ویژگی اوراق حق تقدم سهم

اوراق بهادار:

آشنایی با حق تقدم خرید سهام

زمانی که یک شرکت سرمایه ی خود را افزایش می دهد تعدادی سهم به عنوان حق تقدم به سهامداران تعلق می گیرد.

زمانی که یک شرکت از لحاظ اقتصادی رشد می کند سرمایه شرکت افزایش پیدا می کند. اکنون سهامداران فعلی شرکت با توجه به سابقه ای که در رابطه با خرید سهام دارند، حق تقدم خرید سهام را بدست می آورند و نسبت به افرادی که قصد خرید اولین سهام های خود را دارند از اولویت برخوردار هستند. بدین ترتیب اگر شرکتی 50 درصد افزایش سرمایه داشته باشد به ازای هر 2 سهم یک سهم را به عنوان حق سهامداران فعلی شرکت ارائه می دهد.

سهامداران چگونه از حق تقدم سهام استفاده می کنند؟

به این نکته توجه کنید که حق تقدم سهام زمانی اعتبار دارد که شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه داشته باشد و این افزایش سرمایه را در قالب سهام جدید ارائه دهد. زمانی که افزایش سرمایه شرکت از محل سود جمع آوری شده باشد سود سهامداران مجددا به سهام تبدیل می شود. بدین ترتیب حق خرید سهم معنایی نخواهد داشت. افزایش سرمایه ی شرکت باید در مجمع و میان مدیران، نمایندگان سهامداران تایید شود آنگاه گواهی خرید سهام برای سهامداران صادر می شود. اگر شما تمایل به افزایش سهام خود را داشته باشید باید در مهلت مقرر فرم را پر کنید و برای شرکت ارسال کنید. اگر فرم در زمان مقرر به دست شرکت نرسد به منزله ی انصراف شما از افزایش سهم می باشد.

نحوه ی پر کردن گواهی اضافه کردن سرمایه

با پر کردن گواهی حق تقدم خرید سهام باید مبلغی معادل ارزش سهام پرداخت کنید. طبق قوانین بورس ایران هر سهمی معادل 100 تومان ارزش دارد. بدین ترتیب در ازای هر یک عدد سهم 100 تومان باید پرداخت کنید. چنانچه مبلغ خرید سهام را در مهلت مقرر بپردازید پس از تایید افزایش سرمایه شرکت توسط سازمان برنامه و بودجه حدود 3 تا 6 ماه طول می کشد تا حق سهام شما به سهام عادی تبدیل شود.

نحوه فروش حق تقدم

چگونه می توان حق تقدم سهام را فروخت؟

گاهی برخی از افراد تمایلی به افزایش سرمایه ی خود ندارند و نمی خواهند از حق تقدم خرید سهام خود استفاده کنند. بدین ترتیب پس از برگزاری مجمع یک نماد حق خرید سهام نیز برای شرکت تعریف می شود. سرمایه گذاران می توانند این نماد را در بازار بورس بفروشند. به عنوان مثال نماد تقدم شرکت البرز در بازار بورس با البرزح نشان داده می شود. در اغلب موارد ارزش سهام تقدمی به میزان 100 تومان از سهام عادی کمتر است.

نوسان حق تقدم خرید سهام چیست؟

دامنه نوسان یا بازه ی تغییر قیمت معامله ی سهام حق تقدم یک شرکت 2 برابر سهام عادی می باشد. بدین ترتیب نماد تقدم سهام یک شرکت 10- یا 10 + می تواند نوسان قیمتی داشته باشد. افرادی که اقدام به خرید این نوع از سهام می کنند باید هوشیار باشند زیرا ریسک این سهام بسیار بیشتر از سایر سهام ها می باشد. برای خرید نماد تقدم یک شرکت فقط یک فرصت چند روزه خواهید داشت. طبق قوانین سازمان بورس افراد ظرف مدت 2 ماه می توانند نماد تقدم را معامله کنند. افرادی که سهامدار شرکت نیستند باید مبلغی به عنوان ارزش سهام را به حساب شرکت واریز کنند تا سهام آن ها نیز عادی شود. برخی از افراد سهام تقدم را نگه می دارند و در همان بازه ی دو ماه اقدام به معامله ی سهام خود می کنند. بدین ترتیب سهامدار از نوسان سهام سود می برند.

منظور از حق خرید سهام استفاده نشده چیست؟

گاهی اوقات فردی فرم حق تقدم خرید سهام شرکت را پر نمی کند و در بازه تعیین شده حق سهام خود را نمی فروشد به این نوع از سهام ها، حق تقدم استفاده نشده می گویند. بدین ترتیب شرکت این گونه از سهام ها از طریق آگهی حراج می زند و سود حاصل از آن را به حساب سهامدار واریز می کند. میزان قیمتی که سهام در حراج به فروش می رسد به آخرین مبلغ معامله در بورس نزدیک می باشد. در برخی از اوقات این سهام بنا به دلایل مختلفی بیشتر یا کمتر از حد انتظار بفروش می رسد.

حراج حق تقدم خرید استفاده نشده

نکاتی در رابطه با حق خرید استفاده نشده

• در برخی از مواقع سهامداران از شرکت طلب هایی دارند که هنوز وصول نشده است. از این رو نیازی به پرداخت مبلغ ارزش سهام حق تقدم نیست و شرکت از همان مطالبات مبلغی را برداشت می کند. به عنوان مثال پس از مجمع سالانه یک وجهی به عنوان سود سهام برای سهامداران واریز می شود. اگر شرکت در واریز سود تاخیر کند می تواند مبلغ حق خرید سهام را از همین سود سالانه کسر کند.
• زمانی که شرکت حق تقدم سهامداران را حراج می کند اگر کسی این سهام ها را خریداری کند علاوه بر پرداخت مبلغ حراج باید به ازای هر برگ سهام 100 تومان به حساب شرکت واریز کند.
• تا زمانی که حق تقدم استفاده نشده به سهام تبدیل نشود اجازه ی فروش آن را ندارید اما می توانید سهام خود را در سبد پرتفوی ببینید.
• چنان چه نماد شرکت به هر دلیلی از بورس خارج شود. سهام حق تقدم نیز از بورس خارج می شود و امکان معامله ی آن وجود ندارد.

انواع حق تقدم خرید سهام

معرفی انواع حق خرید سهام

برای حفظ قدرت و مدیریت سهامداران سه نوع حق تقدم خرید سهام ایجاد شده است که عبارتند از:

• حق تقدم برای سهام عادی: این نوع از حق خرید در میان سرمایه گذاران رایج می باشد و برای سهام های عادی جدید ارائه می شود.
• اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی: برخی از اوراق بهادار و قرضه قابل تبدیل به سهام هستند از این رو به این اوراق حق تقدم خرید تعلق می گیرد.
• انواع اوراق بهادار: اوراق بهادار انواع مختلفی اعم از سهام ممتاز، سهام شرکت و … دارند که به آن ها نیز حق تقدم خرید تعلق می گیرد.

افت ارزش سهام با افزایش سرمایه شرکت

آشنایی با ویژگی های حق خرید سهامداران

ویژگی ها و مشخصه های حق تقدم خرید موجب جذاب شدن این عنوان در بین سرمایه گذاران شده است. برخی از ویژگی های حق خرید سهام عبارتند از:

• حق تقدم سهام موجب تاثیر گذاری بیشتر سهامداران در روند فعالیت شرکت می شود و ارزش سهام های آنان را حفظ می کند.
• زمانی که شرکت سهام های زیادی را با قیمت پایین روانه ی بازار می کند. ارزش سهام شرکت افت می کند از این رو شرکت متحمل زیان زیادی می شود. چنانچه سهامداران از حق خرید سهام خود استفاده کنند شرکت زیان مالی کمتری خواهد دید.
• انتشار حق خرید سهام از سوی شرکت ها موجب تامین سرمایه ی شرکت با هزینه ی کمتر می شود.
• با ارائه ی حق خرید سهام از سوی شرکت ها ارزش سهام کم می شود از سوی دیگر تقاضای خرید افزایش پیدا می کند.
• شرکت ها در صورت ارائه ی حق تقدم متحمل کاهش سود نقدی می شوند.

سوالات متداول در خصوص حق خرید سهام

1-علت اختلاف قیمت سهام حق تقدم و سهم اصلی چیست؟

مطابق قوانین وقتی یک شرکت سرمایه ی خود را افزایش می دهد باید تعدادی سهام برای سهام داران فعلی در نظر بگیرد. از این رو تعدادی سهام با عنوام حق تقدم خرید سهم به سهامداران پیشنهاد می شود. زمانی که شرکت سرمایه ی خود را افزایش می دهد ارزش سهام کاهش پیدا می کند که طبق فرمول محاسبه می شود.

2- گواهی حق خرید سهام دقیقا به کجا ارسال می شود؟

در گذشته این گواهی به آدرس پستی شخص ارسال می شد اما امروزه همه ی کارها به صورت الکترونیکی و غیر حضوری انجام می شود.

آشنایی با حق تقدم سهام

حق تقدم سهام زمانی به سهامدار تعلق می‌گیرد که شرکت قصد افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات داشته باشد و سهامدار در مجمع فوق‌العاده تصویب افزایش سرمایه شرکت کند.

البته منظور از شرکت در مجمع این نیست که سهامدار حتما باید در این گردهمایی شرکت کند، بلکه کافی است در تاریخ برگزاری این مجمع سهام آن شرکت را داشته باشید. در این حالت بعد از مجمع افزایش سرمایه، تعدادی حق تقدم به سهامدار تعلق می‌گیرد و به سبد دارایی‌هایش افزوده می‌شود.

حق تقدم سهام چیست؟

وقتی شرکتی افزایش سرمایه می‌دهد، تعداد سهام آن افزایش پیدا می‌کند. افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات هم به این معنا است که به ازای هر برگه سهم جدید، باید مبلغ ۱۰۰ تومان به حساب شرکت واریز شود. اما سهامداران قبلی شرکت این حق را دارند که درصد مالکیت خودشان در شرکت را حفظ کنند. به بیان ساده‌تر، اگر سهامداری قبل از افزایش سرمایه مالک ۵ درصد از شرکت باشد، این حق را دارد که بعد از افزایش سرمایه هم مالکیت ۵ درصدی خودش را حفظ کند. برای این کار، تعدادی حق تقدم در اختیار سهامدار قرار می‌گیرد تا با پرداخت ۱۰۰ تومان به ازای هر حق تقدم، درصد مالکیت خودش در شرکت را حفظ کند.

مثلا فرض کنید شرکتی ۱۰۰۰ سهم دارد و می‌خواهد سهامش را ۱۰۰ درصد از محل آورده افزایش دهد و به ۲۰۰۰ سهم برساند. فرض کنید یکی از سهامداران شرکت قبل از افزایش سرمایه مالک ۵ درصد شرکت باشد. در این حالت، این سهامدار قبل از افزایش سرمایه مالک ۵۰ سهم از شرکت بوده است. برای اینکه این سهامدار بعد از افزایش سرمایه بتواند مالکیت ۵ درصدی‌اش را حفظ کند باید تعداد سهامش به ۱۰۰ سهم برسد. برای همین باید ۵۰ حق تقدم دریافت کند. این سهامدار می‌تواند با پرداخت ۱۰۰ تومان به ازای هر کدام از حق تقدم، حق تقدم‌ها را به سهم عادی تبدیل کند و تعداد سهامش را به ۱۰۰ سهم برساند.

نحوه و مهلت استفاده از حق تقدم

همان‌طور که گفتیم، سهامدارانی که حق تقدم دریافت می‌کنند می‌توانند با پرداخت ۱۰۰ تومان به ازای هر حق تقدم، حق تقدم‌هایشان را به سهم معمولی تبدیل کنند. برای انجام این کار سهامداران باید فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر کنند و بعد از واریز مبلغ موردنظر، رسید پرداخت وجه را همراه با فرم افزایش سرمایه برای شرکت بفرستند.

مهلت استفاده از حق تقدم، شماره حساب شرکت و نحوه ارسال فرم شرکت در افزایش سرمایه (که می‌تواند از طریق فکس، پست یا ایمیل باشد) در اطلاعیه‌ای که از طرف شرکت منتشر می‌شود ذکر شده است. شرکت ملزم است تمام این اطلاعات را در سایت کدال منتشر کند.

نکته یک: اگر می‌خواهید در این نوع از افزایش سرمایه شرکت کنید و حق تقدم‌تان را به سهم تبدیل کنید، واجب است اطلاعیه‌های شرکت درباره فرایند افزایش سرمایه و به‌ویژه جزئیات مربوط به پرداخت مبلغ ویژگی اوراق حق تقدم سهم حق تقدم را به دقت بخوانید. اگر یادتان برود یا فرصت را از دست بدهید، راهی برای جبران نیست. همان‌طور که گفته شد شرکت موظف است این اطلاعیه را در سایت کدال منتشر کند، اما اکثر شرکت‌ها علاوه بر کدال، این اطلاعیه را در سایت رسمی خودشان هم منتشر می‌کنند. پس دنبال کردن سایت شرکت‌هایی که سهامشان را دارید، فراموش نشود.

نکته ۲: گاهی ممکن است سهامدار از شرکت مطالباتی داشته باشد. مثلا سود سهام به سهامدار تعلق گرفته باشد، اما سهامدار این سود را دریافت نکرده باشد و این پول در حساب شرکت مانده باشد. در این صورت سهامدار می‌تواند مبلغ اسمی حق تقدم‌ها را از محل این مطالبات پرداخت کند. در فرم افزایش سرمایه مطالبات سهامدار مشخص شده است و سهامدار می‌تواند هنگام پر کردن فرم، می‌تواند موافقت کند که مبلغ حق تقدم‌هایش از محل مطالبات او از شرکت برداشت شود. در این حالت، اگر مطالبات سهامدار کفایت کند، دیگر لازم نیست مبلغی به حساب شرکت واریز کند. به همین دلیل است که به این نوع افزایش سرمایه افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات گفته می‌شود.

نکته ۳: طبق قانون بورس، مهلت استفاده از حق تقدم سهام نباید کمتر از ۶۰ روز باشد.

خرید و فروش حق تقدم سهام

بعد از اینکه حق تقدم‌ها به سبد سهامداران اضافه می‌شود، معمولا ۲ تا ۳ ماه فرصت وجود دارد تا سهامداران مبلغ اسمی حق تقدم‌ها (۱۰۰ تومان به ازای هر حق تقدم) را پرداخت کنند.

اما در این بازه سهامدارانی که به هر دلیلی نخواهند از حق تقدم سهام استفاده کنند می‌توانند حق تقدم‌شان را بفروشند. سهامداران دیگر هم می‌توانند این حق تقدم‌ها را بخرند و در مهلت تعیین شده مبلغ اسمی حق تقدم‌های خریداری شده را پرداخت کنند تا حق تقدم‌هایشان به سهم معمولی تبدیل شود.

نماد حق تقدم چیست؟ ح آخر نمادها یعنی چه؟

اگر سهامداری در مهلت مقرر فرم افزایش سرمایه را پر نکند و حق تقدم‌هایش را نفروشد، اصطلاحا گفته می‌شود از حق ویژگی اوراق حق تقدم سهم تقدم‌هایش استفاده نکرده است. در انتهای مهلت تعیین‌شده برای استفاده از حق تقدم‌ها، شرکت حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده را حراج می‌کند و پس از کسر کارمزد، مبلغ حاصل را به حساب سهامداران می‌ریزد

در سری مطلب «بورس به زبان ساده» گفتیم که هر شرکت حاضر در بورس یک نماد معاملاتی مخصوص به خودش دارد. نماد حق تقدم هر شرکت هم با افزودن حرف «ح» به انتهای نماد معاملاتی آن شرکت ساخته می‌شود. مثلا اگر شرکت فولاد مبارکه اصفهان که نماد معاملاتی آن «فولاد» است، بخواهد از محل آورده افزایش سرمایه بدهد، نماد معاملاتی حق تقدش می‌شود «فولادح».

هر نمادی هم که به حرف «ح» منتهی باشد در واقع حق تقدم یکی از شرکت‌های حاضر در بورس است. پس اگر دیدید نمادی به حرف «ح» ختم شده است، مطمئن باشید که حق تقدم است و حواس‌تان باشد در خرید آن دچار اشتباه نشوید.

حق تقدم سهام استفاده نشده چه می‌شود؟

اگر سهامداری در مهلت مقرر فرم افزایش سرمایه را پر نکند و حق تقدم‌هایش را نفروشد، اصطلاحا گفته می‌شود از حق تقدم‌هایش استفاده نکرده است. در انتهای مهلت تعیین‌شده برای استفاده از حق تقدم‌ها، شرکت حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده را حراج می‌کند و پس از کسر کارمزد، مبلغ حاصل را به حساب سهامداران می‌ریزد.

دامنه نوسان قیمت حق تقدم سهام به چه میزان است؟

در حال حاضر دامنه نوسان قیمت حق تقدم‌ها دو برابر دامنه نوسان قیمت سهام عادی است. به عبارت ساده‌تر؛ قیمت حق تقدم‌ها می‌تواند از منفی ۱۰ درصد تا مثبت ۱۰ درصد نوسان کند. همین دامنه نوسان بالا باعث می‌شود عده‌ای از سهامداران که ریسک‌پذیری بالاتری دارند در بازه‌های زمانی کوتاه اقدام به خریدوفروش حق‌تقدم‌ کنند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که اگر در بازار سرمایه تازه‌کارید یا ریسک‌گریز هستید، با نگاه نوسان‌گیری اقدام به خریدوفروش حق تقدم نکنید.

چه موقع حق تقدم بخریم؟

به‌طور کلی شرکت در افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات، دریافت حق تقدم و تبدیل حق تقدم‌ها به سهام معمولی می‌تواند بین ۳ تا ۶ ماه طول بکشد. پس شرکت در این فرایند در وهله اول برای کسانی مناسب است که دیدگاه کوتاه‌مدت ندارند و می‌خواهند برای میان‌مدت و بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند.

نکته بعدی اینکه گاهی ممکن است بین قیمت سهام و حق تقدم آن شکاف قیمتی قابل توجه ایجاد شود. مثلا قیمت سهم ۱۰۰۰ تومان باشد و قیمت حق تقدم آن ۷۰۰ تومان. در این حالت اگر حق تقدم ۷۰۰ تومانی را بخرید و ۱۰۰ تومان آن را پرداخت کنید، قیمت سهم برایتان ۸۰۰ تومان تمام می‌شود، در حالی که قیمت روز آن سهم ۱۰۰۰ تومان است. در این موقعیت، سهامدارانی که نگاه بلندمدت‌تری دارند و تحلیل‌شان این است که قیمت این سهم روندی افزایشی دارد، از این شکاف قیمتی استفاده می‌کنند و به جای خریدن سهام معمولی، حق تقدم آن را می‌خرند و تبدیل به سهم می‌کنند.

پس برای خریدن حق تقدم باید دو نکته را در نظر بگیریم: اول اینکه نگاه خودمان در سهامداری میان‌مدت (بیشتر از ۶ ماه) و بلندمدت (بیشتر از یک سال) باشد و دوم هم اینکه تحلیل‌مان این باشد که سهام شرکت در آینده روند صعودی خواهد داشت.

توضیح حق تقدم در بورس به زبان ساده

توضیح حق تقدم در بورس را میدانید؟ در واقع زمانی که یک شرکت قصد افزایش سرمایه از محل آورده های نقدی را داشته باشد، اولویت شرکت در افزایش سرمایه با سهامداران فعلی آن شرکت است و این مورد با قانون تجارت تجارت مطابقت دارد بدین شکل در روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، شرکت اوراقی را با نام حق تقدم خرید سهام منتشر می کند و با توجه به درصد مالکیت هر یک از سهامداران و همچنین درصد افزایش سرمایه، تعداد معینی حق تقدم در اختیار سهامداران قرار می گیرد و بعد از تصمیم گیری در مجمع حق تقدم به سبد دارایی سهامداران اضافه می شود. در این مطلب از کد بورسی ما قصد داریم در مورد حق تقدم سهام صحبت کنیم و به توضیح حق تقدم در بورس بپردازیم.

توضیح حق تقدم در بورس

در توضیح حق تقدم در بورس باید گفت که حق تقدم به سهامداران سرمایه گذاری بعد از تصویب افزایش سرمایه آنها در مجمع افزایش سرمایه به قصد حفظ میزان قدرت تصمیم گیری آنها در امور شرکت ارائه می شود و برای این کار پس از تصویب این افزایش سرمایه از سوی شرکت سرمایه گذار، گواهی حق تقدم برای کلیه سهامداران ارسال می شود که افراد می توانند با پر کردن این فرمها، مقدار مشخصی از سهام افزوده شده را به قیمت اسمی آن خریداری می کنند یا همان حق تقدم را به سهم در بورس تبدیل کنند.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

شرکت های سرمایه گذار که در بازار بورس فعال هستند با اهداف مختلفی از جمله تامین مالی پروژه ها، پرداخت بدهی، افزایش میزان دارایی و بالا بردن تقاضای سهم خود در بورس، اقدام به افزایش سرمایه در این بازار می کنند، اما باید بدانیم این افزایش سرمایه به معنی کاهش سهم سهامداران و کم شدن میزان قدرت و نفوذ آنها در تصمیم گیری شرکت نیست ، به خاطر همین موضوع، شرکتهای سرمایه گذار به منظور احترام سهامداران و راضی نگه داشتن سهامداران خود اقدام به فروش سهام جدید به آنها قبل از ارائه آن به بازار بورس می کنند که به آن حق تقدم سهام گفته می شود.

گفتن این نکته ضروری است که قیمت این سهام برای ارائه به سهامداران ویژگی اوراق حق تقدم سهم قبلی معادل قیمت اسمی می باشد که کمتر از قیمت بازار است و به نفع سرمایه گذاران می باشد ولی مهلت خرید حق تقدم سهام برای سهامداران محدود بوده و فقط در زمان معین و مشخص شده امکان خرید یا فروش و یا تبدیل آنها به سهم بورسی وجود دارد.

نکته مهم : در اینجا لازم است گفته شود که برای تعلق گرفتن این سهام، لزومی به شرکت در مجمع افزایش سرمایه نیست و تنها خرید سهام قبل از برگزاری مجمع، برای تعلق گرفتن حق تقدم سهام به اشخاص کافی است.

ویژگی های حق تقدم سهام

حال که توضیح حق تقدم در بورس را خدمت شما ارائه دادیم، بهتر است نگاهی به ویژگی های حق تقدم در بورس بیاندازیم. حق تقدم دارای ویژگی هایی است که سبب جذاب شدن آن هم برای سهامداران و هم برای شرکتهای سرمایه گذار است و حق تقدم با وجود داشتن مزایای زیاد معایبی هم دارد که در اینجا به بررسی ویژگیهای این سهام پرداخته می شود:

1. این سهام باعث حفظ تاثیرگذاری سهامداران در اداره شرکتها می شود نماد این نوع سهم ها، با قرار گرفتن حرف “ح” در انتهای نماد بورسی شرکت مشخص میشود.
2. افزایش تعداد این سهام با قیمت پایین سبب افت قیمت بازار آن می شود و اگر سرمایه گذاران از این حق خرید در نظر گرفته شده استفاده کنند از تحمیل زیان به آنها جلوگیری می شود.
3. حق تقدم سهام باعث افزایش ظرفیت استقراض شرکتها می شود.
4. شرکتها با فروش حق تقدم اقدام به تاٌمین مالی با هزینه های بسیار کمتری نسبت به تاٌمین مالی از طریق فروش سهام عادی می کنند و به دلیل قیمت پایین این سهام، حتماٌ و در بیشتر اوقات مورد استقبال سهامداران و در پی آن افزایش میزان سرمایه می شوند.
5. انتشار حق تقدم سبب کاهش قیمت سهام شرکت و افزایش میزان تقاضا برای آن سهام می شود بنابراین نتیجه مطلوب است.
6. تمامی اطلاعیه های مربوط به افزایش سرمایه شرکت و حق تقدم سهام شرکت باید در سایت کدال و یا روزنامه های مخصوص بورسی قرار داده شود.
7. دامنه نوسان برای حق تقدم سهام بسیار بالا و دو برابر سهام عادی است.
8. مهلت استفاده از حق تقدم همانطور که ذکر گردیده محدود است و به مدت ۶۰ روز می باشد و سهامداران فقط در زمان مشخص شده توانایی پذیره نویسی و یا فروش آن را دارند.
9. ارزش حق تقدم سهام برابر ارزش اسمی سهام بوده که از ارزش بازار آن کمتر است و این موضوع به نفع سهامداران شرکت است.
10. به خاطر اینکه زمان پذیره نویسی حق تقدم ۲ ماه طول می کشد ممکن است جهت قیمت در این بازه زمانی تغییر کرده و از حالت صعودی به حالت نزولی تبدیل شود و سهامداران متحمل ضرر و زیان شوند.
11. عرضه حق تقدم سبب کاهش سود نقدی شرکت نسبت به عرضه سهام عمومی نقدی می شود.

نماد حق تقدم: از اضافه شدن حرف “ح” در انتهای نماد اصلی ساخته می شود مثلا نماد افقح

تعداد حق تقدم : این تعداد با توجه به درصد افزایش سرمایه و همچنین تعداد فعلی سهام یک سهامدار مشخص می شود، بطور مثال: اگر سهامداری ۱۰۰۰ سهم داشته باشد ۱۰۰۰ سهم حق تقدم نیز به دارایی او در سبدش اضافه می شود و اگر شرکت قصد افزایش سرمایه ۵۰% داشته باشد به یک سهامدار همان شرکت ۵۰۰ سهم حق تقدم اختصاص می یابد.

انواع تصمیم گیری افراد در خصوص نحوه برخورد با حق تقدم

تبدیل حق تقدم به سهم : فرآیند این کار بدین شکل است که دارندگان حق تقدم، باید در مهلت تعیین شده، مبلغ اسمی هر سهم که هزار ریال به ازای هر سهم است را به حساب شرکت واریز کنند و به شرکت نیز اطلاع دهند و اگر سهامداری از شرکت مطالبه ای داشته باشد این مبلغ از کل مبلغی که باید شرکت پرداخت کند کسر می گردد فرآیند و زمان تبدیل حق تقدم به سهم طولانی است و ممکن است ماه ها طول بکشد

فروش حق تقدم : از موقعی که معاملات حق تقدم در بازار شروع می شود به مدت ۶۰ روز ادامه پیدا می کند و حتی ممکن است به درخواست شرکت و با تایید سازمان بورس، این زمان تمدید هم شود؛ سهامداری که به آنها حق تقدم اختصاص پیدا کرده است می توانند در این مدت، آن را بفروشند و فقط در این مرحله از نظر تعداد معامله محدودیتی برای افراد وجود ندارد و هر شخصی می تواند بارها حق تقدم خود را بخرد یا بفروشد.

ممکن است بعضی از سهامداران تمایلی نداشته باشند که در افزایش سرمایه شرکت کنند بنابرای باید امکاناتی برای عدم شرکت آنها در افزایش سرمایه فراهم شود به همین دلیل بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم برای آن شرکت تعریف می شوذ تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق خود را به فروش برسانند همانطور که قبلا گفته شد معمولا قیمت حق تقدم همان ۱۰۰۰ ریال است که از قیمت سهم عادی کمتر است و این اختلاف می تواند به دلایل زیادی کمتر یا بیشتر از این عدد باشد.

دامنه نوسان قیمت حق تقدم

این دامنه دو برابر نوسان سهم شرکت است و در شرکتهای فرابورسی، دامنه نوسان حق تقدم با دامنه نوسان سهم شرکت برابر است.

عدم واریز وجه اسمی حق تقدم

اگر دارنده حق تقدم نسبت به آن بی تفاوت باشد و در مهلت تعیین شده آن را نفروشد و وجه اسمی را در مهلت معین شده به حساب شرکت واریز نکند این حالت به وجود می آید که مدتی بعد از توقف معاملات نماد حق تقدم شرکت، نماد حق تقدم از سبد دارایی همه افراد خارج می شود و پس از بررسی های شرکت، تعداد حق تقدم هایی وجه اسمی آنها برای شرکت واریز نشده است مشخص شده و شرکت در “پذیره نویسی عمومی” آنها را به فروش می رساند و پس از فروش حق تقدمهای استفاده نشده و کسر هزینه و کارمزد، وجه حاصل از آن در اختیار سهامدارانی که از حق تقدمشان استفاده نکرده اند قرار می گیرد.

انواع حق تقدم سهام

• حق تقدم خرید سهام عادی : رایج ترین نوع حق تقدم است و این حق تقدم برای خرید سهام عادی جدید منتشر شده استفاده می شود.
• حق تقدم خرید اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام : این حق تقدم به خرید اوراق قرضه و ویژگی اوراق حق تقدم سهم یا دیگر اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی ارائه می گردد.
• حق تقدم خرید انواع دیگر اوراق بهادار : این حق تقدم، برای خرید انواع اوراق قرضه، سهام ممتاز و سهام سایر شرکتها اختصاص داده می شود.

نحوه تبدیل حق تقدم سهم به سهام عادی

با مطالبی که در بالا ذکر شد ممکن است برای خیلی از افراد این سوال پیش بیاید که تبدیل حق تقدم سهام به سهام عادی به چه صورت است در اینجا یادآوری می کنیم بعد از اینکه سهامداران فرم های مربوط به حق تقدم را تکمیل کردند و آن را برای شرکت ارسال نمودند مدت دو ماه به آنها فرصت داده می شود تا ارزش اسمی تعداد سهم خریداری شده را به شرکت پرداخت کنند، هنگامی که این پول پرداخت شد حق تقدم سهام آنها در پایان دوره زمانی و ثبت افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس، به صورت خود به خود تبدیل به سهام عادی بورس می شود.

نتیجه گیری و کلام پایانی

در روش افزایش سرمایه از محل آورده های نقدی، شرکتها اوراقی را تحت عنوان “حق تقدم خرید سهام” منتشر می کنند و با توجه به درصد مالکیت سهامداران، این حق تقدم به ویژگی اوراق حق تقدم سهم آنها تخصیص می یابد و سهامداران شرکتهای بورسی در هنگامی که شرکتها قصد افزایش سرمایه دارند نسبت به سایر سرمایه گذاران از اولویت برخوردار هستند که به این اولویت، حق تقدم خرید سهام گفته میشود.

اصولا شرکت های بورسی هر سال بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده که به منظور افزایش سرمایه شرکت برگزار می شود اقدام به افزایش سرمایه می کنند و سهامداران با توجه به درصد افزایش سرمایه شرکت می توانند نسبت به مقدار سهامی که دارند از حق تقدم خرید سهام استفاده کنند.

جذابیت حق تقدم برای سهامداران از تفاوت قیمت اسمی سهام وقیمت بازار آن سرچشمه می گیرد و سهامداران برای استفاده از این حق تقدم مواردی را باید رعایت کنند و اگر شرایطی پیش بیاید که سهامدار از افزایش سرمایه شرکت اطلاع نداشته باشد و مدت زمان و مهلت تعیین شده نیز گذشته باشد، شرکت می تواند به فروش سهام با قیمت روز، اقدام کند و مابه التفاوت قیمت بازار با ارزش اسمی سهام را به حساب سهامدار واریز کند.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به توضیح حق تقدم در بورس پرداختیم.

همچنین اگر دوست دارید نحوه تبدیل حق تقدم به سهم را یاد بگیرید، این مطلب به بهترین شکل شما را راهنمایی می کند.

به نظر شما حق تقدم سهام در بورس برای خرید و سرمایه گذاری مناسب است؟

حق تقدم در بورس به چه معناست؟ خرید حق تقدم سهام سودآور است یا نه؟

یکی از اصطلاحات موجود در بازار سرمایه، حق تقدم سهام است. شاید مفهوم اصطلاح حق تقدم در بورس برای شما کمی نا آشنا باشد. در این مقاله که تیم تولید محتوای آموزشی کالج تی بورس آماده کرده است با حق تقدم، نحوه بوجود آمدن آن و مزایا و معایب این گواهی آشنا می­‌شوید. اگر شرکتی برای تامین مالی پروژه‌های خود و یا بازپرداخت بدهی­‌ها از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی استفاده کند، تعداد سهام شرکت افزایش می‌یابد. درنتیجه درصد مالکیت سهامداران نسبت به قبل از افزایش سرمایه، کاهش میابد. بنابراین، سهام جدید قبل از عرضه عمومی، به صاحبان سهام عادی شرکت عرضه می‌شود. به این اوراق، حق تقدم سهام می­‌گویند. حق تقدم خرید سهم، برای آن دسته از سهامدارانی به وجود می­‌آید که در تاریخ مجمع تصویب افزایش سرمایه، سهامدار شرکت باشند.

حق تقدم سهام، چگونه به اوراق عادی سهام تبدیل می‌شود؟

• اگر سهامداران تمایل به استفاده از این حق را داشته باشند، باید در مهلت تعیین‌شده که ۶۰ روز است، فرم استفاده از حق تقدم را تکمیل کنند. سپس به ازای هر حق تقدم تعلق‌گرفته، مبلغ اسمی سهم را (در مورد شرکت‌های بورسی ۱۰۰۰‌ریال) به‌حساب اعلام‌شده از طرف شرکت، واریز کنند. بعدازاینکه افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس به ثبت می‌رسد. حق تقدم های سهامداران به‌صورت خودکار تبدیل به سهام ویژگی اوراق حق تقدم سهم عادی خواهد شد. این روند معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
• درصورتی‌که سهامداران تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشند، می‌‌توانند گواهی‌نامه حق‌ تقدم خرید سهم خود را به قیمت روز در بازار بورس، به فروش برسانند. نماد این اوراق در بازار، همراه با حرف”ح” در انتهای نام نماد، نام‌گذاری می­‌شود. به‌طور مثال حق تقدم نماد خودرو در بازار بورس به‌صورت “خودرو ح” نشان داده می­‌شود.

• مهلت استفاده از حق تقدم سهام محدود است. چنانچه سهامداران در زمان اعلام‌شده، اقدام به پذیره نویسی نکنند یا از فروش گواهی حق‌ تقدم صرف‌نظر کنند، شرکت منتشرکننده پس از پایان دوره پذیره‌نویسی، گواهی‌ها را در بازار بورس اوراق بهادار به فروش می‌­رساند. مبلغ حاصل از فروش گواهی حق تقدم را پس از کسر ارزش ویژگی اوراق حق تقدم سهم اسمی و کارمزدهای مربوطه، به‌حساب سهامداران واریز می‌کند. این فرایند برای سهامداران هزینه­‌بر است. در عمل سود ناچیزی به دست سهامدار می‌رسد.

هدف از انتشار حق تقدم سهام چیست؟

درواقع انتشار حق تقدم به معنی عرضه سهام عادی جدید به سهامداران موجود است. تا آن‌ها بتوانند به میزان درصد مالکیت خود، سهام جدید را به قیمت معین و در مهلت تعیین‌شده پذیره نویسی نمایند. هدف از اعطای حق‌تقدم، حفظ کنترل و مدیریت سهامداران عمده بر اداره شرکت و همچنین حفظ حقوق آن‌ها در مقابل کاهش قیمت سهام پس از انتشار سهام جدید است. اگر شرکتی به سهامداران خود حق‌تقدم خرید سهام بدهد، آن‌ها می‌توانند درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند.

انواع حق تقدم در بورس

1. حق تقدم برای خرید سهام عادی: معمول‌ترین نوع حق تقدم، حق خرید سهام عادی جدید است.
2. حق تقدم برای خرید اوراق بهادار قابل‌تبدیل به سهام: حق تقدم برای خرید اوراق قرضه و هر نوع اوراق بهادار (غیر از سهام عادی) قابل‌تبدیل به سهام عادی نوعی دیگر از حق تقدم است که شرکت ها می‌توانند منتشر کنند.
3. حق تقدم خرید انواع دیگر اوراق بهادار: این نوع حق تقدم برای خرید انواع اوراق قرضه، سهام ممتاز و سهام شرکت های دیگر

مزایای عرضه حق تقدم در بورس

الف- مزایا از دیدگاه سهامداران

1. حفظ تأثیرگذاری بر اداره شرکت: حق تقدم باعث حفظ تأثیرگذاری سهامداران فعلی بر روی مدیریت و تصمیمات شرکت، از طریق حق رأی در مجامع می‌شود.
2. حمایت از سهامداران و حفظ منافع آن‌ها هنگام کاهش قیمت سهام: انتشار سهام جدید به قیمت پایین، قیمت بازار سهام را کاهش می‌دهد. اما اگر سهامداران حق خرید خود را استفاده کنند، زیانی از این لحاظ به آن‌ها وارد نمی­‌شود.

ب- مزایا از دیدگاه شرکت

1. تامین مالی از طریق فروش حق تقدم نسبت به فروش سهام عادی، هزینه بسیار کمتری دارد.
2. انتشار حق تقدم، باعث کاهش نسبت اهرمی و افزایش ظرفیت استقراض شرکت می­‌شود.
3. عرضه حق تقدم باعث کاهش قیمت و درنتیجه موجب افزایش تقاضا برای سهام شرکت می‌شود.
4. به علت پایین بودن قیمت خرید حق تقدم، سهامداران از این قیمت استقبال کرده. باعث جذب سرمایه بیشتری برای شرکت می­‌شود.

معایب عرضه حق تقدم

1. فرایند پذیره نویسی عرضه حق تقدم، زمان‌بر و طولانی است. در این مدت این احتمال وجود دارد که جهت قیمت در بازار از صعودی به نزولی تغییر کند. درنتیجه زیان سنگینی به سهامداران خود تحمیل نماید.
2. عدم اطلاع سهامداران از پذیره‌نویسی حق تقدم و یا ناتوانی مالی آن‌ها در پذیره‌نویسی، به زیان آن‌ها تمام می‌شود.

ویژگی اوراق حق تقدم سهم

دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم شرکت ها ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی است. یعنی یک نماد حق تقدم در طول روز می­‌تواند مثبت ۱۰ درصد و منفی ۱۰ ویژگی اوراق حق تقدم سهم درصد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد. پس افرادی که آن را خرید و فروش می‌کنند باید با این علم که ریسک این کار بیشتر از خرید و فروش سهام عادی است، این کار را انجام دهند. چراکه در این حالت در طول روز در بیشترین حالت می‌تواند حدود ۲۰ درصد نوسان داشته باشد. درحالی‌که دامنه نوسان برای سهام عادی، ۱۰ درصد است.

نتیجه‌گیری

بعد از تصویب افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در مجمع عمومی فوق العاده شرکت، به میزان درصد مالکیت، به هر سهامدار، حق تقدم سهام تعلق می‌گیرد. سهامداران در استفاده از این حق مختار هستند.

در صورت تمایل به استفاده از این حق، سهامداران می‌توانند به ازای هر سهم، مبلغ اسمی را به‌حساب شرکت واریز نمایند. تا پس از ثبت افزایش سرمایه نزد سازمان بورس، حق تقدم به سهام عادی تبدیل شود. همچنین می‌توانند گواهی حق تقدم خود را در بازار بورس، به قیمت پایه روز به فروش برسانند. گواهی حق تقدم سهام دارای نوسان ۱۰ درصدی است. در صورت عدم پذیره نویسی و یا عدم فروش حق تقدم، شرکت این گواهی‌ها را در بازار به فروش رسانده. پس از کسر قیمت اسمی و کارمزد، وجوه حاصل را به‌حساب سهامداران واریز می­‌نماید.

ویژگی اوراق حق تقدم سهم

021-28422720 همین حالا تماس بگیرید

اوراق بهادار:

اوراق بهادار، یک ابزار مالی قابل داد و ستد است که دارای ارزش مالی می باشد.

انواع اوراق بهادار:

اوراق حقوقی صاحبان سهام مثل سهام عادی

اوراق بدهی مثل :سند بدهی بانک، سهام قرضه و اوراق بدهی

ابزار های مشتقه مانند: اختیار معامله و قراردادهای آتی، پایاپای

سهام عادی یک نوع دارائی مالی است که نشان ‌دهنده مالکیت در یک شرکت می باشد.

ویژگی‌های سهام عادی :

از ویژگی های سهام عادی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-مسئولیت محدود سهامداران

-حق رای و کنترل شرکت

-حق تقدم در خرید سهام جدید

سهام ممتاز نوعی از اوراق بهادار بوده و دارنده سهام، نسبت به دارایی و درامد های شرکت، حقوق محدود و معینی دارد.

این سهام را به دو دلیل ممتاز می‌نامند:
سود این سهام قبل از سهام عادی پرداخت می شود، به این معنی که به هنگام انحلال شرکت و فروش دارایی ها پس از تصفیه بدهی شرکت، ابتدا دارندگان صهام ممتاز حقوق خود را دریافت می کنند.

سهام ممتاز ویژگی های اوراق قرضه و سهام عادی را دارد و به همین دلیل، اوراق بهادار ترکیبی نیز نایده می شود.

شباهت سهام ممتاز با سهام عادی:

شرکت های سهام ممتاز و شرکت های سهام عادی، از نظر هزینه های مالیاتی و نداشتن سررسید به هم شباهت دارند.

سهام ممتاز با توجه به دریافت سود ثابت مانند اوراق قرضه، در گروه اول اوراق بهادار قرار می گیرند.

ویژگی های سهام ممتاز:

-سهام ممتاز بدون سررسید می باشد.

-این سهام برای صاحبانش در بردارنده نوعی حق مالکیت در شرکت می باشد.

-سهامداران ممتاز دارای حق مالکانه می باشند، و به همین دلیل شرکت انتشار دهنده الزامی ندارد دارایی‌های خود را وثیقه یا رهن این اوراق قرار دهد.

-هنگامی که شرکت سود داشته باشد به دارندگان این سهام سود پرداخت می شود.

-پرداخت سود دارندگان سهام ممتاز قبل از پرداخت سود دارندگان سهام عادی انجام می شود.

-در هنگام انتخاب هیئت مدیره و سایر امور مربوط به شرکت، دارندگان سهام ممتاز حق رای نداشته و نمی توانند در تصمیم کیری های شرکت دخالت کنند.

دارندگان سهام عادی علاوه بر دریافت سود سهم و حق رای، حق دیگری هم دارند که به ان حق تقدم خرید سهام می گویند.

اصولا در اساسنامه شرکت ها بر اساس حقوق مدنی قید می شود که به هنگام انتشار سهام جدید برای فروش، سهامداراد فعلی در خرید آن اولویت دارند.

تمامی دارندگان سهام شرکت دارای حق رای بوده و اگر ادعایی بر اندوخته های شرکت داشته باشند مجاز اند تا نسبت به مالکیت در سهام و پذیره نویسی ان اقدام نمایند.

سهام منتشره قبل از عرضه برای عموم مردم، به سهامداران شرکت عرضه می‌شود.
اکثر اوقات سهامداران شرکت نیز خواهان حفظ حقوق و موقعیت خود در شرکت بوده و در هنگام افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید از سوی شرکت، نسبت به سایر خریداران اولویت دارند. اما از ان جایی که قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت کم‌تر از قیمت بازار سهام می باشد، سهامداران در بیشتر مواقع از این حق‌تقدم استفاده می نمایند.

حق‌تقدم‌های ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌ها همانند سهام، در بورس قابل معامله است. هنگامی که سهامدار تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشد، می‌‌تواند با مراجعه به کارگزار، گواهی‌نامه حق‌تقدم خرید سهم خود را، بر پایه قیمت روز بازار، بفروشد.

عمر حق تقدم ها کوتاه بوده و چنانچه سهامداران در مهلتی که اعلام شده است اقدام به پذیره نویسی نکنند و از فروش حق تقدم صرف نظر کنند، شرکت پس از به پایان رسیدن پذیره نویسی ، گواهی های مذکور را در بورس اوراق بهادار به فروش می رساند و پس از کسر ارزش اسمی و هزینه های مربوط از مبلغ بدست امده از فروش، به حساب سهامداران واریز می شود.

سهامداران به‌طور مساوی مستحق دریافت سهام می‌‌باشند.
هدف از اعطای حق‌تقدم، حفظ کنترل سهامداران موجود بر اداره شرکت و همچنین حفظ حقوق آنها در مقابل کاهش بهای سهام و در نتیجه انتشار سهام جدید می باشد.

اگر شرکتی به سهامداران خود حق‌تقدم خرید سهام بدهد، آنان می‌توانند درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند.
سهم جایزه:

هنگامی که شرکت از ذخایر آزاد بسیاری برخوردار باشد، ممکن است بخشی از آن ذخایر را از روش انتشار سهام جایزه و در وجه سهامداران کنونی خود، و به نسبت سهامی که دارند به سرمایه تبدیل کنند.

مدیران شرکت این توانایی را دارند که با انتقال بخشی از حساب ذخایر شرکت، به حساب سرمایه سهمی و دفتر ثبتی، عملیات این کار را انجام دهند.

بعد از انتشار سهام جایزه، قیمت سهام شرکت بسته به تعداد سهام جایزه انتشار یافته در بازار سقوط می کند ،اما از انجایی که رقم سود هر سهم تغییر نمی کند، سهامداران شرکت که تعداد سهامشان افزایش یافته است پس از مدتی با ترمیم قیمت سهام، به سود دلخواه خود دست پیدا می کنند.

اوراق بهادار بانام و یا بی نامی است که، با توجه به قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت با مجوز قانون خاص، برای تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز، جهت تکمیل و توسعه طرح های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی که شامل، منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحد های تولیدی توسط دولت، شهرداری ها، شرکت های دولتی و نهاد های عمومی و موسسات عام‌المنفعه و شرکت های وابسته به این دستگاه ها، شرکت‌های سهامی خاص و عام و شرکت‌های تعاونی منتشر می‌شود.

سرمایه گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های مذبور را دارند، از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد.

ابزار مشتقات اوراق بهاداری است که ارزش ذاتی نداشته، و ارزش های ان ها بر اساس دارایی اصلی دیگری تعیین می شود.

مهمترین ابزار مشتقات در ایران، اختیار معامله و قرارداد آتی می باشد.

اختیار معامله نوعی از اوراق بهادار می باشد که در بازار بورس ایران وجود ندارد.

انواع اختیار معامله:

CALL یا اختیار خرید

PUT یا اختیار فروش

در کل قراردادهای اختیار در برگیرنده نوعی حق می باشند که می توان در صورت لزوم از ان ها استفاده کرد.

قرارداد های آتی:

این قراردادها نوعی از ابزار مشتقه می باشد که قابلیت خرید و فروش در بازار های مالی را دارد.

در قرارداد های آتی طبق عقد صلح، یک طرف توافق می کند در سر رسید معین، مقدار معینی از کالاهای مشخص را در عوض قیمتی که الان تعیین می کنند به طرف دیگر، تحویل دهد.