بورس بهتر است یا فرابورس؟

بازار رمز ارزها به هیچ عنوان قابل پیشبینی نیست و اینکه چه رمز ارزی در این بازار خریداری کنیم به درصد ریسک‌پذری و مقدار سرمایه و همچنین سابقه و علمی که در این زمینه دارید بستگی دارد

حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا یکی از ابزار های کنترلی بازار سرمایه است که از سوی قانون گذار برای ایجاد شرایطی مناسب برای تعیین قیمت سهام و جلوگیری از مداخله و دست کاری قیمت ها توسط افراد سودجو و سفته باز ، مورد استفاده قرار می گیرد.

همانطور که می دانید افراد حقیقی و بورس بهتر است یا فرابورس؟ حقوقی مختلف با سرمایه های کوچک و بزرگ ، کارگزاری ها ، شرکت های سرمایه گذاری و یا خود شرکت منتشر کننده ی سهام در بازار سهام فعال هستند و دست به خرید و فروش سهام شرکت می زنند ؛ در این بین سازمان بورس اوراق بهادار که مسئول و متولی انجام معاملات در بازار سرمایه است توسط شرکت های زیر مجموعه خودش یعنی شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران بر نحوه ی انجام معاملات نظارت می کند و با وضع قوانین حجم مبنا و …. امکان هر گونه مداخله در روند معاملات و در پی آن به خطر افتادن سرمایه مردم را از بین می برد تا سرمایه گذاران در امنیت کامل به خرید و فروش سهام بپردازند.

حجم مبنا به زبان ساده

بر اساس تعریف سازمان بورس اوراق بهادار حجم مبنا عبارت است از :

حداقل بورس بهتر است یا فرابورس؟ تعداد سهام یک شرکت که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.

به عبارت ساده تر حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت است که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند؛ پس حجم مبنا و قیمت پایانی یک سهم به مهم مرتبط هستند و همانطور که می دانیم، قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز است.

تاثیر حجم مبنا بر معامله های روزانه به این صورت است که هر چقدر تعداد سهام معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد و یا در اصطلاح اگر حجم مبنا پر نشود؛ قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان خواهد کرد . برای درک بهتر موضوع فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶ میلیون سهم است؛ اگر تمام معاملات روز این سهم در محدوده ۳٪ مثبت باشد ولی تنها ۲ میلیون از تعداد سهام های آن مورد معامله قرار بگیرد، حجم معاملات روزانه به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله بسته خواهد شد و در این مثال قیمت پایانی در محدوده ۱٪ مثبت خواهد بود . درتصویر زیر مثالی از این اتفاق را می بینید.

تاریخچه حجم مبنا

حجم مبنا در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به سردبیری حسین عبده تبریزی شکل گرفت؛ در ابتدای قرار بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت بورسی طی یک سال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال ۲۵۰ روز در نظر گرفته شده بود.

بر این اساس حجم مبنای روزانه یک سهم، ۰.۰۰۰۶ کل سهام شرکت در نظر گرفته شد تا قیمت پایانی بتواند نوسان کند. این قانون در سال ۱۳۸۳ از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت و حجم مبنای روزانه سهم به ۰.۰۰۰۸ تغییر کرد؛ اما از سال ۱۳۹۳ به بعد به ۱۰ درصد کاهش یافته و تا تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ ثابت ماند؛ در ادامه مطلب به طور مفصل به تغییرات جدید حجم مبنا و قیمت پابانی خواهیم پرداخت.

از کجا حجم مبنای یک سهم را مشاهده کنیم؟

برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران(tse) در قسمت جست و جو، نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد “وتجارت” را مشاهده می کنید.

نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟

همانطور که گفتیم با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه های جلسه ۷ اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حجم مبنای شرکت های فرابورسی و همچنین در ۱۲ اسفند ماه ۹۸ تغییر در حجم مبنای شرکت های بورسی را شاهد بودیم.

بر اساس این مصبه ها مقرر شد که برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود. فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس مطابق با جدول زیر خواهد بود.

این حجم مبنا داینامیک است یعنی تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود لذا اگر قیمت سهام بالا رود حجم مبنا کاهشی و اگر قیمت پایین آید افزایشی است.

برای شرکت های بورسی نیز حداقل ارزش حجم مبنا (تعداد حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی چهارشنبه هر هفته) ۵۰ میلیارد ریال و در شرکت هایی با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین گردیده است.

چه زمانی حجم مبنای شرکتی ۱ در نظر گرفته می شود؟

پیش از اعمال قانون جدید برای حجم مبنا در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ در نظر گرفته می شد؛ یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.

امروزه هم در شرایط خاص این حجم مبنای ۱ برای سهم ها اعمال می شوود که این موارد عبارت اند از:

الف) در صورتی که نماد شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه (به منظور تقسیم سود نقدی) و همچنین مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده (به منظور تغییر اعضای هیئت مدیره، تصویب افزایش سرمایه و …) متوقف شود.

ب) افشای اطلاعات با اهمیت توسط شرکت ها

ج) بوجود آمدن گره معاملاتی

د) برای حق تقدم سهام شرکت ها

ه) معاملات بلوکی و معاملات عمده

برای تسلط کامل بر این مقاله پیشنهاد می کنیم مطلب حجم معاملات در بورس را نیز مطالعه بفرمایید.

معایب و مزایای حجم مبنا چیست؟

همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.

در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.

نکاتی در مورد حجم مبنا

صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و حجم معاملات پایین می آید.

برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می باشد و به ۵% مثبت نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.

در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.

در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.

برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را هم مطالعه بفرمایید: صف خرید و فروش در بورس چیست؟!

تفاوت بورس و فرابورس – چه تفاوت‌هایی بین این دو بازار وجود دارد؟

انواع کالا در قبال پول معامله می‌شود، در بورس نیز دارایی‌های مختلفی معامله می‌شود.

تفاوت بازار بورس با دیگر بازارها این است که بورس را می‌توان یک بازار رسمی،

به دلیل قانونی بودن آن و یک بازار دائمی، به دلیل فعالیت دائم آن دانست.

فرابورس چیست؟

فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله اوراق بهادار یا سهام است

اما به دلیل کمک به تأمین مالی اقتصاد کشور، شرایط و قوانین معاملاتی ساده‌تری

نسبت به بازار بورس برای پذیرش شرکت‌ها و داد و ستد سهام دارد. وظیفه فرابورس،

سازمان‌دهی آن بخش از شرکت‌های علاقه‌مند به فعالیت در بازار سرمایه است که

هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.

در هردو بازار بورس وفرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری‌هایی انجام می‌شود

که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند.

تقسیم‌بندی بازارها

یکی از تفاوت‌های ساختاری بورس و فرابورس تقسیم‌بندی بازارهای آن‌ها است.

بورس شامل دو بازار اول و بازار دوم است. شرکت‌هایی که در بازار اول فعالیت می‌کنند،

در صورتی که عملکرد مناسبی نداشته باشند، به بازار دوم منتقل می‌شوند و در مقابل،

شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی در بازار دوم داشته باشند، می‌توانند به بازار اول منتقل شوند.

ساختار جدید فرابورس ایران از پنج بازار تشکیل شده است: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه

(زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و بازارهای نوین مالی.

بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم وپایه است.

سهام شرکت‌های تازه‌ تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل

از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود.

بازار پایه نیز یکی از بازارهای فرابورس است که به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار

ایجاد شده است. شرکت‌های این بازار فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته

تقسیم می‌شوند. طبق قوانین جدید، شرکت‌های این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی

و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.

فرایند پذیرش در بازار

شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی پیچیده‌تر از بازار فرابورس می‌باشد.

شرایط و قوانین بازار فرابورس کمی ساده‌تر است تا شرکت‌های کوچکتر هم

بتوانند سهام خود را در بازار عرضه کنند.

روش و زمان معامله در بورس و فرابورس

روش معامله در بورس و فرابوس، تفاوت خاصی ندارد. همان‌گونه که از طریق

پلتفرم‌های آنلاین به خرید و فروش سهام بورس اقدام می‌کنید، می‌توانید

معاملات سهام شرکت‌های فرابورس را نیز انجام دهید.بازار بورس و فرابورس از شنبه تا ۴شنبه

از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ فعالیت می‌کند.(به غیر از تعطیلات رسمی)

شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک

بورس مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد،

در فرابورس به غیر از بازار پایه فرابورس، هم شفافیتی که ما سرمایه‌گذران

نیاز داریم را دارند اما شرکت‌های بازار پایه به دلیل نداشتن شفافیت لازم، بایستی با دقت بیشتری

در آن‌ها سرمایه‌گذاری نمایید. همچینین شرکت‌های بازار پایه، ریسک بالاتری را دارند.

دراین نوشتار به طور خلاصه تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس را شرح دادیم.

برای رفتن به پیج اینستاگرام خانه بزرگان بورس، اینجا کلیک نمایید.

برای مطالعه مقاله برای سرمایه‌گذاری در بورس از کجا شروع کنم، اینجا کلیک نمایید.

بازدهی رمز ارزها بیشتر است یا بورس؟

کارشناسان در مورد این سوال که بازدهی بورس بهتر است یا ارزهای دیجیتال با وجود پاسخ‌های متعدد بر روی بازدهی بلند مدت بازار سرمایه تاکید دارند.

بازار؛ گروه بورس: «بورس بهتر است یا بازار ارزهای دیجیتال؟» ریزش شاخص کل بازار و همزمان رشد قیمت رمز ارزها این سوال را ایجاد کرده که واقعا کدام یک از این دو بازار بازدهی بیشتری خواهند داشت؟ در حال حاضر بازار رمز ارزها بیش از آنکه رقیب بازارهای مالی دیگر باشد رقیب سرسخت بازار سرمایه شدند و دلیل آن هم نوع معاملات و نزدیکی این دو بازار به یکدیگر است.

شاخص کل بازار سرمایه در حال حاضر بر روی ۱میلیون ۲۱۹ هزار واحد قرار گرفته و در طول فرودین ماه حدود ۱۰۰ هزار واحد نسبت به اسفند ماه سال گذشته ریزش داشته است. رمز ارزها هم امروز شرایط نزولی داشتند و بیت کوین به عنوان بزرگترین رمز ارز با ۱.۲۶ درصد افت، به ۵۵ هزار دلار رسید، این در حالی است که در هفته‌های گذشته به این رمز ارز به صورت شارپی رشد کرده بود.

بازار رمز ارزها به هیچ عنوان قابل پیشبینی نیست و اینکه چه رمز ارزی در این بازار خریداری کنیم به درصد ریسک‌پذری و مقدار سرمایه و همچنین سابقه و علمی که در این زمینه دارید بستگی دارد

بر اساس آمار در ۱۴ ماه گذشته رشد بازار رمز ارزها حدود ۸۰۰ درصد بازد دهی داشته است اما در چند ماه اخیر عمده سهام‌های بازار بورس بین ۴۰ تا ۹۰ درصد اصلاح قیمتی داشتند. این در حالی است که ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری در رمز ارزها به مراتب بیشتر بازار سرمایه می‌باشد.

تفاوت اصلی بین بازار سرمایه و رمز ارزها بورس بهتر است یا فرابورس؟ قدرت تحلیل در این دو بازار است. هنوز عوامل بنیادی و تکنیکال در مورد رمز ارزها برای تحلیل آن‌ها مطرح نشده و آنچه که به عنوان دلایل اثرگذاری بر روی رمز ارزها اعلام شده بیشتر بر پایه تجربیات افراد است که مجموع آن‌ها در سختی شبکه و میزان استخراج، محدودیت‌های بانک‌های مرکز جهان و مقابله با آن، بالا رفتن ضریب نفوذ در بین مردم جهان، پلتفورم تجاری هر کدام از کوین‌ها، میزان سرمایه‌گذاری و حمایت اشخاص حقیقی صاحب نام و موسسات حقوقی از عواملی خلاصه می‌شود.

درحالی که در بازار سرمایه ابزارها بورس بهتر است یا فرابورس؟ مختلف تکنیکال و بنیادی و حتی روانشناسی مالی وجود دارد که افراد با داشتن دانش کافی از بازار سرمایه می‌تواند در آن فعالیت کند.

تعداد زیادی از کاربران این سوال را مطرح کردند که در شرایط کنونی" بازدهی" بورس بهتر است یا رمز ارزها؟ چند کارشناس فعال در بازار سرمایه و رمز ارز به این سوال پاسخ‌های متعددی دادند که در زیر به صورت مختصر آمده است.

بازدهی ریالی رمز ارزها بیشتر است
محمد کیانی این گونه این سوال را پاسخ می‌دهد: اگر به دنیال بازدهی ریالی هستیم به نظر می‌رسد که بازدهی رمز ارزها بیشتر است. چرا که اگر دلار رشد داشته باشد از رشد آن هم منتفع می‌شویم. اما بازار ارزها دیجیتال ریسک بسیار بالای دارند و برای کسانی که در ایران هستند به دلیل تحریم‌ها این ریسک‌ها مضاعف می‌شود بنابراین اگر قصد ورود به این بازار را دارید با ۱۰ تا ۱۵ درصد سرمایه خود و با جدی گرفتن مدیریت سرمایه وارد آن شوید.

بازدهی بورس بهتر است
محمد ابراهیم سماوی می‌گوید: در شرایط فعلی ریسک بورس کمتر و بازدهی مناسب‌تری با توجه به ریسک آن نسبت به رمز ارزها دارد. البته باید گفت که جنس بازار سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها بسیار متفاوت‌تر از بورس است و دانش و مهارت خود را لازم دارد.

رمز ارزها به هیچ عنوان قابل پیشبنی نیستند
رضا اسماعیلی نسب این سوال گونه توضیح می‌دهد: بازار رمز ارزها به هیچ عنوان قابل پیشبینی نیست و اینکه چه رمز ارزی در این بازار خریداری کنیم به درصد ریسک‌پذری و مقدار سرمایه و همچنین سابقه و علمی که در این زمینه دارید بستگی دارد. ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری باید مطابق با سرمایه و شخصیت سرمایه‌گذار دارد. به علت محدودیت در تولید رمز ارزها، تکنولوژی محور بودن، غیر متمرکز بودن آن‌ها و دلایلی از این دست می‌توانند همچنان مسیر روبه رشدی داشته باشند.

آینده رمز ارزها صعودی است
وحید رضا قاضی مطلق روند رمز ارزها را در طول سال اینده صعودی پیشبینی می‌کند و می‌گوید: رشد رمز ارزها به خصوص بیت کوین دلایل مختلفی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها حجم زیاد پول تزریق شده به بازارها و چاپ پول در کشورهای مختلف و علاقه مردم به سرمایه‌گذاری در ارزهای غیر متمرکز است.

او در مورد بورس می‌گوید: بورس بازار پر پتانسیلی هست که اگر آموزش لازم را فرد داشته باشد در بلند مدت بازدهی بیشتری نسبت به بازارهای موازی خواهد داشت.

در صورتی که هدف ما از سرمایه‌گذاری دیدی بلند مدت باشد، در حال حاضر با توجه به قیمت‌ها جهانی کامودیتی‌ها بسیاری از سهام‌ها به خصوص سهم‌های شرکت‌های کامودیتی ارزشمند هستند

بورس بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری است
جواد الفتی یکی دیگر از این کارشناسان در پاسخ به این سوال گفت: بازار بورس یکی از پربازده‌ترین بازارهای مالی در جهان است، اما نکته مهم هدف از وارد شدن به این بازار است، اگر هدف ما سرمایه گذاری باشد همیشه موفق هستیم و یادمان باشد که سرمایه‌گذاری نیاز به زمان دارد. ولی اگر دید ما این باشد که در بورس در زمان کوتاه دارایی خود را چند برابر کنیم این مسیر اشتباه است.

در بلند مدت بورس بهتر است
جواد الفتی این گونه این سوال را پاسخ داد: در صورتی که هدف ما از سرمایه‌گذاری دیدی بلند مدت باشد، در حال حاضر با توجه به قیمت‌ها جهانی کامودیتی‌ها بسیاری از سهام‌ها به خصوص سهم‌های شرکت‌های کامودیتی ارزشمند هستند، اما اینکه سود ده هستند یا نه باید گفت در کوتاه مدت شاید سود دهی لازم را نداشته باشند.

او این تصور را که سرمایه‌گذاران باید انتظار سوددهی مانند اوایل سال ۹۹ هستند از بورس را تعدیل کنند چرا که جندین سال طول می‌کشد تا به شرایطی مانند سال ۹۹ دست پیدا کنیم.

نظر قطعی از هیچ اقتصاد دانی در مورد آینده رمز ارزها وجود ندارد چرا که سیاست‌های دولت‌ها نسبت به ارزهای غیر متمرکز به طور رسمی اعلام نشده است بنابراین ریسک‌های بالای که در این بازار وجود دارد می‌توانند در کنار سود سرشاری که به سرمایه‌گذاران می‌دهد در یک بازه زمانی کوتاه مدت کل سرمایه را از آن‌ها بگیرد.

چیزی که بیشتر کارشناسان در آن نظر یکسانی دارند، بازده بورس در بلند مدت و قابل پیشبینی بودن آن نسبت به رمز ارزها است، اما به خاطر نبودن ابزارها تحلیلی بر روی رمز ارزها کسی نمی‌تواند به صورت دقیق بورس بهتر است یا فرابورس؟ آینده این ارزها را ارزیابی کند.

کدام بهتر است؟ فرابورس یا بورس اوراق بهادار

فرابورس، مشابه بورس اوراق بهادار تهران، بازاری برای معامله اوراق بهادار است که البته نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده تری برای پذیرش شرکت ها است و انواع متنوعی از اوراق بهادار با روش های مختلف در این بازار قابل معامله هستند. همچنین از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت های اندکی بین این بازار با بورس تهران وجود دارد.

به عنوان مثال حد نوسان مجاز روزانه این بازار یک درصد بیشتر از بورس تهران است. شرکت­هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس تهران را نداشته باشند، می توانند با سهولت بیشتری به فرابورس وارد شوند. البته این بازار نیز کاملا تحت نظارت و استاندارد است ولی شرایط آن از بورس تهران ساده­ تر است.

بورس اوراق بهادار تهران

شركت سهامی عام انتفاعی که عملیات اجرایی بازار اوراق را به عهده دارد. تشکیل، سازماندهی و اداره بازار اوراق بهادار، پذیرش اوراق بهادار، وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضاء، تعیین وظایف و مسئولیت‌های اعضاء و نظارت برفعالیت آنها، نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته شده، تهیه، جمع‌آوری، پردازش و انتشار اطلاعات، و نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته شده از مهمترین وظایف مربوط به شرکت های سهامی عام انتفاعی است.

ساختار فرابورس

فرابورس بازار اوراق بهاداری رسمی و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار محسوب می‌شود. این بازار با هدف بهره‌گیری صنایع نوپا از منابع مالی بازار سرمایه، همچنین تنوع بخشی به اوراق بهادار قابل معامله ایجاد گردید. با تصویب برخی قوانین در فرابورس، رویه‌های پذیرش و انجام معاملات اوراق بهادار در این بازار در مقایسه با بورس تسهیل گردیده است. لذا بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌پذیر که در چارچوب قوانین بورس اوراق بهادار امکان عرضه سهام خود را به عموم ندارند، قادرند منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق این بازار تأمین نمایند.

فعالیت این بازار در قالب چهار بازار مجزا صورت می‌گیرد.

بازار اول

در این بازار، نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است. در بازار اول، سهام شرکتهایی معامله می‌شوند که آخرین سرمایه ثبت شده آنها حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشند.

بازار دوم
در این بازار سهام شرکتهای زیان ده، تازه تأسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند. در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می‌شدند که آخرین سرمایه ثبت شده آنها حداقل یک میلیارد ریال و مشمول ماده 141 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشند.

بازار سوم (بازار عرضه)

این بازار محلی سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می‌آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذراندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
در بازار عرضه فرابورس بلوکهای سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و . ) ، حق‌تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام، سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام، پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت، پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها، املاک و مستغلات، امتیاز بهره برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکت های سهامی خاص می‌تواند مورد معامله قرار بگیرد.

بازار چهارم (اوراق مشارکت)

انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و . که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سررسید آنها باقی مانده باشد، قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود. امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می‌شوند که درکنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک و گواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام و خاص در بازار چهارم امکان معامله را دارند.

۰ تا ۱۰۰ بازار فرابورس؛ هر آنچه باید در مورد بازار فرابورس بدانید

به دلیل رشد بی سابقه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹، افراد زیادی بدون داشتن کوچکترین اطلاعات و آموزش در این زمینه، وارد این بازار شدند و اکثرا نیز با ضررهای هنگفت این بازار را ترک کردند. به همین دلیل، سعی کردیم تا در گام اول، یکی از بزرگ‌ترین ارکان بازار سرمایه، فرابورس ایران را توضیح دهیم.

فرابورس چیست؟

بازار فرابورس، شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با بازار بورس دارند. به همین دلیل است که معمولا افراد تازه وارد این دو بازار را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. به عنوان تعریف فرابورس، می‌توان گفت که دومین بازاری است که پس از بورس، در بازار سرمایه به وجود آمده است. فرابورس یا همان Over the Counter Market، با نام اختصاری OTC، به معنای خارج از بورس، در بازار سرمایه فعالیت می‌کند.

به دلیل رشد بازار سرمایه پس از انقلاب، بسیاری از شرکت‌ها قصد سهامی عام شدن و ورود به بازار سرمایه را داشتند، اما به دلیل قوانین خاصی که در بازار بورس وجود داشت، خیلی از آن‌ها شرایط پذیرش را نداشتند. به همین دلیل و برای حمایت و پشتیبانی از این شرکت‌ها، بازار دومی نیز در کنار بازار بورس به نام بازار فرابورس شکل گرفت.

بازار فرابورس تهران در ابتدا در سال ۱۳۸۷ شمسی، شکل گرفت و به سرعت نیز شرکت‌های زیادی در آن زمان پذیرش و در نهایت در این بازار عرضه‌ اولیه ( IPO ) شدند که مورد استقبال زیاد سهامداران نیز قرار گرفت. در واقع بازار بورس، پلی برای شرکت‌ها بود تا با حداقل شرایط بورسی شدن، وارد بازار سرمایه شوند و از تمامی امکانات بازار بورس استفاده کنند.
اگر قصد این را دارید که در ارتباط با عرضه‌اولیه بیشتر بدانید، این عبارت را در همین سایت جستجو کنید.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

پس از آن که به سوال فرابورس چیست؟ پاسخ داده شد. حالا نوبت به آن می‌رسد که تفاوت این دو بازار را برای شما بیان کنیم.

در هر دو بازار بورس و فرابورس، نحوه معاملات سهام مانند یکدیگر است و قیمت بر اساس عرضه و تقاضای سهامداران کشف خواهد شد و معاملات در طی روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت ۹ تا ۱۲:بورس بهتر است یا فرابورس؟ ۳۰ قابل انجام است.

• با توجه به اینکه شرکت‌ها در بازار فرابورس راحت‌تر پذیرفته می‌شوند، نیازی به ارائه گزارشات ماهانه به‌صورت منظم در سایت کدال ندارند، به همین دلیل نیز سرمایه‌گذاری در بازار فرابورس به نسبت بورس، دارای ریسک معاملاتی بیشتری است و امکان بسته شدن سهم برای چندین ماه وجود دارد.
• نوسانات قیمتی بازار بورس و فرابورس به‌صورت کلی یکسان نیست و در برخی از بازارهای فرابورس، به دلیل ریسک بالا، نوسانات قیمتی -+۵ نیست.
• معمولا اکثر شرکت‌های بزرگ در بازار بورس فعالیت می‌کنند، اما بیشتر شرکت‌های کوچک‌تر به دلیل قوانین ساده‌تر در فرابورس پذیرفته شده‌اند، به همین دلیل نیز نقدشوندگی بازار بورس بیشتر از بازار فرابورس است و در هنگام رشد یا نزول قیمت، امکان خرید یا فروش سهام شرکت‌های بورس راحت‌تر است.
• کارمزد معاملات در بازار فرابورس به دلیل ریسک بیشتر، مقدار کمی از بازار بورس کمتر است.
• همچنین زیرمجموعه‌های بازارهای بورس و فرابورس به‌صورت کلی با یکدیگر تفاوت دارند اینگونه که بازار بورس دارای دو بازار اول و دوم بورس است اما فرابورس از هفت بازار که شامل بازار اول تا سوم، ابزارهای نوین مالی ( انواع اوراق بدهی )، شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME ) و بازار پایه است.

بازارهای فرابورس

همانطور که گفته شد، بازار فرابورس تهران دارای هفت بازار است که هرچه از سمت بازار اول به سمت دیگر بازارها حرکت کنیم، به همان میزان نیز ریسک سرمایه‌گذاری بالاتر می‌ رود. به بورس بهتر است یا فرابورس؟ طور مثال: بازار اول فرابورس نسبت به بازار سوم ریسک سرمایه‌گذاری پایین‌تری دارد. آخرین بازار فرابورس نیز، بازار پایه است که دارای بیشترین ریسک سرمایه‌گذاری به نسبت سایر بازارها به شمار می‌رود.

• به‌صورت کلی، در بازارهای اول، دوم و شرکت‌های متوسط و کوچک فرابورس ( بازار SME )، معاملات شرکت‌های سهامی عام صورت می‌پذیرد.
• بازار سوم فرابورس مخصوص انتشار اوراق بهادار مانند: حق تقدم سهام‌ پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و پذیره‌ نویسی شرکت‌ ها است.
• همچنین در بخش بازار ابزارهای نوین مالی نیز انواع اوراق بدهی مانند، اوراق صکوک، اوراق اجاره و اوراق خزانه اسلامی توسط دولت و شرکت‌های بزرگ قابل انتشار است. این بخش از بازار فرابورس، به دلیل انتشار اوراق دولتی، معمولا بیشتر زیر نظر شورای عالی بورس است و به دلیل سود ثابت بیشتر اوراق‌ها، امکان سفته بازی تا حدود زیادی در این بازار وجود ندارد.
• بازار دیگری که در فرابورس وجود دارد، بازار مشتقه است که مخصوص معامله اوراق اختیار خرید و فروش است.
• آخرین بازاری که در این گروه حضور دارد، بازار پایه است که در ادامه نیز توضیحات بیشتری را در ارتباط با آن خواهیم داد. این بازار ریسک بسیار بالایی دارد و سهام‌هایی که گزارشات ماهانه و فصلی خود را در سایت کدال خیلی به‌صورت کم انتشار می‌دهند، حضور دارند. توجه کنید که بسیاری از سهام شرکت‌های ورشکسته در این گروه قرار دارند.

مزایای ثبت شرکت‌ها در فرابورس

• تامین مالی: بر همین اساس، مهم‌ ترین مزیت ثبت شرکت‌ها در فرابورس به حساب می‌آید. زیرا با ارائه سهام شرکت به سهامداران کلان و خرد، امکان واگذاری به عموم یا افزایش سرمایه برای تامین نقدینگی به راحتی برای شرکت‌ها امکان‌ پذیر خواهد بود.
• معافیت مالیاتی: شرکت‌ها با ثبت در فرابورس، می‌توانند تا ۲۰ درصد مالیات درآمد عملیاتی خود را پرداخت نکنند. همین مساله موجب می‌شود تا سودآوری شرکت ۱۰-۲۰ درصد بالاتر رود.
• معرفی شرکت و ایجاد اطمینان برای سرمایه‌گذاران کلان: ثبت شرکت در فرابورس، به‌صورت خودکار موجب خواهد شد تا تبلیغ شرکت بین رقبا شکل بگیرد و فروش آن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند.
• شفافیت مالی و اطلاعاتی: به دلیل اینکه سهام شرکت‌ها مجبور هستند تا گزارشات مالی خود را در سایت کدال ارائه دهند، موجب شفافیت و دید بهتر سرمایه‌گذاران خواهد شد.
• کشف قیمت روی تابلو بر اساس عرضه و تقاضا و نه قیمت‌گذاری دستوری: بر همین اساس نیز همه چیز روی تابلو قیمتی و تنها بر اساس عرضه و تقاضا مشخص خواهد شد.
• وثیقه‌ گذاری سهام
• تخفیف زیاد در نقل و انتقال سهام