ارزش‌گذاری اختیار

۲. انواع قرارداد اختیار معامله

از اختلاف در گزارش ارزشگذاری تا عرضه اولیه «انتخاب».

در نشست مشترک مشترک سازمان بورس و اوراق بهادار و گروه صنعتی انتخاب الکترونیک، مشکلات، دغدغه‌ها و فرایند گروه صنعتی انتخاب در مسیر بورسی شدن و عرضه اولیه این نماد معاملاتی مطرح و بررسی شد. به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، نشست مشترک سازمان بورس و اوراق بهادار و گروه صنعتی انتخاب الکترونیک صبح امروز با حضور دکتر مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، محسن خدابخش، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، محمدحسین فهیمی، مدیرعامل گروه صنعتی انتخاب و جمعی از مدیران ارشد هر دو نهاد برگزار شد. در این نشست، مشکلات، دغدغه‌ها و فرایند گروه صنعتی انتخاب در مسیر بورسی شدن و عرضه اولیه این نماد معاملاتی مطرح و بررسی شد. مدیرعامل گروه صنعتی انتخاب با بیان اینکه نماد معاملاتی گروه انتخاب در اردیبهشت ۱۴۰۰ در فرابورس ایران درج شد، اظهار کرد: مجموعه اتفاق‌هایی که به ویژه در گزارش ارزشگذاری این گروه صنعتی رخ داده است، سبب شده تا عرضه اولیه این نماد معاملاتی تا به امروز انجام ارزش‌گذاری اختیار نشود. دکتر عشقی نیز در ادامه این نشست، با تأکید بر ضرورت رفع ابهام از ارزشگذاری گروه صنعتی انتخاب، ابراز کرد: سازمان بورس به زودی با شرکت فرابورس ایران در جلسه‌ای به موضوع ارزشگذاری مجموعه انتخاب می‌پردازد تا ابهامات موجود در ارزشگذاری این گروه صنعتی برطرف و عرضه اولیه «انتخاب» با توجه به شرایط بازار انجام شود. رئیس سازمان بورس، کشف قیمت مناسب را یک عامل بسیار مهم در اقبال به یک نماد معاملاتی برشمرد و تصریح کرد: قیمت عرضه اولیه باید به گونه‌ای باشد تا تدوام عرضه‌ها را به همراه داشته باشد. بنابراین، در عرضه‌های اولیه در نظر گرفتن شرایط بازار بسیار مهم است. به گزارش سنا، گروه انتخاب الکترونیک آرمان در کنار انجام فعالیت تولیدی در حوزه محصولات برودتی (انواع یخچال و فریزر)، سهامدار عمده دو شرکت تولید قطعات لوازم‌ خانگی، چهار شرکت تولید محصولات نهایی اعم از محصولات شوینده (ماشین لباسشویی و ظرف‌شویی)، محصولات صوتی و تصویری، گازسوز (انواع اجاق‌ گاز)، کولرگازی و لوازم‌خانگی کوچک (مایکروفر، هود)، سه شرکت فروش، شرکت حمل‌ونقل و شرکت خدمات پس از فروش بوده و زنجیره کامل صنعت لوازم‌خانگی را در اختیار دارد. گروه صنعتی انتخاب الکترونیک، در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰، با نماد معاملاتی «انتخاب» به عنوان دویست و چهل و چهارمین نماد معاملاتی در فهرست فرابورس ایران درج شد. همچنین، بر اساس مصوبه هیات پذیرش فرابورس، در روز عرضه اولیه باید ۱۰ درصد از سهام این شرکت معادل یک‌ میلیارد سهم به عموم عرضه شود که پس از اتمام مراحل ارزش‌گذاری، قیمت هر سهم آن مشخص خواهد شد.

ارزش‌گذاری فناوری با رویکرد تحلیل اختیارات واقعی: مطالعه فناوری کاشی‌های نانوآنتی‌باکتریال

یکی از چالش‌های حمایت از کارآفرینان، ارزش‌گذاری فناوری آنها به منظور تأمین مالی از طریق سرمایه‌گذاری خطرپذیر است. در خلال فرآیند تأمین مالی، برای سرمایه‌گذار مطلوب است که با مشخص شدن تدریجی عدم قطعیت‌ها، این حق را داشته باشد که با اعمال اختیاراتی نظیر توسعه، تحدید و یا فسخ، میزان سرمایه‌گذاری خود را افزایش و یا کاهش داده و یا حتی متوقف نماید. از سوی دیگر، منطقی است که کارآفرین در صورت اعطاء چنین اختیاراتی، ارزش بالاتری را برای فناوری خود طلب نماید. در این مقاله، مرور مطالعات و بهره‌مندی از نظرات خبرگان به عنوان روش تحلیل اختیارات واقعی ارزش‌گذاری فناوری در تأمین مالی خطرپذیر قرار گرفته است. بر خلاف پژوهش‌های قبلی که از اختیار ترکیبی بهره برده‌اند از "اختیار انتخاب" برای اعمال انعطاف‌پذیری‌های سرمایه‌گذاری در مرحله تجاری‌سازی استفاده و بدین طریق میزان ارزش افزوده برای ترغیب کارآفرین به اعطاء اختیارات مذکور محاسبه می‌شود. در پایان با ارزش‌گذاری یک فناوری موردی از طریق بکارگیری رویکرد پیشنهادی و حصول ارزش افزوده‌ای نزدیک به 36/4 میلیارد ریال در مقایسه با روش مرسوم تنزیل جریان نقدی، مشخص شد که محاسبات یک مورد واقعی با استدلال مطرح‌شده منطبق است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20080840.1397.11.3.6.6

عنوان مقاله [English]

Technology Valuation via Real Options Analysis: Case Study of NanoAntibacterial Tiles Technology

نویسندگان [English]

• Komeil Fattahi 1
• Ali Bonyadi naeini 2
• Mohammad ali Shafia 3

2 Assistant Professor, Progress Engineering Faculty, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran

3 Associate Professor Industrial Engineering Faculty Iran University of Science and Technology Tehran Iran

Technology valuation of entrepreneurs is one of the most critical challenges for financing them through the venture capital (VC) financing process. During the financing process and with the gradual identification of uncertainties, it is desirable for the investor to achieve the rights to terminate, increase or decrease the amount of his investment by exercising an option to abandon, expand, or contract. On the other hand, it is reasonable that by granting such rights to the investor, the entrepreneur requests a higher value for the relevant technology. In this paper, by reviewing the literature, and also by using the experts’ opinions, real options analysis (ROA) has been proposed for technology valuation during the VC financing process. Also, unlike previous researches that have utilized the compound options, an “option to choose” is used to apply investors’ flexibilities during the commercialization stage and contribute to determine the amount of value added to encourage ارزش‌گذاری اختیار ارزش‌گذاری اختیار the entrepreneur for granting the mentioned rights to the investor. Finally, by observing the results of technology valuation for one case study through the proposed method and the attainment of a value-added about 4.36 billion rials compared with the traditional discounted cash flow (DCF) method, it became clear that the calculations of a real case are consistent with the reasoning.

کلیدواژه‌ها [English]

• Technology Valuation
• Real Options Analysis (ROA)
• Option to Choose
• Venture capital (VC)

مراجع

[1] Runge, W. (2014). Technology Entrepreneurship: A Treatise on Entrepreneurs and Entrepreneurship for and in Technology Ventures (Vol. 2). KIT Scientific Publishing.

[2] Jones-Evans, D. (1995). A typology of technology-based entrepreneurs a model based on previous occupational background. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 1(1), 26-47.

[3] Rojas, F., & Huergo, E. (2016). Characteristics of entrepreneurs and public support for NTBFs. Small Business Economics, 47(2), 363-382.

[4] Phan, P. H., & Der Foo, M. (2004). Technological entrepreneurship in emerging regions. Journal of Business Venturing, 19(1), 1-5.

[6] Ferreira, J. J., Ferreira, F. A., Fernandes, C. I., Jalali, M. S., Raposo, M. L., & Marques, C. S. (2016). What do we [not] know about technology entrepreneurship research? International Entrepreneurship and Management Journal, 12(3), 713-733.

[7] Evers, N., Cunningham, J., & Hoholm, T. (2014). Technology entrepreneurship: bringing innovation to the marketplace. Macmillan International Higher Education.

[8] Brinckmann, J. (2008). Competence of top management teams and success of new technology-based firms. Gabler.

[9] Berglund, H. (2015). Between cognition and discourse: phenomenology and the study of entrepreneurship. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 21(3), 472-488.

[10] Sandberg, J. (2000). Understanding human competence at work: an interpretative approach. Academy of management journal, 43(1), 9-25.

[11] Yitshaki, R., & Kropp, ارزش‌گذاری اختیار F. (2016). Entrepreneurial passions and identities in different contexts: a comparison between high-tech and social entrepreneurs. Entrepreneurship and Regional Development, 28(3-4), 206-233.

[12] Jones, R., & Parry, S. (2011). Business support for new technology-based firms: A study of entrepreneurs in north Wales. International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 17(6), 645-662.

[13] Hayton, J. C., & McEvoy, G. M. (2006). Guest editors' note. Human Resource Management, 45(3), 291-294.

[14] McHenry, J. (2002). The role and management of learning from experience in an entrepreneurial context. In Entrepreneurial Learning (pp. 94-114). Routledge.

[15] Wainer, H. A. & Rubin, I. M. (1969). Motivation of research and development entrepreneurs: Determinants of company success. Journal of Applied Psychology, 53(3p1), 178-184.

[16] Tajeddini, K., & Mueller, S. L. (2009). Entrepreneurial characteristics in Switzerland and the UK: A comparative study of techno-entrepreneurs. Journal of International Entrepreneurship, 7(1), 1-25.

[17] Yang, J., Liu, Y., Zhang, Y., Chen, H., & Niu, F. (2015). Escalation bias among technology entrepreneurs: the moderating effects of motivation and mental budgeting. Technology Analysis & Strategic Management, 27(6), 693-708.

[18] Autio, E. and Kauranen, I. (1994). Technologist-entrepreneurs versus non-entrepreneurial technologists: Analysis of motivational triggering factors. Entrepreneurship and Regional Development, 6(4), 315-328.

[19] Knight, R. M. (1989). Technological innovation in Canada: A comparison of independent entrepreneurs and corporate innovators. Journal of Business Venturing, 4(4), 281-288.

[20] Gemmell, R. M., Boland, R. J., & Kolb, D. A. (2012). The socio-cognitive dynamics of entrepreneurial ideation. Entrepreneurship: Theory and Practice, 36(5), 1053-1073.

[21] Umesh, U. N., Jessup, L., & Huynh, M. Q. (2007). [Getting ideas to market] Current issues faced by technology entrepreneurs. Communications of the ACM, 50(10), 60-66.

[22] Samson, K. J., & Gurdon, M. A. (ارزش‌گذاری اختیار 1993). University scientists as entrepreneurs: a special case of technology transfer and high-tech venturing. Technovation, 13(2), 63-71.

[23] Marvel, M. R., & Lumpkin, G. T. (2007). Technology entrepreneurs' human capital and its effects on innovation radicalness. Entrepreneurship: Theory and Practice, 31(6), 807-828.

[24] Marvel, M. R., & Droege, S. (2010). Prior tacit knowledge and first-year sales: Learning from technology entrepreneurs. Journal of Small Business and Enterprise Development, 17(1), 32-44.

[25] Roberts, E. B. (1989). The personality and motivations of technological entrepreneurs. Journal of Engineering and Technology Management, 6(1), 5-23.

[26] Sanchez, A. M., & Perez, O. U. (1998). Entrepreneurship networks and high technology firms: The case of Aragon. Technovation, 18(5), 335-345.

[27] Creswell, J. W. (2007). Qualitative enquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications Ltd.

[28] Nazarzadeh, Z. M., Pourkarimi, J., Abili, K., & Zakersalehi, G. (2016). Presenting a pattern for faculty members’ competency in the international engagements: A phenomenological study. Journal of Science and Technology Policy, 8(3), 25-38. .

[29] Boudlaei, H., Khanbashi, M., & Farahani, Gh. (2012). Phenomenological Study about Competencies of Social Entrepreneurs. Journal of Public Administration Perspective, 4(3), 139-165. .

[31] Seidman, I. (2013). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences. Teachers college press.

[32] Berglund, H. (2007). Researching entrepreneurship as lived experience. Handbook of qualitative research methods in entrepreneurship, 3, 75-93.

[33] Julien, H. (2008). Content analysis. The SAGE encyclopedia of qualitative research methods, 2, 120-122.

[34] Cacciotti, G., Hayton, J. C., Mitchell, J. R., & Giazitzoglu, A. (2016). A reconceptualization of fear of failure in entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 31(3), 302-325.

[35] Refai, D., Klapper, R. G., & Thompson, J. (2015). A holistic social constructionist perspective to enterprise education. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 21(3), 316-337.

[36] Garrone, P., Grilli, L., & Mrkajic, B. (2018). Human capital of entrepreneurial teams in nascent high-tech sectors: a comparison between Cleantech and Internet. Technology Analysis & Strategic Management, 30(1), 84-97.

[37] Waseem, D., Biggemann, S., & Garry, T. (2018). Value co-creation: The role of actor competence. Industrial Marketing Management, 70, 5-12.

[38] Buang, N. A., Halim, L., & Mohd Meerah, T. S. (2009). Understanding the thinking of scientists entrepreneurs: Implications for science education in Malaysia. Journal of Turkish Science Education, 6(2), 3-11.

[39] Baum, J. A., & Silverman, B. S. (2004). Picking winners or building them? Alliance, intellectual, and human capital as selection criteria in venture financing and performance of biotechnology startups. Journal of business venturing, 19(3), 411-436.

[40] Cope, J. (2005). Researching entrepreneurship through phenomenological inquiry: Philosophical and methodological issues. International Small Business Journal, 23(2), 163-189.

قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله سهام؛ نقطه عطف بازار سرمایه

قراردادهای اختیار معامله از جمله ابزارهای نوین ارزش‌گذاری اختیار مالی است که اخیراً به بازار سرمایه راه یافته است. براساس این قرارداد، دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند. در این معامله، خریدار “اختیار معامله”، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده را به دست می‌آورد. از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آماده اجراء تعهدات قرارداد (خرید یا فروش دارایی پایه) مذکور است. چنان‌که از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر، هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف‌نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است را از دست می‌دهد. از طرف دیگر؛ فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

قرارداد اختیار معامله سهم

1. اختیار خرید: قراردادی است که طبق آن خریدار، اختیار (نه اجبار) دارد که دارایی پایه مورد نظر را در زمان مشخصی از آینده با قیمت اعمال مشخص خریداری کند.
2. اختیار فروش: قراردادی است که طبق آن خریدار، اختیار (نه اجبار) دارد که دارایی پایه مورد نظر را در سررسید قرارداد با قیمت اعمال مشخص بفروشد.

قیمت اعمال، یک قیمت تفاهم شده بین خریدار و فروشنده اختیار است. سررسید قرارداد نیز تاریخ تفاهم شده آتی در قرارداد خواهد بود. دارایی پایه را می‌توان سهام، دارایی فیزیکی، ارزهای قابل معامله و سایر مواردی در نظر گرفت که قرارداد اختیار معامله بر روی آن تعریف می­شود.

• بر خلاف سمت خریدار، فروشنده اختیار در صورت اعمال قرارداد از سوی خریدار، موظف به فروش یا خرید دارایی پایه خواهد بود و اختیاری در این بین ندارد.
• با توجه به نکات ذکرشده، چهار حالت کلی برای طرفین معامله اختیار می­توان متصور شد: خریدار اختیار خرید / فروش، فروشنده اختیار خرید / فروش. خریدار اختیار خرید/فروش اختیار انجام معامله و فروشنده اختیار خرید/فروش موظف به فروش/خرید دارایی پایه (در صورت اعمال سمت خریدار) خواهد بود.

تجربه جهانی و ایران

تجربه جهانی مرتبط با ابزار اختیار به اوایل قرن 18 در اروپا و آمریکا برمی­گردد؛ اما مبادله رسمی ارزش‌گذاری اختیار در قالب اختیار معامله سهام، ابتدا در سال 1975 در بورس سهام آمریکا (AMEX) و بورس فیلادلفیا (PHLX) راه‌اندازی شد. بورس شیکاگو (CBOT) در 1973 یک بورس انحصاری برای اختیار معاملات روی سهام تشکیل داد.

هم‌اکنون در ایران قراردادهای اختیار بر روی سهام تعدادی از شرکت­های بزرگ و تاثیرگذار بورس طراحی و قابل انجام است؛ از جمله بانک ملت، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه، گل گهر، مپنا، نفت و گاز پارسیان، ایران‌خودرو، فولاد خوزستان، ملی مس، پالایشگاه اصفهان و پالایشگاه بندرعباس.

شخص خریدار اختیار باید به میزان اندازه قرارداد ضرب در قیمت پرداختی (پرمیوم) اختیار در حساب کارگزاری وجه داشته باشد (بیشترین ریسک سمت خریدار، زیان به مبلغ پرمیوم است.)

شخص فروشنده اختیار با توجه به اینکه در معرض ریسک قرار دارد، مبلغی تحت عنوان پرمیوم پرداختی سمت خریدار را دریافت می‌کند. همچنین باید وجه مشخصی با توجه به ضرایب تصویب شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار در حساب وی مسدود شود تا تضمین کافی برای اعمال خریدار وجود داشته باشد.

در صورتی که قیمت بازار دارایی پایه از نرخ توافقی قرارداد پیشی گیرد، اختیار خرید معامله با ارزش می‌شود. با توجه به این نکته، سه حالت کلی برای هر قرارداد اختیار وجود دارد:

در صورتی که ارزش دارایی پایه کمتر، برابر یا بیشتر از قیمت اعمال توافق شده باشد، اختیار خرید معامله را به ترتیب بی‌ارزش، به ارزش و با ارزش می­دانند. این تقسیم‌بندی برای اختیار خرید است و برای اختیار فروش، دقیقاً به عکس این شرایط صادق است.

کاربردهای اختیار معامله

اختیار معامله معمولاً برای سه دسته از سرمایه‌گذاران مناسب است:

1. پوشش‌دهندگان ریسک: اشخاصی که مالک، تولیدکننده یا مصرف‌کننده دارایی پایه هستند، برای قرار گرفتن در منطقه امن، می‌توانند وارد قرارداد اختیار معامله می­شوند. به‌عنوان‌مثال؛ مصرف‌کننده صنعتی یک ماده اولیه که بازار آن ماده، دارای نوسان قیمتی بالایی است، می‌تواند وارد سمت خرید اختیار خرید آن ماده اولیه شود و هزینه مواد اولیه خود در آینده را تثبیت نماید. سمت فروش برای طیف وسیع‌تری از دارایی­ها قابل تعریف است. مثلاً فردی که مالک سهام یک شرکت می‌باشد و معتقد به روند رو به کاهش قیمت سهام است، می‌تواند اختیار فروش آن سهام را خریداری کرده و از ریسک افت قیمت دارایی خود اجتناب کند.
2. سفته بازان و استفاده از اهرم در معاملات: هدف سفته‌باز، کسب سود از تحرکات دارایی پایه است. در صورتی که سرمایه­گذار به بهتر (بدتر) شدن شرایط معامله یک دارایی پایه اعتقاد داشته باشد، به جای خرید (فروش) دارایی می­تواند اقدام به خرید (فروش) اختیار معامله آن کند. مهم‌ترین نقطه قوت استفاده از قرارداد اختیار به جای سرمایه­گذاری مستقیم بر دارایی پایه را ­می‌توان استفاده از اهرم ایجاد شده در این بین دانست، چراکه پرمیوم پرداختی برای اختیار، عموماً در مقایسه با قیمت دارایی پایین، درصد کمی است.
3. آربیتراژگر: هدف این دسته از معامله گران، کسب سود بدون ریسک از طریق ورود همزمان در دو بازار است. در واقع؛ به دلیل عدم دقت کافی در بازار معاملات سهام و تغییرات شدید مثبت و منفی قیمت سهام، فرصتی ایجاد می‌شود که شخص آربیتراژگر، قرارداد اختیار خرید با قیمت پایین‌تر را با پرمیوم پرداختی پایین خریداری می‌کند و قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر را به پرمیوم دریافتی بالاتری می‌فروشد و به این روش کسب سود می‌کند. معمولاً در بازارهای کارآ، این نوع فرصت­ها در زمان کوتاهی از بین می­روند.

عموماً دو نوع آپشن در بازارها قابل دسترسی است

• آپشن اروپایی: این آپشن فقط در سررسید قرارداد قابل اعمال است و انعطاف و جذابیت کمتری دارد. آپشن‌های موجود در بازار سرمایه ایران، همگی از نوع اروپایی هستند.
• آپشن آمریکایی: در هر زمان از انعقاد قرارداد تا سررسید توسط خریدار قابل اعمال است.

اعمال قرارداد اختیار، در صورتی انجام می‌شود که شخص خریدار اختیار از به اجرا گذاشتن حق انتخاب خود کسب سود کند. به عنوان مثال؛ شخص خریدار اختیار خرید سهم الف به قیمت اعمال توافقی 200 تومان، در زمان سررسید با قیمت بازار 250 تومان دارایی پایه مواجه شود. در این حالت شخص، حق خرید خود به قیمت 200 تومان را اعمال کرده و در بازار سهم را به قیمت 250 تومان فروخته و از این محل، سود 50 تومانی کسب می­کند. سود شخص در اصل پس از کسر پرمیوم پرداخت شده ابتدایی برای قرارداد اختیار خرید به‌دست خواهد آمد.

سمت فروش اختیار دو حالت کلی دارد:

1. حالت اول آن است که فروشنده اختیار خرید، دارایی پایه را نیز در تملک داشته باشد. به عنوان مثال؛ تولیدکننده مس را تصور کنید که مس تولیدی دارد و در زمانی که قیمت مس 6 هزار دلار است، اقدام به فروش قرارداد اختیار خرید مس به قیمت 6300 با پرمیوم 20 دلاری می­کند. در زمان سررسید، یا قیمت کمتر از 6 هزار و 300 دلار است اختیار اعمال نمی­شود و عایدی فروشنده 20 دلار خواهد بود؛ اما در حالت دوم، اگر قیمت بالای 6 هزار و 300 دلار برود، سمت خریدار حق خود را اعمال می­کند؛ در نتیجه با توجه با دارایی مس، هم تولیدات به قیمت بالاتری فروش رفته و هم 20 دلار پرمیوم دریافت شده است.
2. حالت دوم آن است که فروشنده اختیار خرید، دارایی پایه را در اختیار نداشته باشد. در این حالت، سود فروشنده محدود به پرمیوم دریافتی است؛ اما ضرر آن ممکن است، حتی به بی‌نهایت برسد. مثلاً زمانی را تصور کنید که دارایی پایه در زمان سررسید به دلیل کمیاب شدن، قیمت تصاعدی و صعودی پیدا کند و فروشنده با هر رشد قیمتی برای تامین و تحویل آن، هزینه (زیان) بیشتری را تجربه کند.

ارزش‌گذاری اختیار

عوامل مختلفی بر ارزش قرارداد اختیار اثرگذار است. به کمک مدل‌سازی و بررسی­های انجام گرفته، مدل معروف به “بلک-شولز” در قراردادهای اختیار بیشترین کاربرد را دارد. در مدل­های ارزش‌گذاری اختیار، عوامل زیر از دید سرمایه­گذاری بیشترین اهمیت را دارند:

1. زمان تا سررسید: هر چه زمان سررسید طولانی‌تر باشد، بر ارزش اختیار اثر مثبت دارد.
2. قیمت دارایی پایه: هرچه قیمت دارایی پایه در حال حاضر بالاتر باشد پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، مبلغ بالاتر (کمتر) خواهد بود.
3. قیمت اعمال: هر چه قیمت اعمال برای یک اختیار خرید (فروش) بالاتر باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار پایین‌تر (بالاتر) است.
4. نوسان‌پذیری: تغییرات قیمتی دارایی پایه ارزش اختیار را بالا می‌برند. در نتیجه، رابطه نوسان‌پذیری با پرمیوم پرداختی در هر نوع اختیار مثبت است.
5. نرخ بهره بدون ریسک: این معیار را می­توان معادل با نرخ سود بانکی یا اوراق خزانه دولت در بازار سرمایه دانست. مشخص است که هر چه نرخ بهره بدون ریسک بالاتر باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، بالاتر (پایین‌تر) است.
6. سود نقدی یا عایدی بین دوره: هرچه دارایی پایه تا زمان سررسید، عایدی بیشتری داشته باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، کمتر (بیشتر) خواهد بود.

مجموعه عوامل بالا با استفاده از روش “بلک-شولز” به نتیجه‌گیری درباره ارزش یک اختیار می‌رسد. به منظور سهولت کار می‌توان از ماشین‌حساب‌های در دسترس از جمله در درگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران استفاده کرد.

ارزشمند شدن اختیارها

در این بخش، تمرکز بر ارزشمند شدن قرارداد اختیار در سهام خواهد بود. معنی “با ارزش شدن” در قراردادهای اختیار، تنها برای سمت خریدار اختیار معنا خواهد داشت؛ زیرا عایدی سمت فروشنده تنها منحصر به پرمیوم دریافتی از سمت خریدار است و از طرف دیگر، حد بالای زیان خریدار اختیار، محدود به مبلغ پرداختی پرمیوم خواهد بود. با توجه به این توضیح، ریسک سمت فروشنده بسیار بیشتر از سمت خرید است؛ به‌خصوص در صورتی که فروش اختیار خرید، بدون پوشش ریسک (مالکیت دارایی پایه) انجام شده باشد که قیمت می­تواند تا بی‌نهایت رشد کند و ضرر فروشنده بی‌نهایت شود. با توجه به توضیحات داده شده در قرارداد اختیار، سود اعمال خریدار برابر زیان اجرای تعهد از سمت فروشنده خواهد بود. در ادامه به مرور یک مثال در این باره می پردازیم:

تصور کنید که شخصی اختیار خرید سهم با قیمت فعلی 200 تومان را با قیمت اعمال 250 تومانی برای دو ماه دیگر با پرمیوم 5 تومان خریداری کرده است؛ در صورتی که قیمت سهم در دو ماه آینده 280 تومان شود، سمت خریدار حق خود را اعمال می­کند و سهم را به قیمت 250 تومان از طرف فروشنده قرارداد خریداری می‌کند و در بازار 280 تومان می­فروشد. در نتیجه؛ اختیار خرید 30 تومان (تفاضل 280 و 250) با ارزش بوده و سود کل خریدار 25 تومان (کسر 5 تومان از ارزش پرمیوم) بوده است.

گرچه اختیار قابل معامله در بازار سرمایه ایران، اروپایی است؛ اما لزوماً نیاز به نگهداری تا زمان سررسید و اعمال اختیار نیست. با توجه به مکانیزم تعریف نمادهای معاملات اختیار در بورس اوراق بهادار، امکان گرفتن موقعیت عکس اختیار اخذ شده و بستن موقعیت باز اختیار و در نتیجه شناسایی سود (زیان) ایجاد شده، محیا است. در صورتی که شخص، اختیار را با قیمت پایین‌تر خریداری کرده باشد و در بازار معاملاتی با قیمت بالاتر بفروشد، کسب سود می­کند.

اعمال یا تسویه نقدی

در صورتی که اختیار “با ارزش” باشد، اعمال یا تسویه اختیار در سررسید به دو روش نقدی یا فیزیکی انجام می‌شود. در روش فیزیکی؛ دارایی پایه مورد معامله تحویل داده می­شود، اما در روش تسویه نقدی، تنها مابه‌التفاوت قیمت روز دارایی پایه و قیمت توافقی قرارداد پرداخت خواهد شد. در زمان تسویه، قدرت تصمیم‌گیری در دست فروشنده اختیار خرید یا فروش است و تنها در صورتی که فروشنده تسویه نقدی را انتخاب کند، این روش انجام می­شود و در غیر این صورت اولویت با تحویل فیزیکی است. در بازار سرمایه ایران با توجه به سیستم سپرده‌گذاری مرکزی و محدودیت­های موجود، تنها زمانی بدون کسب تکلیف از فروشنده تسویه نقدی صورت می­گیرد که نماد دارایی پایه بسته باشد. سازمان بورس در تلاش برای رفع این مشکل است؛ چراکه ممکن است، بنا بر اطلاعات بسیار مثبت نماد، یک سهم بسته شده باشد؛ اما پس از بازگشایی، قیمت رشد قابل توجهی داشته باشد؛ اما در شرایط فعلی، تسویه نقدی بر طبق قیمت سهم در زمان بسته بودن انجام می­گیرد و در این بین سود خریدار اختیار دستخوش تغییر میشود.

مشخصات قرارداد

با توجه به تعریف صورت گرفته؛ در حالت پایه، اندازه هر قرارداد اختیار معامله سهام شامل یک هزار سهم پایه است. در نتیجه؛ در زمانی که شخصی 5 قرارداد اختیار به پرمیوم 6 تومان خریداری می­کند در واقع، اقدام به خرید اختیار خرید 5 هزار سهم به قیمت کل 30 هزار تومان کرده است. البته این رقم قبل از اضافه کردن کارمزد معامله است. کارمزد معاملاتی اختیار بر اساس آخرین مصوبات، برابر 0.108 درصد از ارزش معاملاتی است که نسبت به کارمزد معاملات سهام، بسیار ناچیز است.

در زمان یک اتفاق مهم در شرکتی مانند تقسیم سود، سهام جایزه، سود تقسیمی و سایر موارد که منجر به تغییر تعداد سهام شرکت یا تعدیل قیمت آن در بازار می­شود، اندازه هر قرارداد و قیمت اعمال تغییر پیدا می­کند که روش تعیین آن‌ها در “دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله سهام” در بورس اوراق بهادار تهران قابل ملاحظه است.

آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

این فرادرس به جهت معرفی، بیان قوانین و نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران ارائه شده است. با توجه به کوتاه بودن عمر پیدایش این بازار در بورس تهران و آموزش های بسیار محدود در این زمینه، بر آن شدیم که آموزش مفیدی را در این رابطه ارائه دهیم. در این آموزش سعی شده است که از مفاهیم اولیه قرارداد اختیار تا مباحث تکمیلی آن پوشش داده شود. این آموزش در برگیرنده مفاهیم اولیه و کلیات اختیار معامله، انواع قرارداد، ارزش گذاری قرارداد، راهبردهای معاملاتی و تسویه نهایی قرارداد است. همچنین با ذکر مثال های عددی و مراجعه به سایت بورس به صورت کاربردی و عملی، نحوه معاملات توضیح داده می شود. این آموزش به گونه ای ارائه شده است که افراد با آشنایی مختصر و ابتدایی با بازار بورس بتوانند از مزایای معاملات در قراردادهای اختیار معامله بهره مند گردند.

آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

دکتر سید علی امام قرشی

دکتری تخصصی برق - مخابرات

ایشان عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای دکتری تخصصی در رشته مهندسی برق - مخابرات از دانشگاه شیراز هستند. ایشان علاوه بر رشته تخصصی خود سال های متمادی در زمینه مسائل مالی و اقتصادی در معاملات بازارهای مختلف از جمله: بازار سهام، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله)، بازار رمز ارزها و فارکس، در دانشگاه و موسسات آموزشی مشغول فعالیت حرفه ای و تدریس هستند.

توضیحات تکمیلی

یکی از بازارهای مالی جهت ورود و سرمایه گذاری، بازار سهام (بورس) است که با توجه به بازدهی مناسب می تواند گزینه ای قابل قبول برای سرمایه گذاری به شمار رود. امروزه و با توجه به افزایش ظرفیت های موجود در ساختار بازار بورس و ایجاد بسترهای لازم در این زمینه، بازارهای مختلفی در بورس اوراق بهادار تهران در حال پیدایش و گسترش است.

اخیرا بازار نوپایی تحت عنوان بازار مشتقه در بورس تهران راه اندازی شده است که از زیرمجموعه های آن می توان به بازار قراردادهای اختیار معامله اشاره نمود. این اقدام ارزشمند در سال های اخیر باعث تنوع بخشی و جذابیت در انجام معاملات و همچنین رونق و عمق بخشیدن بیشتر به بازار بورس شده است. این تنوع برای سرمایه گذار بسیار جذاب بوده و توانسته ریسک ناشی از سرمایه گذاری را مدیریت نماید.

وجود بازار قرارداد اختیار معامله در بورس تهران، امکان به کارگیری اهرم در انجام معاملات و انجام معاملات دو طرفه را میسر ساخته است. معاملاتی که در آن می توان در روندهای صعودی و یا حتی نزولی به کسب بازدهی بسیار بالا در مقایسه با بازار بورس عادی (نقدی) رسید. مسلما وجود این اهرم نیز به مراتب ریسک سرمایه گذاری را بالاتر می برد.

بنابراین به علت افزایش ریسک در معاملات، نیاز به آموزش لازم و کسب مهارت، امری اجتناب ناپذیر محسوب می شود. نوسان گیری با بازدهی بسیار بالا، کاهش کارمزد و معافیت مالیاتی، متنوع سازی سبد سهام و استفاده از مزیت زمانی، از دیگر مزایای معاملات قرارداد اختیار معامله به شمار می روند.

این فرادرس به جهت معرفی، بیان قوانین و نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران ارائه شده است. با توجه به کوتاه بودن عمر پیدایش این بازار در بورس تهران و آموزش های بسیار محدود در این زمینه، بر آن شدیم که آموزش مفیدی را در این رابطه ارائه دهیم. در این آموزش سعی شده است که از مفاهیم اولیه قرارداد اختیار تا مباحث تکمیلی آن پوشش داده شود.

این آموزش در برگیرنده مفاهیم اولیه و کلیات اختیار معامله، انواع قرارداد، ارزش گذاری قرارداد، راهبردهای معاملاتی و تسویه نهایی قرارداد است. همچنین با ذکر مثال های عددی و مراجعه به سایت بورس به صورت کاربردی و عملی، نحوه معاملات توضیح داده می شود. این آموزش به گونه ای ارائه شده است که افراد با آشنایی مختصر و ابتدایی با بازار بورس بتوانند از مزایای معاملات در قراردادهای اختیار معامله بهره مند گردند.

فهرست سرفصل‌ها و رئوس مطالب مطرح شده در اين مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: مفاهیم و کلیات
  • بازار مشتقه و انواع آن
  • نحوه فعال سازی کد بورسی جهت انجام معامله اختیار معامله
  • تعریف قرارداد اختیار معامله
  • نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله در بازار سرمایه
  • مقایسه خرید سهم و اختیار معامله
  • مزایای قرارداد اختیار معامله
  • ریسک های قرارداد اختیار معامله
  • تفاوت قرارداد آتی و اختیار معامله
  • اختیار معامله خرید (Call Option)
  • اختیار معامله فروش (Put Option)
  • حد سود و زیان برای طرفین معامله
  • نمودار بازدهی انواع قرادادهای اختیار معامله
  • مشخصات و پارامترهای کلی یک قرارداد اختیار معامله
  • گروه و کلاس اختیار معامله
  • بررسی سایت بورس و سامانه معاملاتی بر خط
  • قیمت اختیار معامله
  • ارزش ذاتی و زمانی اختیار
  • استفاده از روش بلک - شولز (Black - Scholes) در ارزش گذاری اختیار معامله
  • بررسی پارامترهای مختلف در روش بلک - شولز
  • نحوه استفاده از ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله
  • حساسیت قیمت اختیار معامله به قیمت اعمال
  • بررسی چند نمونه کاربردی و عملی در سایت TSE
  • تعریف راهبرد معاملاتی و انواع آن
  • راهبرد ترکیب اختیار معامله با داد و ستد نقدی سهام
  • راهبرد ترکیب اختیار معامله با یکدیگر (نامتقارن و متقارن)
  • راهبرد معاملاتی استرادل همراه با مثال و نمودار
  • بررسی راهبرد معاملاتی به صورت عملی و کاربردی در سایت TSE
  • خروج از بازار اختیار معامله
  • تسویه قرارداد اختیار معامله (تسویه نقدی و فیزیکی)
  • مبالغ لازم جهت اعمال و تسویه قرارداد
  • کارمزد معاملات
  • وجه تضمین و وضعیت حساب مشتری
  • استفاده کاربردی از ماشین حساب سایت TSE جهت وجه تضمین
  • افزایش سرمایه و انواع آن
  • سود تقسیمی (DPS)
  • تعدیل قیمت ناشی از افزایش سرمایه
  • تعدیل قیمتی ناشی از تقسیم سود
  • بررسی چند نمونه در سایت TSE

  مفید برای

  • بورس و بازار سهام

  آنچه در این آموزش خواهید دید:

  آموزش ویدئویی مورد تائید فرادرس

  فایل PDF یادداشت‌ های ارائه مدرس

  پیش نمایش‌ها

  

  ۱. مفاهیم و کلیات

  

  ۲. انواع قرارداد اختیار معامله

  

  ۳. ارزش گذاری اختیار معامله

  

  ۴. راهبردهای معاملاتی در اختیار معامله

  

  ۵. تسویه قرارداد اختیار معامله

  

  ۶. اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی

  آموزش‌های مرتبط با آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

  آموزش معاملات قراردادهای آتی سبد سهام

  آموزش فیلتر نویسی در بورس - ابزار شناسایی سهام پربازده – تکمیلی

  آموزش مقدماتی ورود ارزش‌گذاری اختیار به بازار بورس و نکات کاربردی

  آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی

  راهنمای سفارش آموزش‌ها

  در مورد این آموزش یا نحوه تهیه آن سوالی دارید؟

  • با شماره تلفن واحد مخاطبین ۵۷۹۱۶۰۰۰ (پیش شماره ۰۲۱) تماس بگیرید. - تمام ساعات اداری
  • با ما مکاتبه ایمیلی داشته باشید (این لینک). - میانگین زمان پاسخ دهی: ۳۰ دقیقه

  اطلاعات تکمیلی

  نام آموزش	آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران
  ناشر	فرادرس
  شناسه اثر	۸-۱۲۴۵۲-۰۷۶۷۷۶ (ثبت شده در مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد)
  کد آموزش	FVFN9905
  مدت زمان	۴ ساعت و ۱۳ دقیقه
  زبان	فارسی
  نوع آموزش	آموزش ویدئویی (نمایش آنلاین + دانلود)
  حجم دانلود	۴۷۲ مگابایت (کیفیت ویدئو HD با فشرده سازی انحصاری فرادرس)

  

  توضیحات بیشتر

  • ۱۰۰ درصد مبلغ پرداختی در حساب کاربری شما شارژ می‌شود.
  • و یا ۷۰ درصد مبلغ پرداختی به حساب بانکی شما بازگشت داده می‌شود.

  آموزش‌های پیشنهادی برای شما

  مجموعه آموزش اکسل

  آموزش فیلتر نویسی در بورس - ابزار شناسایی سهام پربازده – تکمیلی

  آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی

  مجموعه آموزش بورس و تحلیل تکنیکال

  آموزش معاملات قراردادهای آتی سبد سهام

  آموزش بورس - اطلاعیه های سامانه کدال Codal

  آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

  آموزش نوسان گیری در بورس - مقدماتی

  آموزش فیلتر نویسی در بورس - ابزار شناسایی سهام پربازده - مقدماتی

  نظرات

  من هم از این آموزش بسیار راضی هستم.. به نکات خیلی مهمی اشاره میکنند و مفهوم اختیار معامله را خیلی ساده و قابل فهم توضیح می دهند.

  Black - Scholes | Black–Scholes | Call Option | DPS | futures market | leverage | option | Option contract | Put Option | stock | Tehran Stock Exchange | tse | TSETMC | two way market | اختیار معامله | اختیار معامله خرید | اختیار معامله فروش | ارزش ذاتی و زمانی اختیار | ارزش گذاری اختیار ارزش‌گذاری اختیار معامله | ارزش گذاری قرارداد | استفاده از روش بلک - شولز در ارزش گذاری اختیار معامله | استفاده کاربردی از ماشین حساب سایت TSE جهت وجه تضمین | افزایش سرمایه | اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی | انجام معاملات دو طرفه | انجام معامله اختیار معامله | انواع قرارداد اختیار معامله | اهرم مالی | اوراق بهادار | اوراق بهادار تهران | بازار آتی | بازار بورس | بازار بورس عادی | بازار دو طرفه | بازار سرمایه | بازار سهام | بازار فیوچرز | بازار قراردادهای اختیار معامله | بازار مشتقه | بازار مشتقه در بورس تهران | بازار مشتقه و انواع آن | بازارهای مالی | بررسی چند نمونه کاربردی و عملی در سایت TSE | بررسی سایت بورس | بورس | بورس اوراق بهادار | بورس اوراق بهادار تهران | بورس تهران | پارامترهای کلی یک قرارداد اختیار معامله | پارامترهای مختلف در روش بلک - شولز | ترکیب اختیار معامله | تسویه فیزیکی قرارداد اختیار معامله | تسویه قرارداد اختیار معامله | تسویه نقدی قرارداد اختیار معامله | تعدیل قیمت ناشی از افزایش سرمایه | تعدیل قیمتی ناشی از تقسیم سود | تفاوت قرارداد آتی و اختیار معامله | حد سود و زیان برای طرفین معامله | حساسیت قیمت اختیار معامله به قیمت اعمال | خروج از بازار اختیار معامله | خرید سهم | داد و ستد نقدی سهام | راهبرد ترکیب اختیار معامله با داد و ستد نقدی سهام | راهبرد ترکیب اختیار معامله با یکدیگر | راهبرد معاملاتی استرادل | راهبردهای معاملاتی | راهبردهای معاملاتی در اختیار معامله | روش بلک - شولز | روش بلک شولز | ریسک سرمایه گذاری | ریسک های قرارداد اختیار معامله | ساختار بازار بورس | سامانه معاملاتی بر خط | سایت TSE | سایت TSETMC | سایت بورس | سبد سهام | سرمایه گذاری | سود تقسیمی | فعال سازی کد بورسی | قرارداد آپشن | قرارداد آتی | قرارداد اختیار معامله | قراردادهای اختیار معامله | قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران | قیمت اختیار معامله | کارمزد معاملات | کاهش کارمزد | کد بورسی | کسب سود در بازار نزولی | کلاس اختیار معامله | گروه و کلاس اختیار معامله | ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله | ماشین حساب سایت TSE | مبالغ لازم جهت اعمال و تسویه قرارداد | متنوع سازی سبد سهام | مزایای قرارداد اختیار معامله | معافیت مالیاتی | معاملات آپشن | معاملات دو طرفه | مقایسه خرید سهم و اختیار معامله | نحوه استفاده از ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله | نحوه فعال سازی کد بورسی | نحوه فعال سازی کد بورسی جهت انجام معامله اختیار معامله | نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران | نمودار بازدهی انواع قرادادهای اختیار معامله | نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله | نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله در بازار سرمایه | نوسان گیری | نوسان گیری با بازدهی بسیار بالا | وجه تضمین | وجه ارزش‌گذاری اختیار تضمین و وضعیت حساب مشتری

  ارزش‌گذاری

  ارزش‌گذاری فرآیندی است که در آن ارزش جاری یک دارایی یا شرکت بر اساس مقایسه آن دارایی با دارایی‌های مشابه یا بر اساس ارزش فعلی متغیرهایی که بازده آتی دارایی به آن بستگی دارد،‌ تعیین می‌گردد. مفهوم ارزش و ارزش‌گذاری از جمله مفاهیمی است که به کلیه فعالیت‌های مالی اعم از تأمین مالی، سرمایه‌گذاری و مدیریت پرتفوی، امور مالی شرکت‌ها و تجدید ساختار مالی آن‌ها گره خورده و هر یک از این فعالیت‌ها به نوعی در بخشی از فرآیند فعالیت عملیاتی خود نیازمند ارزش‌گذاری هستند. ارزش‌گذاری اصولی و صحیح دارایی‌ها، نقش عمده‌ای در تخصیص بهینه سرمایه ایفا می‌کند. در ارزش‌گذاری تلاش می‌گردد با یکپارچه کردن مفاهیم و مدل‌های متنوع، ازجمله جریان نقدی تنزیل شده، تحلیل صورت‌های مالی، محاسبه نسبت‌های مالی، هزینه متوسط موزون سرمایه، قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و سپر مالیاتی، به یک نتیجه واحد و دقیق، یعنی اندازه‌گیری و مدیریت ارزش‌دارایی مالی دست یافت؛ زیرا ارزش‌گذاری مبنای کلیه تصمیمات سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است.

  دلایل ارزش‌گذاری

  مؤسسات اقتصادی به دلایل متفاوتی ممکن است نیازمند استفاده از خدمات ارزش‌گذاری باشند، اهم این موارد به شرح زیر می‌باشد.