سود غیر عملیاتی

سود غیر عملیاتی

صورت حساب سود و زیان همانطور که از نامش پیداست جهت تعیین سود یا زیان ویژه واحد مالی تهیه میشه و شامل خلاصه ای از درآمدها و هزینه های برای یک دوره زمانی معین می باشد.
این صورت حساب معمولا به دو طریق تهیه می شود :
1- تک مرحله ای
2- دو مرحله ای

صورت حساب سود و زیان به روش تک مرحله ای :در این روش ابتدا کلیه درآمد ها یکجا و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آنها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آنها به سود یا زیان قبل از کسر مالیات می رسیم که با کسر مالیات (در صورتی که موسسه سود داشته باشد) به سود یا زیان بعد از کسر مالیات یا همان سود یا زیان ویژه خواهیم رسید .
صورت حساب سود و زیان به روش دو مرحله ای :
در این روش ابتدا درآمدهای عملیاتی آورده شده در ادامه هزینه های عملیاتی ذکر می گردد که از تفاضل این دو به سود یا زیان عملیاتی می رسیم در مرحله بعد درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی آورده می شود که از تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم که با کسر مالیات به سود و زیان بعد از کسر مالیات یا همان سود و زیان ویژه خواهیم رسید .
به صورت حساب سود و زیان صورت حساب درآمد یا صورت حساب عملیات نیز گفته میشود . مهمترین بخش صورت حساب سود و زیان قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک واحد تجاری را نشان می دهد که آیا واحد تجاری در طول دوره مالی فعالیتش سود آور بوده است و یا خیر.
به طور کلی صورت سود و زیان یک واحد خدماتی به روش تک مرحله ای به صورت زیر می باشد :

موسسه خدماتی .
صورت حساب سود و زیان
برای سال مالی منتهی به 29/12/××

درآمد ها :
درآمد خدمات ××
کسر مشود هزینه ها :
هزینه اجاره ××
هزینه بیمه ××
هزینه حقوق ××
هزینه آب و برق و تلفن ××
جمه هزینه ها (××)
سود (زیان) قبل از کسر مالیات ××
مالیات (×)
سود (زیان) ویژه ××

حالا با توجه به مطالب ارائه شده در بالا و با توجه به مفروضات درسهای قبلی صورت حساب سو و زیان برای موسسه خدماتی محمد و حسن یه شکل زیر تهیه میشود :

موسسه خدماتی محمد و حسن
صورت حساب سود و زیان
برای دوره مالی منتهی به 31/2/84

درآمد :
درآمد خدمات آموزشی 5.000.000
کسر میشود هزینه ها :
هزینه اجاره 1.000.000
هزینه حقوق 1.000.000
هزینه آب و برق و تلفن 250.000
جمع هزینه ها 2.250.000
سود و (زیان) قبل از کسر مالیات 2.750.000
مالیات به ماخذ 25% (687.500)
سود (زیان) ویژه 2.062.500

* سود(زیان) ویژه :چنانچه درآمد های یک واحد مالی نسبت به هزینه های آن بیشتر باشد آن واحد مالی دارای سود بوده و اگر هزینه ها نسبت به درآمد ها بیشتر باشند واحد مالی دارای زیان است .
** درآمد های عملیاتی و هزینه های عملیاتی به مواردی گفته میشود که مستقیماً مربوط به عملیات جاری و اصلی شرکت است و در غیر اینصورت از اصطلاح درآمد و هزینه غیر عملیاتی استفاده میشود . بطور مثال در موسسه خدماتی محمد و حسن درآمد آموزشی جزو درآمد های عملیاتی بوده و اگر همین موسسه با فروش یکدستگاه خودرو منافعی به دست بیاورد چون جزو عملیات جاری آن نبوده بنابر این درآمد آن غیر عملیاتی محسوب میشود .
*** مآخذ 25% طبق قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه شده است

انواع صورت های مالی شرکت ها - ترازنامه، سود و زیان و جریان وجوه نقد

بازار سرمایه، بازاری مناسب سرمایه‌گذاری می‌باشد که وجود شفافیت بالا همواره یکی از مزیت‌های این بازار به شمار می‌رود. این شفافیت به دو طریق محقق می‌گردد:
1- نظارت سازمان بورس اوراق بهادار بر معاملات و عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس
2- قوانین و دستورالعمل‌های لازم جهت ورود به بورس اوراق بهادار که شرکتها مستلزم به رعایت آن می‌باشند. یکی از این دستورالعمل‌ها، ارائه صورت‌ های مالی و حسابداری در پایان هر دوره مالی می‌باشد. این گزارشها در سایت کدال منتشر می‌گردند تا در دسترس عموم قرار گیرند. در ادامه شما را با انواع صورت های مالی آشنا می‌کنیم. از این طریق می‌توانید عملکرد شرکتها را بررسی نمایید.

تعریف صورت مالی

به گزارش‌هایی که شرکتها در پایان دوره‌های مالی منتشر می‌نمایند، صورت مالی گفته می‌شود. این گزارشات، وضعیت و گردش مالی، میزان دارایی و بدهی‌های شرکت را در بردارد که باید مطابق با اصول و استانداردهای حسابداری باشد. اطلاعات ثبت شده در این گزارشات، برگرفته از داده‌های مالی می‌باشد که توسط امور مالی هر شرکت ثبت و توسط موسسات حسابداری تنظیم می‌گردد. از آنجایی که صورتهای مالی بیانگر عملکرد و وضعیت دقیق شرکت می‌باشند از اهمیت بسیاری برخوردارند. تحلیلگران و صاحبان سهام هر شرکت با بررسی این صورتها، از ریسک سرمایه خود می‌کاهند؛ زیرا در صورت مشاهده عملکرد نامطلوب شرکت، سرمایه خود را خارج می‌نمایند.

دوره های مالی

شرکتها موظفند حداقل یکبار در سال، گزارشات مالی خود را در قالب صورت های مالی ارائه دهند. برخی از شرکتها در فواصل زمانی کوتاه‌تری اقدام به ارائه صورت مالی می‌نمایند. شرکتها می‌توانند در دوره‌های سه ماهه، شش ماهه و یا نه ماهه نیز گزارشات مالی خود را ارائه دهند.

انواع صورت های مالی

گزارشات مالی سود غیر عملیاتی در انواع مختلفی تهیه می‌گردند که هریک بیانگر قسمت مشخصی از عملکرد شرکت می‌باشد. ترازنامه، گزارش سود و زیان (و سود و زیان جامع) شرکت و جریان وجوه نقد، انواع این صورتها می‌باشند. در ادامه به شرح هر یک می‌پردازیم.

1- ترازنامه (صورت مالی بیان کننده میزان بدهی و دارایی)

ترازنامه، نوعی صورت مالی است که حاوی اطلاعات مهمی از جمله دارایی شرکت می‌باشد. از این رو، می‌توان گفت که ترازنامه، مهم‌ترین صورت مالی شرکت است. اطلاعاتی از قبیل: میزان دارایی نقدی و غیرنقدی، میزان بدهی‌ها و میزان دارایی صاحبان سرمایه شرکت، همگی در ترازنامه ذکر می‌گردد. مجموع سرمایه و بدهی‌های هر شرکت، میزان دارایی را مشخص می‌نماید. به این فرمول، معادله حسابداری می‌گویند.
(دارایی = بدهی + سرمایه)

انواع دارایی شرکتها

هر شرکت، دارای مقداری سرمایه نقدی و غیرنقدی می‌باشد که در مجموع، سرمایه شرکت را تشکیل می‌دهند. سرمایه نقدی همان میزان وجه نقد موجود در حساب شرکت است. میزان بدهی افراد به شرکت که از طریق چک و … تسویه و در نهایت به حساب شرکت واریز می‌گردد نیز جزء دارایی نقدی محسوب می‌شود.
ملک، ساختمان، ماشین آلات و … از جمله دارایی‌های فیزیکی محسوب می‌گردند که به آنها سرمایه غیرنقدی می‌گویند.

فرم استاندارد ترازنامه

در ستون راست جدول ترازنامه، دارایی (ثابت و جاری) شرکت و در انتهای آن مجموع این دارایی‌ها ثبت می‌گردد. در ستون چپ ترازنامه، اطلاعات بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه شرکت و در انتها نیز مجموع این هزینه‌ها ثبت می‌گردد. با کسر این مقادیر از میزان دارایی شرکت، میزان سرمایه شرکت بدست می‌آید. تصویر زیر نمونه‌ای از ترازنامه می‌باشد.

2- صورت مالی سود و زیان

گزارش سود و زیان شرکت، نوعی صورت مالی است که نمایی از عملکرد شرکت را در اختیار مدیران و سهامداران قرار می‌دهد. در این نوع صورت مالی ، کلیه درآمد‌ها و هزینه‌های شرکت ثبت می‌گردد. این اطلاعات شامل درآمدهای عملیاتی شرکت، هزینه‌های تولید، مالیات، بهره وام‌های دریافتی و کلیه هزینه‌های پرداختی و غیره می‌باشد که همگی در یک ستون قرار می‌گیرند. این صورت در نهایت میزان سود خالص و سود ناخالص شرکت را مشخص می‌سازد که در تصمیم‌گیری ذینفعان شرکت سود غیر عملیاتی بسیار موثر است. از این رو گزارش سود و زیان نام گرفته است.

تعاریف اصطلاحات پرکاربرد در صورت سود و زیان شرکت

هزینه‌های مستقیم: به هزینه های مرتبط با تولید کالا گفته می‌شود. به عنوان مثال، برای تهیه کاغذ، هزینه خرید چوب یکی از هزینه‌های مستقیم می‌باشد.

هزینه‌های غیرمستقیم: به هزینه‌هایی که مستقیماً به کالا مربوط نمی‌شوند اما در فرآیند ساخت کالا الزامی هستند گفته می‌شود. به عنوان مثال حقوق، کارکنان کارخانه تولید کاغذ و یا هزینه تعمیر و نگهداری استهلاک ماشین‌آلات، از این قبیل هزینه‌ها می‌باشند.

درآمد و هزینه عملیاتی: به درآمد حاصل از فعالیت اصلی شرکت، درآمد عملیاتی و به میزان هزینه‌های صورت گرفته بابت این مقدار درآمد، هزینه عملیاتی گفته می‌شود که اعم از هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم می‌باشد.

سود عملیاتی: به میزان درآمد شرکت پس از کسر هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم، درآمد عملیاتی گفته می‌شود. در واقع، می‌توان گفت به میزان درآمد پس از کسر هزینه ها به جز مالیات و بهره، سود عملیاتی می‌گویند.

(هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم - درآمد عملیاتی = سود عملیاتی)

سود ناخالص: به میزان درآمد شرکت (حاصل از فروش کالا و خدمات) پس از کسر هزینه‌های تولید، سود ناخالص گفته می‌شود. (هزینه‌های مربوط به تولید - درآمد شرکت = سود ناخالص)

سود خالص: به میزان درآمد شرکت پس از کسر کل هزینه‌های سازمان اعم از هزینه‌های تولید، مالیات، بهره وام و حقوق کارکنان، سود خالص گفته می‌شود.

تفاوت سود خالص و ناخالص

این دو مقدار در گزارش سود و زیان شرکت ذکر می‌گردند. از این رو، درک مفهوم و تفاوت این دو برای هر تحلیلگر الزامی است.

• در سود ناخالص، تنها هزینه‌های مستقیم از درآمد کسر می‌گردد که نشانگر میزان کارآمدی شرکت در چرخه تولید می‌باشد؛ در حالی که در سود خالص کلیه هزینه‌ها (مستقیم و غیرمستقیم) از درآمد سازمان کسر می‌گردد. سود خالص، بیانگر میزان سودآوری شرکت است و ممکن است این عدد گاهی منفی شود که نشان دهنده زیان‌ده بودن شرکت می‌باشد.
• هدف از محاسبه سود ناخالص، مشاهده تاثیر هزینه‌های تولید بر میزان سود شرکت می‌باشد. هدف از محاسبه سود خالص نیز مشاهده عملکرد کلی شرکت در یک دوره مالی خاص می‌باشد.
• سود ناخالص نشان دهنده وضعیت سوددهی شرکت نیست؛ از این رو در تصمیمات آینده شرکت قابل اتکا نمی‌باشد. در حالی که در سود خالص، کلیه هزینه‌ها کسر شده و می‌توان در جهت پیشبرد و گسترش شرکت از آن بهره برد.

فرم استاندارد صورت سود و زیان

در نمونه بالا ابتدا میزان درآمد فروش (عملیاتی) ثبت شده است که با کسر میزان برگشت از فروش و تخفیفات، فروش خالص حاصل می‌شود. پس از کسر بهای تمام شده کالای فروش رفته از مقدار فروش خالص، میزان سود ناخالص بدست می‌آید. سپس با مشخص نمودن میزان هزینه‌های غیرمستقیم مانند هزینه‌های توزیع و فروش، اداری، عمومی و کسر از سود ناخالص، میزان سود یا زیان عملیاتی مشخص می‌گردد. در صورت مثبت (منفی) بودن، این مقدار سود (زیان) عملیاتی را نشان می‌دهد. در نهایت با کسر میزان هزینه‌های مالی و غیر عملیاتی مانند مالیات بر درآمد و سایر هزینه‌ها، سود یا زیان خالص بدست می‌آید. این مقدار نیز با توجه به مثبت و یا منفی بودن، نشان دهنده سود یا زیان خالص شرکت می‌باشد.

هرکدام از این پارامترها (سود ناخالص، سود عملیاتی ، سود خالص) نشانگر عملکرد‌های مختلف شرکت می‌باشند که افراد با مشاهده و تحلیل آنها می‌توانند نسبت به سرمایه‌گذاری و یا خروج سرمایه خود تصمیم‌گیری نمایند.

3- صورت مالی جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد شرکت نیز یکی از صورت‌های مالی اساسی شرکت می‌باشد. اطلاعات ثبت شده در این صورت، در پنج قسمت مجزا قرار می‌گیرند که نشان می‌دهد که میزان وجه ورودی و خروجی شرکت چه میزان بوده و این مقادیر در چه محلی نهادینه شده است. به عنوان مثال، ممکن است سود خالص ثبت شده در گزارش سود و زیان، به صورت نقد در حساب شرکت موجود نباشد و این میزان در محلی سرمایه‌گذاری شده باشد. این گزارش، اطلاعاتی از این قبیل را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

برداشتها از صورت جریان وجوه نقد

جریان نقدی مثبت، نشان دهنده افزایش ورود نقدینگی به شرکت می‌باشد. شرکتها می‌توانند این میزان را به تسویه بدهی، پرداخت به سهامداران و یا سرمایه‌گذاری در داخل و یا خارج از شرکت اختصاص دهند.
نقدشوندگی شرکتها بسیار با اهمیت است. ممکن است حتی شرکت‌های سودده با نقدشوندگی ضعیف به دلیل بلوکه بودن دارایی شرکت و یا سرمایه‌گذاری بیش از حد، متحمل شکست شوند. از این رو، وجود نقدینگی لازم به جهت تسویه بدهی‌های کوتاه مدت الزامی و حیاتی است.
مقدار بالای نقدینگی آزاد شرکتها نشان دهنده این است که شرکت تا چه حد می‌تواند برای گسترش شرکت هزینه کرده و به سهامداران پرداختی داشته باشد.

5 سرفصل در گزارش جریان وجوه نقد شرکت

صورت گردش وجوه از پنج قسمت مجزا تشکیل می‌شود. این قسمتها شامل فعالیتهای عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی در سه بخش مجزا و همچنین مالیات بر درآمد شرکت، بازده سرمایه‌گذاری‌ها و تامین مالی در دو بخش دیگر قرار می‌گیرند. در ادامه به شرح هر قسمت به ترتیب ذکر شده در گزارش مربوطه خواهیم پرداخت.

فعالیت های عملیاتی

بخشی از گزارش جریان وجوه نقد شرکت، به فعالیت‌های عملیاتی شرکت اختصاص دارد. میزان وجه حاصل شده از فعالیت‌های تجاری شرکت و نحوه مصرف این وجوه همراه با توضیحات مطرح گردیده است.

بازده سرمایه سود غیر عملیاتی گذاری ها و تامین مالی

در این قسمت از صورت جریان وجوه نقد، میزان وجوه و سود پرداختی بابت تامین مالی و سود دریافتی از محل سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و کوتاه مدت درج می‌گردد. این موارد میزان اثربخش بودن سرمایه‌گذاری‌های شرکت و همچنین چشم ا‌ندازی از آینده را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

مالیات بر درآمد

هر شرکت با توجه به میزان درآمد خود، موظف به پرداخت مالیات می‌باشد. مبلغ واریزی بابت مالیات در قسمتی مجزا از صورت جریان وجوه شرکت ثبت می‌گردد. میزان مالیات پرداختی می‌تواند در تصمیم گیری ذینفعان موثر باشد. قرار گرفتن این بخش در قسمتی مجزا مطابق استانداردهای حسابداری ایران می‌باشد.

فعالیت های سرمایه گذاری

گزارش این قسمت، به میزان ورودی و خروجی وجه نقد از سرمایه‌گذاری‌های شرکت اشاره دارد. به عنوان نمونه، هرگونه خرید و فروش منابع سرمایه‌گذاری شرکت، مانند: ملک، کارخانه ، ابزار و . در این قسمت ثبت می‌گردد. جریان نقدی مثبت نشان دهنده عملکرد مثبت یک شرکت می‌باشد، اما لزوما تمامی شرکتها با جریان وجوه نقد منفی زیان‌ده نمی‌باشند. ممکن است شرکتی با میزان جریان وجوه نقد منفی، سرمایه‌گذاری بلند مدت هوشمندانه صورت داده باشد که در آینده منجر به عملکرد ویژه گردد. با بررسی این قسمت، می‌توان به این مهم پی برد.

فعالیت های تامین مالی

در قسمت فعالیت‌های تامین مالی، نحوه جذب نقدینگی مورد نیاز شرکت و همچنین بازپرداخت این وجه به سرمایه‌گذاران ثبت می‌گردد. به عنوان نمونه، با مشاهده این قسمت از گزارش جریان وجوه نقد، می‌توان متوجه شد شرکت در چه فواصلی، از کجا و چه مقدار سرمایه جذب می‌نماید. همچنین مواردی مانند: پرداخت سود نقدی، دریافت وام، فروش و یا انتشار اوراق بیشتر از فعالیت‌های تامین مالی محسوب می‌شوند.

4- صورت مالی سود و زیان جامع

صورت سود و زیان عادی، قادر به نمایش تمامی اطلاعات نمی‌باشد؛ از این رو، صورت سود و زیان جامع تهیه می‌گردد که شامل اطلاعات حقوق سرمایه‌گذاران است. برای تهیه این صورت نیاز به اطلاعات جدید نیست. از جمع‌آوری داده‌ها از ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد، می‌توان صورت سود و زیان جامع را تهیه نمود.

تعریف مفاهیم کاربردی در صورت سود و زیان جامع

درآمد تحقق نیافته: شرکتها در آغاز هر دوره، میزان درآمد، هزینه و سود خود تا پایان دوره مالی را تخمین می‌زنند. در پایان دوره، میزان سود، هزینه و فروش خالص در صورت سود و زیان ذکر می‌گردد. به تفاوت میزان پیش‌بینی شده برای این مقادیر با مقادیر واقعی آنها، میزان درآمد و سود تحقق نیافته گفته می‌شود که در صورت سود و زیان جامع ذکر می‌گردد. این میزان به دلیل تغییر ارزش دارایی‌ها و یا برخی بدهی‌ها صورت می‌گیرد.

سود تسعیر ارز: برخی از فعالیت‌های شرکت مانند معاملات خارجی، نیاز به تسعیر ارز دارد. (تسعیر= تبدیل ارز، بها تعیین کردن). این تبدیل ارز بر وضعیت مالی شرکت تاثیر می‌گذارد از این رو، در صورت سود و زیان جامع شرکت ذکر می‌گردد‌.

زیان تحقق نیافته: برخی از پروژه‌ها، سودآوری نداشته و تنها شرکت را متحمل هزینه اضافی می‌نمایند. با شناسایی و توقف اینگونه از پروژه‌ها، از هزینه اضافی و ضرر شرکت جلوگیری می شود؛ به این مقادیر، زیان تحقق نیافته گفته می‌شود که از به هدر رفتن سود شرکت جلوگیری می‌نماید.

تعدیلات سنواتی: به اشتباهات و تغییرات در رویه حسابداری، تعدیلات سنواتی گفته می‌شود. این مقادیر در صورت سود و زیان جامع آورده می‌شود. به طور نمونه شیوه حسابداری یک شرکت در سال 1399 تغییر کرده است؛ برای جلوگیری از ایجاد خطا حساب‌های قبلی تعدیل می‌گردند. گاهی ممکن است در ارقام اشتباهی صورت گیرد که این مورد نیز در قسمت تعدیلات ثبت می‌گردد. نکته قابل توجه این است که برای هر اصلاح وجود سند الزامیست.

نمونه استاندارد صورت سود و زیان جامع

سخن آخر

در بورس، معمولا حباب قیمتی وجود دارد که قیمت معامله شده در بازار با ارزش ذاتی سهام متفاوت است. تحلیلگران بنیادی سعی دارند از این حباب قیمتی اطلاع یافته و سود کسب نمایند؛ به طوری که سهم‌ها را با قیمتی کمتر از ارزش ذاتی خریداری کرده و با قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی به فروش برسانند. این امر با مطالعه و بررسی دقیق صورت های مالی شرکتها امکان‌پذیر است. در این صورتها اطلاعات مهمی نهفته است که با مشاهده و بررسی این اطلاعات می‌توان از آینده مالی و قیمت ذاتی سهام شرکت مطلع شد.

صورت سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی سهام بورس

صورت سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی سهام بورس بخش های اصلی صورت سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی سهام بورسدرآمددرآمدهای عملیاتیدرآمدهای غیرعملیاتیهزینه‌هابهای تمام‌شده کالامواد اولیه مستقیم:دستمزد مستقیم تولیدی:سربار:خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتیخالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتیهزینه‌های مالیمالیات بر درآمدفعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی شرکتسود عملیاتیسودآوری شرکت…

صورت سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی سهام بورس

صورت سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی سهام بورس، نتیجه فعالیت یک شرکت را در قالب میزان درآمد، هزینه و سود یا زیان در یک دوره مشخص زمانی نمایش می‌دهد.

هدف هر بنگاه اقتصادی کسب سود است.

برای تعیین سود باید درآمدها و هزینه‌های شرکت شناسایی شوند.

درآمدها می‌توانند به صورت فروش نقد یا نسیه به دست آیند.

هزینه‌ها، جریان‌های نقدی خروجی برای تولید درآمدها هستند.

هزینه‌ها نیز می‌توانند نقد یا نسیه باشند.

سود از تفاضل بین درآمدها و هزینه‌ها به دست می‌آید.

درصورتی که حجم هزینه‌ها بیشتر از درآمدها باشد، شرکت سود غیر عملیاتی زیان خواهد کرد.

در این مقاله هدف تفکیک سود و زیان شرکت‌ها به دو بخش عملیاتی و غیرعملیاتی است، اما پیش از آن لازم است، اجزای صورت سود ‌و زیان به طور مجزا معرفی گردد . اقلام این صورت مالی به شرح زیر می‌باشند:

بسته به ماهیت فعالیت شرکت، صورت سود و زیان می‌تواند اقلام متفاوتی داشته باشد.

صورت سود و زیان نمای شرکت را از دید روش کسب درآمد و چگونگی صرف هزینه‌ها نشان می‌دهد. در ادامه تک‌تک اقلام آن بررسی می‌شوند.

درآمد

به صورت کلی سود غیر عملیاتی درآمد عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده آنان مربوط می‌شود. درواقع فروش یا درآمد، ارزش کالاها و خدمات فروش رفته شرکت را نشان می‌دهد. انواع درآمدها به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند:

درآمدهای عملیاتی

درآمدهایی هستند که درنتیجه فعالیت شرکت در راستای اساسنامه ،موضوع فعالیت هر شرکت، هنگام تأسیس به وضوح در اساسنامه شرکت قیدشده‌ است و یا در تصمیمات مجامع تغییر می‌کند.

و باهدف نیل به منظور خاصی که برای آن به وجود آمده است، به دست می‌آیند. این دسته از درآمدها با توجه به اصل تداوم فعالیت شرکت، می‌توانند جنبه دائمی و پایدار داشته باشند.

استمرار رشد این گروه از درآمدها می‌تواند نقطه قوت شرکت باشد.درواقع، کلیه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام “عملیات اصلی” خود کسب نمایند، درآمدهای عملیاتی شرکت می‌باشند.

درآمدهای غیرعملیاتی

گروهی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند درآمدهای غیرعملیاتی نام دارند.

مهمترین ویژگی این درآمدها آن است که عموماً تکرارپذیر نیستند.

ناپایداراند و سود حاصل از آن‌ها قابل برنامه‌ریزی نیست.

لازم به ذکر است که از دیدگاه حسابداری و نیز تحلیلی تفکیک این دو نوع درآمد (عملیاتی و غیرعملیاتی) بسیار اهمیت دارد که در انتها چرائی آن بررسی می‌گردد.

هزینه‌ها

مفهوم کلی هزینه‌ها عبارت است از کاهش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به ستانده آنان مربوط می‌شود. انواع هزینه‌ها به شرح زیر است:

بهای تمام‌شده کالا

این گروه از هزینه‌ها، هزینه‌هایی هستند که شرکت برای تولید محصولات خودمصرف می‌کند.

این هزینه‌ها به‌صورت مستقیم منتج به تولید گردیده و یا زمینه‌های لازم برای تولید را فراهم می‌کند. عناصر تشکیل‌دهنده بهای تمام‌شده کالا به شرح زیر می‌باشند:

مواد اولیه مستقیم:

مواد اولیه مستقیم بخش اصلی تولید محصول را تشکیل می‌دهند.

دستمزد مستقیم تولیدی:

حقوق و دستمزد پرداختی به پرسنل واحد تولید است که نتیجه عملکردشان مستقیماً منتج به تولید محصول می‌شود.

سربار:

سایر هزینه‌های تولیدی به‌ غیر از مواد اولیه مستقیم و دستمزد را هزینه‌های سربار می‌گویند.

به‌ عنوان مثال هزینه تعمیرات و نگهداری ماشین‌آلات تولیدی.

این گروه از هزینه‌ها برای ادامه تولید موردنیاز هستند اما نمی‌توان آن‌ها را جز به جز به سود غیر عملیاتی محصول خاصی تخصیص داد.

خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی

از آنجا که شرکت می‌تواند از فعالیت‌های مختلف عملیاتی کسب درآمد نماید یا متحمل هزینه شود، منابع و هزینه‌های مربوط به سایر فعالیت‌های عملیاتیِ متفاوت از مبالغ گزارش‌شده در سرفصل فروش و بهای تمام‌شده، در این سرفصل به صورت جداگانه‌ گزارش می‌شوند.

“سایر هزینه‌های عملیاتی” در بردارنده هزینه‎‌های فروش، بازاریابی، هزینه‌های مالی و اداری شرکت هستند که ارتباط مستقیم با تولید شرکت ندارند اما امکان حذف آن‌ها از سازمان هم وجود ندارد و از الزامات بقای سازمان هستند.

خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی، ماحصل تفاوت سایر هزینه‌های عملیاتی از سایر درآمدهای عملیاتی است.

خالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی

شرکت می‌تواند از فعالیت‌های غیرعملیاتی نیز کسب درآمد نماید یا متحمل هزینه شود.

به کلیه هزینه‌هایی که در قالب هزینه بهای تمام‌شده کالا و هزینه‌های اداری، مالی، توزیع و فروش قرار نگیرد هزینه‌های غیرعملیاتی می‌گویند. این دسته از هزینه‌ها دائمی نیستند و با نوع عملکرد شرکت مرتبط نیستند.

خالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی، ماحصل تفاوت سایر هزینه‌های غیرعملیاتی از سایر درآمدهای غیرعملیاتی است.

هزینه‌های مالی

این گروه از هزینه‌ها شامل هزینه‌های دریافت وام و تأمین مالی شرکت است. این هزینه‌ها به دلیل اهمیت خاصی که دارند در طبقه‌بندی مستقلی آورده می‌شوند. بخش بزرگی از آن‌ها شامل هزینه بهره و سایر هزینه‌های مرتبط با تحصیل وام است.

مالیات بر درآمد

عمده شرکت‌ها طبق قانون باید بخشی از سود خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازند.

نرخ مالیات بسته به ماهیت کسب و کار، نوع فعالیت، چرخه عمر، نوع محصولات، رویه های حسابداری شرکت‌ها و … متغیر خواهد بود.

در ایران نرخ رایج مالیات برای شرکت‌های غیر بورسی ۲۵% و برای شرکت‌های بورسی ۲۲٫۵% است.

در این طبقه‌بندی، سعی شده است، اقلام صورت سود و زیان به تفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی آورده شود، دلیل تفکیک فعالیت‌های غیرعملیاتی از عملیاتی، شناسایی عملکرد واقعی شرکت است.

فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی شرکت

همه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام عملیات اصلی خود کسب می‌کنند، درآمدهای عملیاتی شرکت محسوب می‌شود. همچنین همه هزینه‌هایی که در فرایند این درآمدهای عملیاتی ایجاد شوند، جزء هزینه‌های عملیاتی شرکت هستند.

سود سود غیر عملیاتی یا زیان، تفاوت درآمدها و هزینه‌هاست، لذا سود و زیان عملیاتی با در نظر گرفتن درآمد و هزینه بخش عملیاتی یک شرکت و سود یا زیان غیرعملیاتی با در نظر گرفتن درآمد و هزینه بخش غیرعملیاتی یک شرکت تعریف می‌گردد.

سود غیرعملیاتی ناشی از فعالیت‌های “غیرمرتبط با موضوع اصلی” شرکت است.

معمولاً سود غیرعملیاتی مربوط به سود حاصل از فروش دارایی‌های غیرمنقول، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سهام، سود حاصل از اوراق مشارکت و… می‌باشد که ممکن است بخشی از آن غیرمستمر باشد.

برای مثال یک شرکت غیرمالی می‌تواند سود سهام یا سود حاصل از سرمایه‌گذاری در دیگر شرکت‌ها را به عنوان درآمد غیرعملیاتی شناسایی نماید.

درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و هرگونه عایدی و زیان حاصل از فروش این اوراق بهادار می‌تواند جزئی از روند عادی کسب ‌و کار چنین شرکت‌هایی باشند.

حال اگر همین مثال در شرکتی که فعالیت اصلی آن مالی است بررسی گردد، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و درآمدهای مالی جزء فعالیت‌های عملیاتی آن محسوب می‌شوند.

لذا آنچه اهمیت پیدا می‌کند آن است که نمی‌توان تعریف ثابتی سود غیر عملیاتی سود غیر عملیاتی برای عملیاتی یا غیرعملیاتی بودن یک‌قلم درآمدی یا هزینه‌ای ارائه داد و این موضوع بسته به فعالیت هر شرکت تعریف می‌گردد.

سود عملیاتی

سود عملیاتی نشان‌دهنده‌ باقیمانده‌ سود بعد از محاسبه‌ تمام هزینه‌های عملیاتی مربوط به واحد تجاری است.

علاوه بر بهای تمام‌شده‌ کالای فروش رفته، هزینه‌های اداری، عمومی و هزینه‌هایی نظیر اجاره و بیمه، حمل‌ و نقل و کرایه در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته می‌شوند.

در حقیقت تمام هزینه‌هایی که برای حفظ فعالیت واحد تجاری “ضروری” هستند، باید در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته شوند. درواقع سود عملیاتی “قابلیت سوددهی از بخش عملیاتی” یک واحد تجاری را مشخص می‌کند.

آنچه در تحلیل یک شرکت باید موردتوجه قرار بگیرد، آن است که سودهای عملیاتی معمولاً قابلیت اتکا و پایداری بیشتری نسبت به سودهای غیرعملیاتی دارند،

لذا آنچه در یک شرکت اهمیت دارد آن است که از محل “عملیات اصلی” خود سودآور باشد، بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها نشان می‌دهد، در برخی موارد، شرکت از محل عملیات اصلی خود زیان زننده بوده و به مدد درآمدهای غیرعملیاتی همچون درآمد سرمایه‌گذاری‌ها،با فرض غیرمالی بودن شرکت مدنظر، درنهایت توانسته سود خالص ایجاد کند.

در بحث نسبت‌های مالی سه نوع اصلی حاشیه سود ناخالص (مارجین ناخالص)، حاشیه سود عملیاتی (مارجین عملیاتی) و حاشیه سود خالص (مارجین خالص) بررسی می‌گردد.

در مثال مذکور، حاشیه سود عملیاتی منفی بوده و حال ‌آن‌که به واسطه اضافه شدن درآمدهای سرمایه‌گذاری و جبران زیان در بخش غیرعملیاتی شرکت، حاشیه سود خالص مثبت است.

سودآوری شرکت :

درواقع آنچه اهمیت دارد این است که در بررسی یک شرکت تنها به سودآوری مقطع فعلی بسنده سود غیر عملیاتی نشود و چگونگی ایجاد سود و محل‌های آن به دقت آنالیز شود .تمام روندی که از مرحله فروش در صورت سود‌ و زیان شروع‌شده تا رسیدن به سود خالص بررسی گردد.

بدین ترتیب می‌توان متوجه شد، سودآوری شرکت چقدر از محل فعالیت‌های عملیاتی و چقدر از محل فعالیت‌های غیرعملیاتی بوده و مهم‌تر از همه، چقدر در سالیان آتی “قابلیت تکرارپذیری” دارد.

وجود منابع دیگر درآمدی که در این مقاله با درآمدهای غیرعملیاتی از آن‌ها اسم بردیم نه تنها برای شرکت بد نیست، بلکه به شرط سرمایه‌گذاری صحیح و ایجاد جریانات نقدی ورودی مثبت، مفید نیز هست،

در مثال عنوان‌ شده شرکت از محل عملیات اصلی خود زیان زننده بود، هر شرکتی در طول عمر خود ممکن است به دلیل تغییرات برخی فاکتورها همچون نرخ فروش، تحریم، بهای تمام‌شده و… در مقاطعی با این شرایط روبرو شود،

اما اگر زیان‌ده بودن بخش عملیاتی شرکت در چندین سال مدام تکرار شود و سودآوری خالص نهائی شرکت بر پایه درآمدهای غیرعملیاتی بچرخد، شرکت در طولانی‌مدت دچار مشکل می‌گردد،

به بیانی ساده، شرکت از فعالیت اصلی خود که به واسطه آن تأسیس‌شده است، توانایی “خلق ارزش” برای سهامداران خود را نخواهد داشت.

صورت وضعیت درآمد

صورت سود و زیان (Income Statement) میزان درآمدها، هزینه‌ها، و همچنین سود و زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی هستند را گزارش می‌کند. نام دیگر صورت سود و زیان، صورت درآمد و هزینه است. صورت سود وزیان، یکی از صورت‌های مالی حسابداری است؛ اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد انواع صورت‌های مالی حسابداری به دست بیاورید مقاله صورت های مالی را از دست ندهید.

صورت حساب سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی تهیه می‌شود. این یعنی اینکه درآمدها زمانی شناسایی می‌شوند که تحقق‌یافته باشند، به عبارت دیگر زمانی که وجه نقد دریافت گردید درآمد هم شناسایی می‌شود. هزینه‌ها هم در این روش زمانی شناسایی می‌شوند که پرداخت شده باشند، خواه برای هزینه‌های گذشته باشد و یا هزینه‌های آتی.

همچنین در محاسبه سود و زیان، سود سهام پرداخت شده به سهامداران عادی به‌عنوان هزینه و درآمد حاصل از صدور سهام به‌عنوان یک درآمد شناسایی نمی‌شوند. مبادلات بین موسسه و مالکانش به‌طور جداگانه در گزارش حقوق صاحبان سهام نمایش داده می‌شود.

محتویات

صورت سود و زیان

صورتحساب سود و زیان، به‌خوبی بیانگر میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی است و شرکت‌ها موظف‌اند در پایان سال مالی، صورت سود وزیان خود را منتشر و با گزارش سود و زیان، میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع دهند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش شرکت‌ها، میزان هزینه‌های آن‌ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل‌مشاهده است. حالا که می‌دانید صورت سود و زیان چیست، باید در مورد این گزارش و نحوه محاسبه فرمول سود و زیان اطلاعات کسب کنید.

تهیه گزارش سود و زیان+فرمت صورت سود و زیان

گزارش و تهیه صورت سود و زیان به دو روش یک و دومرحله‌ای تهیه می‌شود.

در صورت سود و زیان یک مرحله ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه‌ها در زیر آن‌ها آورده می‌شود و در نهایت از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می‌شود. در صورت سود و زیان چند مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه‌های عملیاتی در زیر آن‌ها آورده می‌شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می‌آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی آورده می‌شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم. حالا که با نقش هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان آشنا شدید، نوبت به دانستن فرمول محاسبه سود و زیان در حسابداری می‌رسد. البته امروزه با وجود نرم افزار حسابداری تهیه صورت سود و زیان، آسان شده است. شما می‌توانید با کمک نرم افزار‌های حسابداری، گزارش صورت و سود و زیان را اتومات تهیه و چاپ کنید.

فرمول محاسبه سود و زیان در حسابداری چیست؟

در محاسبه سود و زیان در حسابداری، ابتدا درآمدها محاسبه می‌شود و سپس هزینه‌ها از آن کسر می‌گردد.

⌈هزینه‌های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی⌉

در صورت فزونی درآمد به هزینه شرکت سود داشته است.

⌈درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی⌉

با در نظر گرفتن این فرمول می‌توانید به پاسخ پرسش با کسر هزینه ها از درامد چه چیزی به دست می اید برسید؛ در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است. بعد از آشنایی با نحوه محاسبه سود و زیان، به بحث انواع سود حسابداری می‌پردازیم.

چند نوع سود داریم؟

منظور از عملکرد مالی، فعالیت‌هایی است که به‌نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی‌ها و سرمایه گردد. همچنین صورت سود و زیان دارای 3 نوع سود است:

الف) سود ناخالص

سود ناخالص از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام‌شده کالا به دست می‌آید و معادله آن به شکل زیر است:

⌈سود ناخالص = هزینه تمام‌شده کالا – میزان فروش کالا⌉

ب) سود عملیاتی

سود عملیاتی یا سود قبل از کسر مالیات از کسر سود ناخالص از هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش و هزینه‌های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می‌آید. معادله آن به‌صورت زیر است.

⌈سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش – سود ناخالص⌉

ج) سود خالص

سود خالص از کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه‌های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می‌آید.

⌈سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی⌉

مهم‌ترین بخش صورت سود و زیان قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می‌دهد و با مطالعه آن می‌توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان‌ده.

صورت سود و زیان ساده

معرفی انواع سود حسابداری+سود حسابداری چگونه محاسبه می‌شود؟

منظور از عملکرد مالی، فعالیت‌هایی است که به‌نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی‌ها و سرمایه گردد. همچنین انواع سود در صورت سود و زیان به سه دسته تقسیم می‌شود:

1- سود ناخالص در صورت سود و زیان:

برای رسیدن به پاسخ پرسش سود ناخالص در صورت سود و زیان بیانگر چیست، باید فرمول و نحوه محاسبه آن را بدانید. سود ناخالص در صورت سود و زیان، از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام‌شده کالا به دست می‌آید و معادله آن به شکل زیر است:

⌈سود ناخالص = هزینه تمام‌شده کالا – میزان فروش کالا⌉

2- سود عملیاتی:

سود عملیاتی در حسابداری یا سود قبل از کسر مالیات، از کسر سود ناخالص از هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش و هزینه‌های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می‌آید. فرمول سود عملیاتی به‌صورت زیر است.

⌈سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش – سود ناخالص⌉

3- سود خالص چیست:

محاسبه سود خالص با کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه‌های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می‌آید. فرمول سود خالص به صورت زیر است:

⌈سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی⌉

مهم‌ترین بخش حساب سود و زیان قسمت پایانی آن، یعنی محاسبه سود شرکت یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می‌دهد و با مطالعه آن می‌توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان ده.

اقلام صورت سود و زیان چیست؟

در ادامه شما را با اقلام و اجزای صورت سود و زیان آشنا می‌کنیم:

1- درآمد یا میزان فروش در جدول صورت سود و زیان

درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته می‌شود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در ان لحاظ نمی‌شود. در این بین برخی از شرکت‌ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.

درآمد حاصل از فعالیت اصلی موسسه در صورت سود زیان نوشته می‌شود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن موضوع را با مثالی ادامه می‌دهیم؛ صاحب یک پمپ‌بنزین را فرض کنید، درآمد اصلی حاصل از فروش بنزین به دست می‌آید همچنین در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز وجود دارد که درآمد حاصل از آن به‌عنوان درآمد فرعی ثبت می‌شود.

2- بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش

هزینه‌های فروش نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته‌شده، و یا خدمات ارائه‌شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده‌فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده، هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.

همچنین اگر شرکت ارائه دهنده خدمات باشد، این بخش یه عنوان هزینه فروش ثبت می‌شود. این بخش از جدول صورت سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتا شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه های دیگر مانند هزینه استهلاک در صورت سود و زیان است.در صورتی که موسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه‌های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه‌های محتمل شده برای تولید محصول که در طول دوره است. هزینه‌های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه و ماشین‌آلات، سربار ساخت و …

هزینه استهلاک در صورت سود و زیان

3- سایر درآمدها در جدول سود و زیان

سایر درآمدها شامل درآمدی می‌شود که از فعالیت اصلی موسسه، به دست نمی‌آید به عبارت دیگر فعالیت فرعی موسسه است. به‌طور مثال درآمد مغازه کنار جایگاه پمپ‌بنزین فروشی.

نکته: درآمد حاصل از سود سپرده موسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی موسسه است.

4- هزینه‌های توزیع و فروش در صورت سودوزیان

هزینه‌های توزیع و فروش شامل هزینه‌های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول. اکثر کسب و کارها هزینه‌هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه‌ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آن‌ها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.

5- هزینه‌های اداری

هزینه‌های اداری به‌طور کلی از هزینه‌هایی است که به‌طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط موسسه نیست. مانند هزینه‌های مربوط به مدیریت و پشتیبانی. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه‌های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه‌های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش‌های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه‌های جاری اعم از بیمه و هزینه‌های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ می‌شود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.

نمونه‌هایی از هزینه‌های اداری در صورتحساب سود و زیان در حسابداری عبارت‌اند از:

هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی هزینه‌های حقوقی و حرفه‌ای استهلاک ساختمان اداری اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت هزینه بخش‌های مالی، بخش منابع انسانی و بخش مدیریت

6- سایر هزینه‌ها

شامل هزینه‌هایی است که در دسته هزینه‌ها آورده نمی‌شود.کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن‌ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation که بطور خلاصه با SBC نمایش داده می شود. هزینه های اختلال در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری‌ها و بسیاری از هزینه های دیگر باشد که خاص یک صنعت یا شرکت است.

7- هزینه‌های مالی

هزینه‌های مالی معمولاً از بهره وام‌های دریافتی و بهره اوراق قرضه تشکیل می‌شوند.

8- مالیات بر درآمد

هزینه مالیات بردرآمد شناسایی‌شده در طول دوره به‌طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:

مالیات برآوردی دوره فعلی مالیات دوره قبل هزینه مالیات معوق

9- هزینه استهلاک در صورت سود و زیان

استهلاک بیانگر هزینه‌های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد گردیده‌است. دلیل استفاده از این نوع از هرینه‌ که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود بحث مالیات است. با کسر این هزینه از سود خالص می‌توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش‌های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌گردد. دارایی‌های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن تعلق گیرد.

صورت سود و زیان ساده

هدف استفاده از صورتحساب سود وزیان چیست؟

اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است. صورت سود و زیان اندازه‌گیری عملکرد یک نهاد در طول دوره حسابداری را فراهم می‌نماید. عملکرد یک نهاد را در صورت سود و زیان می‌توان در شرایط زیر ارزیابی نمود به عبارت دیگر کاربرد و دلیل طبقه بندی در صورت سود و زیان در موارد زیر است:

تغییر در درآمد فروش در دوره در مقایسه با رشد صنعت تغییر در حاشیه سود ناخالص، عامل حاشیه سود خالص و ناخالص در طول دوره افزایش یا کاهش در سود خالص، سود عملیاتی و سود ناخالص در دوره مقایسه سودآوری واحد تجاری با دیگر سازمان‌های فعال در صنایع و یا بخش مشابه.

موجودی کالا در صورت سود و زیان

موجودی کالا در مؤسسات بازرگانی قسمت عمده و قابل‌توجه دارایی‌های موسسه را تشکیل می‌دهد. موجودی کالا هم در ترازنامه به‌عنوان دارایی و هم در سود و زیان به‌عنوان بهای تمام‌شده کالای فروش رفته محاسبه می‌گردد، به همین دلیل موجودی کالا در صورت سود و زیان از اهمیت بالایی برخوردار است.

صورت سود و زیان جامع چیست؟

صورت سودوزیان جامع یکی از صورت‌های مالی مهم است که تمامی درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده را به تفکیک اجزای تشکیل دهند آن‌ها نمایش می‌دهد. این درآمد و هزینه‌ها قابل انتساب به صاحبان سرمایه هستند. هدف آن ارائه کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده در یک دوره مالی است و تمرکز اصلی آن بر هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان است.

در اینجا صورت سود و زیان دربرگیرنده کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده طی دوره ازجمله درآمدها و هزینه‌های تحقق‌نیافته است.اما اگر اجزای صورت سود و زیان جامع محدود به سود یا زیان خالص دوره و تعدیلات سنواتی باشد، ارائـه صورت حساب سود و زیان جامع ضرورتی ندارد. در این موارد باید یادداشتی ذیل صورت سود و زیان دوره، مبنی بر عدم لزوم ارائـه صورت سود و زیان جامع الصاق شود.

از آنجا که‌ تهیه سود و زیان جامع‌ دربرگیرنده‌ کلیه‌ درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، اعم از تحقق‌ یافته‌ و تحقق‌ نیافته‌ است‌، سود یا زیان‌ خالص‌ دوره‌ مالی‌ به عنوان‌ اولین‌ قلم‌ در صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد. این‌ بدان‌ معنی‌ است‌ که‌ صورت‌ سود و زیان در حسابداری دوره‌، یکی‌ از اقلام‌ صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ را به‌ تفصیل‌ نشان‌ می‌دهد و سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، به‌طور جداگانه‌ در صورت سود زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد. سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌ شامل‌ موارد زیر سود غیر عملیاتی است‌:

الف. درآمدها و هزینه‌های‌ تحقق‌ نیافته‌ ناشی از تغییرات‌ ارزش‌ دارایی‌ها و بدهی‌هایی‌ که‌ اساساً به منظور قادر ساختن‌ واحد تجاری‌ به‌ انجام‌ عملیات‌ به نحو مستمر نگهداری‌ می‌شـود و به موجب‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ مربوط‌ مستقیماً به‌ حقـوق‌ صاحبـان‌ سرمایـه‌ منظـور می‌شود (از قبیل‌ درآمدهـا و هزینه‌های‌ ناشی از تجـدیـد ارزیابی‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ مشهود).

ب. درآمدها و هزینه‌هایی‌ که‌ طبق‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ به‌ استناد قوانین‌ آمره‌ مستقیماً در حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌ منظور می‌شود (از قبیل‌ مابه‌التفاوت‌های‌ حاصل از تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های‌ ارزی‌ موضوع‌ ماده‌ 136 قانون‌ محاسبات‌ عمومی‌).

موارد مندرج‌ در ردیفهای‌ الف‌ و ب‌، سود یا زیان‌ جامع‌ سال‌ را تشکیل‌ می‌دهد. تعدیلات‌ سنواتی‌ (مشتمل‌بر آثار انباشته‌ تغییر در رویه‌های‌ حسابداری‌ و اصلاح‌ اشتباه‌) حسب‌ مورد از سود یا زیان‌ جامع‌ سال‌ کسر یا به‌ آن‌ اضافه‌ می‌شود تا سود وزیان جامع‌ شناسایی‌ شده‌ در فاصله‌ تاریخ‌ صورت‌های‌ مالی‌ دوره‌ قبل‌ و پایان‌ دوره‌ مالی‌ جاری‌ به‌دست‌ آید. برای درک بهتر و بیشتر صورت سود و زیان جامع، مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به زبان ساده سود غیر عملیاتی را مطالعه کنید.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان در این است که ترازنامه تصویری لحظه‌ای از عملکرد کسب و کار ارائه می‌کند به این معنی که وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی را در یک‌لحظه مشخص می‌کند و فقط در همان تاریخ نشان می‌دهد. در ترازنامه ستونی با نام تاریخ وجود دارد که نشان‌دهنده تاریخ وقوع یک رویداد مشخص است. اما صورت سود زیان وضعیت مالی بنگاه اقتصادی را در یک بازه زمانی یا دوره مالی نشان می‌دهد. در واقع صورت سود و زیان تمام وقایع منتهی به دوره مالی را گزارش می‌کند.

صورت سود و زیان

ما در این مقاله سعی بر این داشتیم تا برای سهولت در اطلاع از (چیستی و چرایی صورت سود و زیان) برای افراد داخل یا خارج از ایران، پرسش و پاسخ هایی که از مجموعه مالی و مالیاتی متین شده است را برایتان دسته بندی و یکجا در اختیار شما مطالعه کننده گرامی قرار بدهیم.

یکی از اصلی ترین و اساسی ترین صورت های مالی حسابداری پس از ترازنامه، صورت سود و زیان است. صورت سود و زیان در واقع گزارشی است بر درآمد و هزینه های یک شرکت در یک دوره خاص زمانی که درآمدها تحقق یافته باشند.

صورت سود و زیان چیست:

صورت سود و زیان گزارشی است که میزان سود و زیان، درآمد و به طور کلی گزارش عملکرد فعالیت های مالی شرکت در دوره مالی نشخص یا پایان سال مالی نشان می دهد. کلیه شرکت ها موظف هستند در پایان سال مالی با ارائه صورت سود و زیان میزان سودآوری خود را به سهامداران نشان دهند. به عبارت دیگر صورت سود و زیان گزارش خلاصه ای است که هزینه ها و درآمدهای شرکت که با انجام فعالیت های عمیاتی و غیر عملیاتی در یک دوره مالی به دست آمده را نشان می دهد. برای تهیه این گزارش مالی باید هزینه های غیر عملیاتی را از میزان فروش کم کنید تا صورت سود و زیان به دست بیاید.

شیوه تهیه صورت سود و زیان:

1. مرحله اول، تهیه صورت سود و زیان تعیین دوره مالی است که عموماً 3 ماهه، 6 ماهه و یا یک ساله است.
2. مرحله دوم، محاسبه درآمدهای حاصل از فروش محصولات و ارائه خدمات است.
3. در مرحله سوم، قیمت تمام شده کالای فروخته شده باید مشخص شود.
4. مرحله چهارم؛ باید بهای تمان شده کالا ار از درآمد دوره مالی مورد محاسبه کسر کرد تا سود ناخالص را پیدا کنید.
5. مرحله پنجم، ثبت هزینه های عملیاتی شرکت مانند هزینه عمومی؛ توزیع، فروش و غیره است.
6. مرحله ششم، هزینه های فروش و اداری را از سود ناخالص شرکت کسر کنید تا مبلغ قبل از کسر مالیات را به دست بیاورید.
7. مرحله هفتم؛ مالیات بر درآمد را در صورت مالی ثبت کنید تا سود خالص محاسبه شود.
8. مرحله هشتم؛ مالیات را از درآمد کسر کنید تا درآمد ناخالص به دست بیاید.
9. مرحله نهم یا نهایی اطلاعاتی مانند نام شرکت، سال مالی، عنوان گزارش و غیره است که باید در بالای برگه ثبت شود.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان:

صورت سود و زیان گزارش دوره ای و منتهی به یک بازه زمانی در شرکت است در حالی که ترازنامه تصویری لحظه ای است که وضعیت شرکت را در یک تاریخ مشخص که در ترازنامه هم ذکر شده نشان می دهد.

هدف از تهیه صورت سود و زیان:

همان طور که گفته شد صورت سود و زیان، عملکرد دوره ای و سود و زیان شرکت را نشان می دهد. صورت سود و زیان برای موارد زیر کاربرد دارد.

• تغییر درآمد ناشی از فروش نسبت به رشد صنعت.
• تغییر حاشیه سود ناخالص شرکت یا موسسه ناشی از سود عملیاتی و ناخالص دوره.
• بررسی افزایش یا کاهش سود عملیاتی ناخالص در دوره محاسبه شده.
• مقایسه سود آوری واحد تجاری مورد بررسی با سازمان و ادارات مشابه که کالا و خدمات مشابهی تولید کرده و ارائه می دهند.

روش های تهیه گزارش سود و زیان:

گزارش صورت سود و زیان به دو روش تهیه می شود. به عبارت دیگر برای تهیه صورت سود و زیان می توان از دو شیوه زیر استفاده کرد.

روش اول، محاسبه تک مرحله ای:

این روش که به روش تک مرحله ای معروف است ابتدا همه درآمد شرکت را نوشته و زیر آن کلیه هزینه ها را درج کرده و در نهایت از تفاضل این دو رقم سود و زیان قبل از کسر مالیات را می توانید محاسبه کنید.

روش دوم، محاسبه چند مرحله ای:

در این روش باید درآمدهای عملیاتی را از هزینه های عملیاتی کسر کرده تا سود یا زیان ناویزه را به دست بیاورید. سپس درآمدهای عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی را باید زیر هم نوشته تا از تفاضل این مرحله و مرحله قبل به میزان سود و زیان قبل از کسر مالیات می برسیم.

اقلام درج شده در صورت حساب سود و زیان:

اقلام مهمی که درج آن در صورت سود و زیان از اهمیت بالایی برخوردار است درآمدها، هزینه ها و مالیات هستند. سودهایی که در صورت سود و زیان ثبت می شوند 4 نوع هستند. درآمدها و هزینه ها نیز انواع مختلفی دارند که به شرح هر کدام می پردازیم.

سود ناخالص:

سود ناخالص از کم کردن میزان فروش و هزینه های تمام شده کالا به دست می آید.

سود ناخالص = هزینه تمام شده کالا – میزان فروش کالا

سود عملیاتی:

به سود عملیاتی سود قبل از کسر مالیات نیز گفته می شود. برای محاسبه سود عملیاتی باید سود ناخالص را از هزینه های عملیاتی و هزینه استهلاک کم کرد. این معادله به این ترتیب است:

سود عملیاتی = هزینه استهلاک – هزینه عملیاتی – سود ناخالص

سود خالص:

برای به دست اوردن سود خالص می توانید درآمدهای غیر مالیاتی چون سود بانکی را با هزینه های غیر عملیاتی جمع کرده و از سود عملیاتی کم کنید.

سود خالص = مالیات – درآمدهای غیر عملیاتی + هزینه غیر عملیاتی – سود عملیاتی

سود ویژه:

این صورت مالیاتی نتیجه فعالیت های یک شرکت است که با بررسی آن می توانید از نتایج فعالیت های شرکت مطلع شوید که آیا فعالیت های شرکت در این مدت سود آور بوده یا زیان ده. درآمدهای درج شده در صورت سود و زیان

درآمدهای درج شده در صورت سود و زیان:

درآمدهایی که در صورت سود و زیان برای دوره مالی مشخص باید درج شود شامل عناصر زیر است.

1) درآمد فروش:

هر میزان درآمد که شرکت از فروش کالا و ارائه خدمات به دست می آورد، درآمد فروش نامیده می شود که در قسمت بالای صورت سود و زیان نوشته می شود. درآمد درج شده در صورت سود و زیان ناخالص است، چون هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته و ارائه خدمات در آن لحاظ نمی شود. به عبارت دیگر درآمدی در صورت سود و زیان ثبت می شود که ناشی از فعالیت های اصلی موسسه باشد. به طور مثال کسی که دکه فروش مطبوعات و روزنامه دارد، در کنار کار اصلی اش که فروش مطبوعات است، خوردنی ها و نوشیدنی هایی هم برای فروش به مشتریان می دهد. درآمد اصلی این فرد از فروش روزنامه است و درآمد ناشی از فروش سایر تنقلات و خوردنی ها درآمد فرعی او محسوب می شود.

2) بهای تمام شده کالای فروش رفته:

بهای تمام شده کالای فروش رفته را هزینه فروش نیز می گویند. هزینه فروش، هزینه ای است که صرف فروش کالا یا خدمات ارائه شده در طول دوره مالی شده است. این صورت مالی هزینه های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات را نشان می دهد. در یک موسسه خرده فروشی برای محاسبه هزینه فروش باید مجموع موجودی آغاز دوره را به اضافه خرید طول دوره منهای موجودی انتهای دوره کرد.

بهای تمام شده کالای فروش رفته برای شرکت های خدماتی که تولید کالا نداشته و فقط مشغول ارائه خدمات به مشتریان هستند، تحت عنوان هزینه فروش ثبت می شود. به عبارت دیگر در این بخش از صورت سود و زیان می توان خروجی حسابداری شرکت را برآورد کرد. برای محاسبه بهای تمام شده باید نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و هزینه های دیگر مانند استهلاک را نیز در نظر گرفت.

در صورتی که شرکت تولید کننده کالا باشد باید به هزینه فروش، هزینه احتمالی تولید در طول دوره را نیز اضافه کرد. هزینه های تولید شامل دستمزد مستقیم کارکنان برای کار انجام شده، مصرف مستقیم مواد اولیه برای تولید، استهلاک کارخانه، ماشین آلات و سربار ساخت و غیره است.

3) سایر درآمدها:

سایر درآمدها بخشی از درآمد است که از فعالیت اصلی موسسه به دست نمی آید و ناشی از فعالیت های جانبی است. مانند همان فروش تنقلات در کنار فروش روزنامه.

هزینه های درج شده در صورت سور و زیان:

هزینه هایی که در صورت سود و زیان ثبت می شود بسته به نوع و فعالیت شرکت متفاوت است.این هزینه ها به شرح زیر است:

1_ هزینه های توزیع و فروش:

این هزینه ها را می توان در شمار هزینه های احتمالی موسسه برای ارائه کالا به مشتریان به حساب آورد. از این نوع هزینه ها می توان هزینه بازاریابی، نقل و انتقال محصول، تبلیغات و ترویج مصرف را نام برد. این هزینه ها که همگی برای افزایش فروش هستند باید در یک گروه با هم جمع بندی شوند.

2_ هزینه اداری:

این هزینه ها به طور مستقیم ارتباطی به فروش کالا یا ارائه خدمات ندارند و شامل هزینه هایی چون مدیریت پشتیبانی، هزینه های عمومی و اداری و غیره می شود. به عبارت دیگر هزینه های اداری هزینه های غیر مستقیمی هستند که ارتباطی با کسب و کار واحد اقتصادی مربوطه ندارند. هزینه حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه های جاری مانند بیمه، هزینه ماموریت، استهلاک و غیره می شود. لیست هزینه های اداری شامل:

هرینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی، هزینه های حقوقی و حرفه ای است. استهلاک ساختمان، اجاره بها و هزینه های بخش های منابع انسانی و مدیریت را نیز می توان در همین گروه قرار داد.

3_ هزینه مالی:

این هزینه غالبا شامل بهره وام های دریافتی و بهره اوراق قرضه می شود.

4_ هزینه استهلاک:

نوعی هزینه غیر نقدی که توسط حسابداران محاسبه می شود. این هزینه که به صورت نقدی نیست مربوط به مالیات نیز می شود. اگر هزینه استهلاک را از سود خالص شرکت کم کنیم منجر به کاهش مالیات پرداختی شرکت می شود. برای محاسبه هزینه استهلاک می توان از استانداردهای ارائه شده بر اساس قانون مالیات مستقیم و غیر مستقیم استفاده کرد. برای آشکار شدن مفهوم این هزینه ها باید برایتان بگوییم که دارایی های بلند مدت شرکت که در طول زمان دچار فرسودگی شده و از ارزش و قیمتشان کاسته می شود استهلاک می گویند. این دارایی های شامل تجهیزات ساختمان وسایل نقیله و غیره است.

5_ سایر هزینه ها:

سایر هزینه ها را می توان هزینه هایی که به طور کلی در رده هزینه ها جایی ندارند به شمار آورد این هزینه ها که خیلی هم چشمگیر نیستند ولی منجر به افزایش سوددهی در آینده و بالا رفتن توان شرکت می شوند، مانند توسعه فناوری، تحقیق و توسعه، غرامت مبتنی بر سهام، هزینه اختلاس در ارزش سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری ها و سایر هزینه هایی که مربوط به صنعت یا شرکت است.

بیشتر بخوانید:

اگر این مقاله برای شما مفید و کارآمد بود، خوشحال میشویم برای افراد دیگری که به دنبال جواب سوالات خود در این مطلب میگردند، با به اشتراک گذاری این مقاله به آنها کمک کنید.