کاهش ارزش فیات‌ها

پول یا ارز فیات چیست؟

پول فیات به واحد پولی گفته می‌شود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند، اما پشتوانه فیزیکی (مانند طلا ، نقره) ندارد.

به گزارش ایبِنا، ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی، ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده‌ است. دولتی که پول کاهش ارزش فیات‌ها فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن است و در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.

در واقع پول فیات (Fiat Currency) به واحد پولی گفته می شود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند اما پشتوانه فیزیکی (مانند طلا، نقره) ندارد. ارزش این نوع پول به‌جای آنکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی‌هایی دیگر به‌عنوان پشتوانه باشد، ناشی از ارتباط بین میزان عرضه و تقاضا است.

متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:

کمیابی (Scarcity): پول‌ فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.

هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.

واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.

مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.

راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.

نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.

سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم‌ ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.

پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟

تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌هاست. در حالی که ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.

تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌هاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.

به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. علاوه بر این، تراکنش‌ها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.

لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.

پول بدون پشوانه یا ارز فیات Fiat currency چیست

ارز فیات از طرف دولت صادر می شود و کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتوانه آن نیست. در واقع پول فیات یک وسیله ساخته شده طبق قوانین مشخص توسط دولت است که ارزش ذاتی و مصرفی ندارد.

ارز فیات به دو دلیل دارای ارزش است:

• دولت پول را ارزش گذاری کند (یعنی از مهم ترین فاکتور های ارزش گذاری ارز فیات سیاست های پولی است)
• دو طرف معامله در مورد ارزش آن توافق کنند. (عرضه و تقاضا ارزش ارز را تعیین می کند)

دولت از طریق دخالت در نرخ ارز، ارزش پول فیات را تغییر می دهد همچنین ارزش پول فیات (The value of fiat money) از رابطه بین عرضه و تقاضا حاصل می شود. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن از جمله دلار آمریکا و یورو ارز فیات به حساب می آیند.

ارز فیات جایگزینی برای پول کالایی و پول نماینده است.

پول کالایی (Commodity money) چیست؟

پولی که ارزش آن از کالایی که ساخته شده، گرفته می شود. مثل سکه طلا که دارای ارزش ذاتی است. در تصویر زیر شمش طلا و نقره با وزن 1000 گرم قرار دارد که توسط umicore یک رهبر جهانی در زمینه تامین و جابجایی فلزات گران بها ضرب شده است.

هر کالا نسبت به میزان اهمیت و تاثیر گذاری در زندگی بشری دارای ارزش ذاتی است. کالاهای زیادی در طول تاریخ به عنوان واحد تبادلات تجاری قرار گرفته اند که در این میان طلا و نقره از محبوب ترین آنها است.

بنابراین (Commodity money)، کالایی است که به دلیل ارزش و اهمیت خاص خود به عنوان یک شاخص برای تبادل استفاده می شود.

منظور از ارزش ذاتی (intrinsic value) چیست؟

زمانی که یک شی به خاطر وجود خود دارای اهمیت باشد، اصطلاحا می گوییم دارای ارزش ذاتی است. طلا به دلیل استفاده در صنایع مختلف از جمله جواهرات، تزئینات و همچنین ساخت وسایل الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.

تمام پول های کاغذی، فیات محسوب نمی شوند، اسکناس های کاغذی برای اولین بار در قرن 11 میلادی در چین استفاده شده اند ولی فیات محسوب نمی شوند. ارز فیات در پی شکست سیستم برتون وودز و تصمیم رئیس جمهور آمریکا ریچارد نیکسون برای جدا کردن دلار از طلا در سال 1971 در عصر معاصر ظهور کرد و در نتیجه سیستم ارزهای فیات در سطح جهانی مورد استفاده قرار گرفت.

پول نماینده (Representative money) چیست؟

پول نماینده مانند پول فیات است، اما نشان دهنده کالایی است که می توان آن را به میزان کم یا زیاد بازخرید کرد. به عبارت دیگر پول نماینده از ارزش ذاتی یک کالا پشتیبانی می کند.

قدرتمند ترین ارز فیات، دلار آمریکا

دلار آمریكا به عنوان پول فیات و ارز قانونی بشمار می آید كه برای بدهی خصوصی و عمومی پذیرفته می شود. بسیاری از دولت ها پول فیات صادر می کنند و دلار آمریکا به عنوان قوی ترین و معتبر ترین ارز فیات در دنیا شناخته می شود.

در اوایل تاریخ ایالات متحده، پول این کشور با طلا (و در برخی موارد نقره) پشتیبانی می شد. دولت فدرال با تصویب کاهش ارزش فیات‌ها قانون بانکداری اضطراری 1933 به شهروندان اجازه داد تا ارز خود را با طلای دولتی مبادله کنند. در ازای پول ایالات متحده (دلار) که در نهایت با سیستم نرخ ارز شناور در سال 1971 که در بالا به آن اشاره شد بکلی پایان پذیرفت.

ویژگی های اصلی ارز فیات

• پول فیات ارزی است که از طرف دولت صادر می شود و کالایی مانند طلا پشتوانه آن نیست.
• پول فیات به بانکهای مرکزی امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا آنها می توانند میزان چاپ پول را کنترل کنند.
• اکثر ارزهای کاغذی مدرن، مانند دلار آمریکا ، ارز فیات هستند.
• یکی از خطرهای پول فیات این است که اگر دولتها بیش از حد آن را چاپ کنند منجر به تورم شدید می شود.

مزایا و معایب ارز فیات

مهمترین مزیت پول فیات ثبات ارزش آن است، برخلاف پول مبتنی بر کالا مانند طلا، مس و نقره. استفاده از پول فیات در قرن بیستم با حرکت دولتها و بانکها برای محافظت از اقتصاد خود در برابر روکود های مکرر چرخه تجاری رایج شد.

ارزهای مبتنی بر کالا به دلیل چرخه تجاری منظم و رکودهای دوره ای بی ثبات بودند اما در سیستم ارز فیات بانک های مرکزی می توانند پول کاغذی را چاپ کرده یا در صورت نیاز نگهداری کنند و کنترل بیشتری بر عرضه پول، نرخ بهره و نقدینگی داشته باشند. به عنوان مثال ، کنترل فدرال رزرو بر عرضه و تقاضای پول این امکان را فراهم کرد تا بتواند بحران مالی جهانی 2008 را از آسیب بیشتر به سیستم مالی کاهش ارزش فیات‌ها ایالات متحده و اقتصاد جهانی مدیریت کند.

اگرچه پول فیات به عنوان یک پول با ثبات تر در نظر گرفته می شود که می تواند در برابر رکود اقتصادی مهار شود، اما بحران مالی جهانی خلاف این را ثابت کرد.

حتی اگر فدرال رزرو یا هر بانک مرکزی عرضه پول را کنترل کند، قادر به جلوگیری از وقوع بحران نیست. منتقدان پول فیات استدلال می کنند که عرضه محدود طلا آن را به ارز ثابتی نسبت به پول فیات که دارای عرضه نامحدود است تبدیل می کند.

تاریخچه ارزهای فیات (History of Fiat Money)

چین اولین کشوری بود که از پول فیات استفاده کرد و سپس این ارز به سایر کشورهای جهان گسترش یافت. ارز فیات در قرن دهم، عمدتا در چین سرچشمه گرفت.

در سلسله تانگ (907-618)، تقاضای زیادی برای پول فلزی وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. مردم با استفاده از اسکناس اعتباری آشنا بودند و به راحتی تکه های کاغذ یا پیش نویس کاغذ را می پذیرفتند. کمبود سکه مردم را مجبور کرد از سکه به اسکناس روی بیاورند. در طول سلسله سونگ (960-1276) ، یک تجارت پررونق در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود پول مس شد. معامله گران شروع به انتشار اسکناس های خصوصی تحت پوشش ذخیره پولی کردند و این اولین پول نقد قانونی بود. پول کاغذی به عنوان تنها وسیله قانونی در سلسله یوان (1276-1367) شناخته شد و صدور اسکناس در زمان سلسله مینگ (1344-1644) به وزارت دارایی واگذار شد.

غرب استفاده از پول کاغذی را در قرن 18 آغاز کرد. مستعمرات آمریکا، فرانسه و کنگره قاره ای اقدام به صدور اسکناس اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده می شد.

دولت های استانی یادداشت هایی را صادر کردند که دارندگان از آنها برای پرداخت مالیات به مقامات استفاده کنند. صدور بیش از حد اسکناس اعتباری به دلیل خطرات تورم ، جنجال ایجاد کرد. در برخی مناطق ، مانند نیوانگلند و کارولیناها ، اسکناس ها به طور قابل توجهی کاهش یافت و با از دست رفتن ارزش اسکناس ، قیمت کالاها افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به ارزهای فیات روی آوردند. به عنوان مثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا به نوعی از ارزهای فیات موسوم به Greenbacks روی آورد. دولت در طول این جنگ قابلیت تبدیل پول کاغذی خود را به طلا یا نقره متوقف کرد.

در اوایل قرن بیستم ، دولت و بانکها قول داده بودند که اجازه تبدیل اسکناس و سکه به کالای اسمی خود را در صورت تقاضا بدهند. با این حال، هزینه بالای جنگ داخلی آمریکا و نیاز به بازسازی اقتصاد، دولت را مجبور به لغو بازخرید کرد.

توافق نامه برتون وودز ارزش هر اونس طلا را به 35 دلار آمریکا ثابت کرد. با این حال ، در سال 1971 ، ریچارد نیکسون ، رئیس جمهور ایالات متحده ، مجموعه ای از اقدامات اقتصادی را شامل لغو تبدیل مستقیم دلار به طلا به دلیل کاهش ذخایر طلا، اعلام کرد. از آن زمان ، اکثر کشورها از پول فیات استفاده می کنند.

عجیب‌ترین پیش‌بینی از قیمت بیت‌کوین/سلطان رمزارزها چه سرنوشتی دارد؟

پیش‌بینی‌های عجیب از قیمت بیت‌کوین کم نیست. قبلا ۲۵۰ هزار و ۵۰۰ هزار دلار عجیب محسوب می‌شد اما حالا یک نفر عقیده دارد بیت‌کوین یک میلیون دلار می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری نحلیلی رادار اقتصاد به نقل از تجارت‌نیوز، پیش‌بینی‌های عجیب از قیمت بیت‌کوین کم نیست. قبلا ۲۵۰ هزار و ۵۰۰ هزار دلار عجیب محسوب می‌شد اما حالا یک نفر عقیده دارد بیت‌کوین یک میلیون دلار می‌شود.

آؤتور هیز، بنیانگذار BitMax عقیده دارد بیت‌کوین در نهایت قیمتی معادل یک میلیون دلار خواهد داشت. او عقیده دارد بیت‌کوین دارایی پیشرو است و در آینده قیمتی هفت رقمی پیدا می‌کند. این مدیرعامل در مقاله‌ای که برای کوین‌تلگراف نوشته بیت‌کوین در دراز مدت میلیون دلاری می‌شود چون دولت‌ها در سراسر جهان با کاهش ارزش پول و تورم مواجهه می‌شوند.

در این مقاله آمده است: هیچ دولتی وجود ندارد که برای پرداخت قبوض و آرامش جامعه پول چاپ نکند. اما ارزهای دیجیتال را نمی‌توان چاپ کرد و من به شما حق می‌دهم اگر مخالف باشید. ارزش طلا و بیت‌کوین افزایش پیدا می‌کند، نه به خاطر افزایش ارزش آن‌ها بلکه به این خاطر که ارزش فیات‌هایی که این دو محصول با آن‌ها سنجیده می‌شوند کاهش پیدا می‌کند.

«به یاد داشته باشید که این طلا یا بیت‌کوین نیست که ارزشمند می‌شود بلکه ارزش فیات مدام کاهش پیدا می‌کند.»

هیز همچنین بیت‌کوین را به دلیل سهولت در جابه‌جایی نسبت به کالاهایی مانند طلا بهتر می‌داند. «اگر یک ساتوشی یا ۱۰۰۰ بیت‌کوین داشته باشید. تنها چیزی که لازم است کلمات کلیدی برای باز کردن کیف پول شما است.»آرتور هیز در مقاله خود زمانی برای بیت‌کوین یک میلیون دلاری مشخص نکرد و فقط از اصطلاح بلندمدت و در نهایت استفاده کرد. او گفت بیت‌کوین در نهایت یک میلیون دلار می‌شود.

منظور از ارز فیات چیست؟

ارز فیات یا پول بی پشتوانه ارزی است که توسط دولت ها چاپ و توزیع می شود و هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد و ارزش آن با توجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود. با توجه به این که این پول ها پشتوانه ای ندارند، تحت تاثیر تورم ها و تحریم ها قرار می گیرند و ممکن است با کاهش یا افزایش ارزش مواجه شوند. در ادامه با اکس کپیتال همراه باشید تا درباره این نوع ارز اطلاعات بیشتری بدست آورید.

ارز فیات چیست؟

پول فیات (FIAT) ارز دولتی کشورها محسوب می شود و پشتوانه آن کشور صادر کننده آن است و هیچ پشتوانه فیزیکی مانند طلا کاهش ارزش فیات‌ها یا نقره و… ندارد. در گذشته معاملات و پرداخت ها با کالاهای فیزیکی انجام می گرفت و ارز فیات در واقع جایگزینی برای این کالاها بود. ارزش پول فیات با توجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود و برای موارد بسیاری از جمله پرداخت ها مورد استفاده قرار می گیرد و اگر تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد ارزش خود را از دست خواهد داد.

ارزهای فیات پول های قانونی کشورها هستند و ارزش ذاتی ندارند و قابل تبدیل به یکدیگر هستند، یعنی می توان ارز فیات یک کشور را با یک ارز دیگر معاوضه کرد و محدودیت های مربوط به نقدینگی را هم ندارند.

مزایای ارز فیات

کمیاب نیست

طلا، نقره و سایر کالاهای ارزشمند کمیاب و نادر هستند و ممکن است معادن و ذخایر آنها روزی به پایان برسد. اما در ارزهای فیات این گونه نیست و در صورت نیاز و افزایش تقاضا دولت ها می توانند آنها را چاپ کرده و توزیع کنند در نتیجه نگرانی در مورد کمیاب بودن آن وجود ندارد.

هزینه مناسب

به دست آوردن پول های کالایی در اغلب اوقات با مشکلاتی همراه است، برای مثال طلا از طریق استخراج از معادن به دست می آید که فرایندی سخت با هزینه های بالا است. چاپ ارز فیات که معمولا به صورت کاغذی است بسیار کم هزینه تر از پول های کالایی است.

انعطاف پذیری

ارزهای فیات قابلیت انعطاف پذیری دارند و می توانند در برابر تورم ها و تحریم ها انعطاف کافی را داشته باشند و به بانک های مرکزی در هنگام بروز بحران های اقتصادی کمک کند.

متمرکز

ارزهای فیات متمرکز هستند و تحت کنترل دولت ها قرار دارند از طرفی این متمرکز بودن قابلیت پیگیری آسان و در صورت بروز مشکل امکان پیگرد قانونی را داشته باشند و به دولت ها امکان مدیریت متغیرهای اقتصادی را می دهند. این متغیر ها شامل اعتبار ارز، نقدینگی، میزان عرضه، نرخ سود می شوند.

ذخیره آسان

ذخیره ارزهای فیات بسیار راحت تر از پول های کالایی مانند طلا است. ذخیره پول های کالایی نیازمند مکانی با امنیت بسیار بالا برای نگهداری است. اما ارزهای فیات را می توان در بانک ها یا سیستم های مالی دولتی و خصوصی، کیف پول ها و در هر جایی ذخیره کرد و فضای کمی برای نگهداری آنها نیاز است.

معایب ارزهای فیات

مشکلات نقدینگی

اگر حجم نقدینگی یک ارز فیات دچار کمبود شود و تقاضا برای آن افزایش یابد دولت ها باید این نقدینگی را افزایش دهند. با اگر دولت ها نتوانند با توجه به میزان تقاضای جامعه کمبود حجم نقدینگی را جبران کنند تورم رخ می دهد. برای جلوگیری از این اتفاق همواره باید میان تولید کالاها و حجم نقدینگی یک ارز فیات تعادل وجود داشته باشد.

ارزهای فیات با بروز بحران های اقتصادی تحت تاثیر آنها قرار می گیرند و با افزایش میزان تورم ارزش آن کاسته شده و در پی آن قدرت خرید افراد جامعه هم کاهش می یابد. ارزهای فیات همواره با تورم همراه هستند و این دو بخشی جدایی ناپذیر هستند و ممکن است نرخ تورم کاهش یا افزایش یابد.

تاثیر دولت ها

همانطور که گفته شد پشتوانه ارزهای فیات دولت ها هستند و در صورتی که دولت صادر کننده با مشکلات سیاسی یا سایر مشکلات شود این امر ارز فیات را تحت تاثیر قرار خواهد داد. کاهش قدرت نفوذ و از بین رفتن دولت ها باعث کاهش ارزش ارز فیات می شود و اگر دولتی نباشد ارز فیات هیچ ارزشی نخواهد داشت.

کلام پایانی

ارز فیات ارز قانونی کشورها است و توسط دولت ها تولید و توزیع می شود. از این ارزها می توان برای پرداخت ها، سرمایه گذاری ها و سایر امور مالی استفاده کرد و فعالیتی متمرکز دارند به این معنی که تحت نظارت دولت ها و بانک های مرکزی جابجا و نگهداری می شوند. ارزهای فیات دارای مزایا و معایبی هستند که در مقاله فوق مورد بررسی قرار گرفت.