معنای شاخص کل بورس

نویسنده: محمدرضا صفری چاکری ،

حسابداری مدیریت بودجه

شاخص همان‌طور که در مفهوم ظاهری‌اش نشان می‌دهد، معیاری است که براساس آن می‌توان چیزی را تشخیص داد. در بورس هم شاخص‌ها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد.

بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

شاخص‌ها بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ خاصی نشان می‌دهد، بنابراین سرمایه‌گذاران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند.

شاخص کل که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی هم می‌گویند، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به بیان ساده‌تر، تغییرات شاخص کل در واقع بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس از دو طریق بدست می‌آید. اول دریافت سود نقدی سالیانه و دوم، تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه‌گذاری. برای مثال، فردی را در نظر بگیرید که سهام شرکت الف را در ابتدای سال، با قیمت 150 تومان خریداری می‌کند.

اگر قیمت سهام این فرد در پایان سال، به 180 تومان افزایش یابد و شرکت، در پایان سال نیز 15 تومان به عنوان سود نقدی، به ازای هر سهم توزیع کند، این فرد مجموعا 45 تومان سود از محل افزایش قیمت سهم و دریافت سود نقدی بدست آورده است. بنابراین، بازدهی وی در پایان سال، 30 درصد خواهد بود، زیرا سرمایه وی از 150 تومان به 195 تومان افزایش یافته است.

تغییرات شاخص کل نیز دقیقا بیانگر میانگین بازدهی بورس است، بنابراین، اگر به عنوان مثال، شاخص کل بورس در ابتدای سال، 20 هزار واحد باشد و در پایان سال، با 10 هزار واحد افزایش، به 30 هزار واحد برسد، به این معناست که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکت‌ها و تقسیم سود نقدی بین سرمایه‌گذاران در آن سال، 50 درصد بوده است.

دو نکته قابل توجه

اول اینکه، افزایش شاخص کل، لزوما به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست، همانطور که کاهش شاخص کل نیز لزوما به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست.

زیرا شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است و چه بسا، در برخی موارد، علی‌رغم رشد قابل توجه شاخص کل بورس، برخی سهام با افت قیمت مواجه شده و سهامداران خود را با زیان مواجه سازند و یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌گذاران که سهام ارزنده‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی بدست می‌آورند.

به همیت خاطر سرمایه‌گذاران نباید صرفا با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل درخصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند و حتی در شرایط رشد مستمر شاخص‌ کل نیز در انتخاب سهام، کاملا دقت نمایند.

دوم اینکه، ارتباط بین شاخص کل و سبد سهام بیش از تصور اهمیت دارد. یکی از اصول بسیار مهم سرمایه‌گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع است. هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌گذار، متنوع‌تر و به ترکیب سهام شرکت‌های موجود در بورس نزدیک‌تر باشد، بازدهی آن سرمایه‌گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص کل نشان داده می‌شود، نزدیک‌تر خواهد بود.

تا آنجا که اگر فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهام خود را بطور کامل، منطبق بر ترکیب تمامی سهام حاضر در بورس نماید، بازدهی وی نیز بطور کامل منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس خواهد بود و مثلا با رشد 30 درصدی شاخص، وی نیز حدودا 30 درصد سود بدست خواهد آورد.

در بورس اوراق بهادار، شاخص‌های به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. طبیعی است هر یک از این تعاریف مشتری و سرمایه‌گذار خاص خود را مخاطب قرار می‌دهد.

شاخص صنعت
این شاخص عملکرد شرکت‌های صنعتی بورس را نشان می‌دهد.

شاخص واسطه‌گری‌های مالی
این شاخص عملکرد شرکت‌های واسطه‌گری مالی شامل هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و معنای شاخص کل بورس لیزینگ‌ها را نشان می‌دهد.

شاخص قیمت و بازده نقدی
این شاخص را می‌توان یکی از دقیق‌ترین شاخص‌های محاسبه در بورس به حساب آورد زیرا هر دو مولفه تقسیم سود در شرکت‌ها و بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکت‌ها در آ‌ن مدنظر قرار گرفته است.

شاخص عملکرد تالار اصلی
این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکت‌های درج شده در تابلوی اصلی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان می‌دهد.

شاخص کل قیمت سهام
این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت‌های بزرگتر که در عین حال سرمایه‌ بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارد.

شاخص عملکرد تالار فرعی
این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکت‌های درج شده در تابلوی فرعی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان می‌دهد.

شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران

شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران موسوم به تپیکس (به انگلیسی: TEPIX) که به طور خلاصه شاخص کل هم خوانده می شود، نشانگر روند عمومی قیمت کل شرکت های بورس است و تغییرات سطح عمومی قیمت ها را نسبت به تاریخ مبدأ نشان می دهد.
تدیکس (TEDIX)
تپیکس (TEPIX)
تدپیکس (TEDPIX)
تفیکس (TEFIX)
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ (TEFIX 30)
شاخص ۵۰ شرکت فعال تر
شاخص صنعت
شاخص کل در ۱ شهریور ۱۳۶۹ با عدد ۱۰۰ واحد تعریف شد. بالاترین رقم ثبت شده برای این شاخص، در ۱۳ مرداد ۱۳۸۳ با ۱۳۸۸۲ واحد بود. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران روز دوشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۰ به ۲۶ هزار و ۹۳۰ واحد رسید. این عدد در تاریخ بورس بی سابقه است. شاخص کل ابتدای سال ۱۳۹۰ حدود ۲۳ هزار بود.پس از گذشت نزدیک به ۶ سال، شاخص بورس اوراق بهادار تهران در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۸۹ به بالاترین حد خود در تاریخ بورس ایران یعنی به عدد ۱۳٬۹۰۴ رسید.با بروز بحران ارزی در ایران در سال ۱۳۹۱ این نشانگر رشد خود را از ۲۳۷۸۷ واحد در مرداد ۱۳۹۱ شروع و به رکورد تاریخی خود در ۱۵دی ماه ۱۳۹۲ که ۸۹۵۰۰ واحد بود رساند و پس از آن وارد دوران رکود و نزول خود گردید.فاجعه بارترین روز برای بورس تهران (یکشنبه سیاه) در تاریخ ۲۲ دی ماه ۱۳۹۲ اتفاق افتاد که در آن شاخص کل بورس تهران بیش از ۲۲۰۰ واحد افت داشت.
شاخص های بورس تهران

شاخص بورس چیست و چه چیزی را نشان می‌دهد؟

اگر به تازگی وارد بورس شده باشید حتما واژه شاخص بورس به گوشتان خورده است. شاخص یکی از پرکاربرد ترین اصطلاحات در بین مجموعه اصطلاحات بورسی است. حال میخواهیم ببینیم اصلا شاخص بورس چیست و بر چه اساسی دچار نوسان میشود. با ما همراه باشید تا شما را با مفهوم شاخص بورس آشنا کنیم.

شاخص بورس عددی است که بطور کلی وضعیت بورس و میزان رشد آن را بیان میکند. شاخص انواع مختلفی دارد که از طریق فرمول های متفاوتی بدست می آید.

برای آن که بتوانید از این شاخص ها استفاده کنید، ابتدا باید کاربرد آن ها را بدانید. شاخص ها معیار هایی برای تحلیل وضعیت بورس هستند. بعضی از این شاخص ها از اهمیت زیادی برخوردارند. در ادامه میخواهیم به معرفی شاخص های مهم بورس بپردازیم.

مفهوم شاخص کل قیمت

این شاخص میانگین قیمت سهام شرکت های مختلف بورسی است. در محاسبه این نوع شاخص، وزن شرکت تاثیر بسزایی دارد. برای مثال هر چه شرکت بزرگ تر باشد، تاثیر بیشتری بر شاخص قیمت خواهد داشت. برای بدست آوردن این عدد معمولا به این صورت عمل میشود که یک سال را به ‌عنوان سال پایه در نظر میگیرند و تمامی ارقام در این سال را مورد بررسی قرار میدهند. سپس تغییرات قیمت سهام در آن سال را نسبت به دیگر سال ها میسنجند. بدین ترتیب روند صعودی یا نزولی رشد سهام مشخص میگردد.

زمانی که شاخص کل در بورس دچار نوسان میگردد، درواقع میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس دچار تغییر شده است. مثلا اگر شما فقط یک سهام در بین تمام شرکت های بورسی خریداری کنید، تغییرات شاخص کل شما با میزان بازدهی سهام در حال تغییر خواهد بود.

شاخص کل هم وزن:

شاخص کل هم وزن هم مثل شاخص کل قیمت سهام بازار بورس را نشان میدهد. با این تفاوت که در این شاخص همه شرکت ها به یک اندازه در میزان تغییرات شاخص سهیم هستند و همه آن ها اثر یکسانی دارند.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

سهام هایی که در بورس وجود دارند، معمولا توسط سهامداران حقیقی یا حقوقی خریداری میشوند. میزان سهامی که یک شرکت در اختیار سهامداران خود قرار میدهد را سهام شناور آزاد میگویند.

این بدان معناست که هرچه میزان سهام شناور شرکت بیشتر باشد، طرفداران بیشتری خواهد داشت. شاخص سهام آزاد شناور، تغییرات آن بخش از سهام یک شرکت را محاسبه می‌کند که توسط سرمایه‌گذاران خرد مورد معامله قرار می‌گیرد. شیوه محاسبه این شاخص مشابه شاخص کل قیمت است. تنها تفاوت آن در تعداد سهامی است که به عنوان ضریب قیمت لحاظ می‌گردد.

شاخص بازده نقدی چیست؟

این شاخص تنها بازدهی ناشی از سود مصوب مجامع را که به سود نقدی معروف است محاسبه می‌نماید و از این دریچه بازدهی ناشی از کلیه سودهای پرداختی توسط شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌نماید. نکته مهم آنکه وقتی این شاخص نزول نماید به این معنی است که در مجامع سود کمتری پرداخت می‌گردد و در این حالات نباید خیلی به انتظار کسب سود نقدی سنگین باشیم و انتظارات و یا سبک معامله‌گری خود را اصلاح نماییم.

شاخص صنعت و شاخص مالی:

شرکت‌های حاضر در بورس را بر اساس ماهیت فعالیتشان می‌توان تقسیم‌بندی کرد. شرکت‌های تولیدی را در دسته شاخص صنعت و شرکت‌های تأمین سرمایه را در دسته شاخص مالی می توان به حساب آورد. برای مثال شرکت پتروشیمی زاگرس و پتروشیمی فن‌آوران که به تولید متانول اشتغال دارند در شاخص صنعت و شرکت تأمین سرمایه نوین و تأمین سرمایه لوتوس پارسیان در شاخص مالی تقسیم‌بندی می‌گردند. لازم به ذکر است که شیوه محاسبه هر دو شاخص بر اساس میانگین شرکت‌های فعال در آن شاخص هستند، در واقع شیوه محاسبه آن ها مشابه شاخص کل قیمت است. تنها تفاوت آن در تعداد شرکت‌های حاضر در آن صنعت می باشد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر:

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یک‌بار فهرست ۵۰ شرکت برتر بورس را که از نقدینگی بالایی برخوردارند، اعلام میکند. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین وزنی این ۵۰ شرکت را نشان میدهد. بنابراین شیوه محاسبه این شاخص مشابه شاخص کل قیمت است با این تفاوت که تعداد شرکت‌های لحاظ شده در این شاخص تنها ۵۰ شرکت است در حالی که در شاخص کل بیش از ۱۰۰ شرکت در آن لحاظ می‌گردند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ‌تر:

۳۰ شرکت بزرگ‌تر شرکت‌هایی هستند که در صدر ۳۰ شرکت بزرگ بورس قرار گرفتند و شاخص سی شرکت بزرگ‌تر شامل میانگین وزنی این ۳۰ شرکت می باشد. شیوه محاسبه این شاخص مشابه شاخص کل قیمت است. معمولاً در دوران رکود بازار و زمانی که شاخص مسیر مشخصی ندارد با انجام معاملات در سهامی که جزو ۳۰ شرکت بزرگ‌تر هستند رقم شاخص تغییرات چشمگیری میکند.

برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت از رابطه زیر بدست می‌آید:

قیمت پایانی سهام × تعداد کل سهام شرکت = ارزش روز یک شرکت

شاخص بازار اول و دوم:

شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار اول بورس پذیرش‌شده‌اند. همچنین شاخص بازار دوم بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش‌شده‌اند.

سخن آخر

تا اینجا با مفهوم شاخص آشنا شدیم. فهمیدیم که شاخص نشان دهنده وضعیت و عملکرد بورس می باشد، اما این بدان معنی نیست که اگر شاخص مثبت یا منفی باشد، کل بورس هم مثبت یا منفی است. گاهی ممکن است بعضی شرکت ها به علت وزن زیادی که دارند بتوانند به تنهایی شاخص را بالا یا پایین ببرند. برای اینکه در این مواقع دچار اشتباه نشویم، شاخص هم وزن قیمت یا شاخص کل هم وزن وضعیت کلی بازار را بهتر نشان میدهد. در شاخص هم وزن، وزن تمام شرکت‌های بورسی به یک اندازه در نظر گرفته میشود. حال که با مفهوم شاخص آشنا شدید، باید با دیگر اصطلاحات بورسی مانند پرتفوی، بازار اولیه و ثانویه آشنا شوید. با ما همراه باشید.

مقاله کنفرانس
شاخص بورس و معرفي تخصصي شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران و بورس‌هاي مطرح دنیا در قالب تئوري تحقيق

نویسنده: محمدرضا صفری چاکری ،

نهمین کنفرانس بین المللی ترفندهای مدرن مدیریت، حسابداری، اقتصاد و بانکداری با رویکرد رشد کسب و کارها - 1400

چکیده:
با توجه به همگانی شدن بورس و شدید بودن ریسک و نوسانات بازار این برای افراد مبتدی که علاقمند به حضور در بازار بورس به صورت کم ریسک هستند اماده شد و در آن به برسی دلایل و مواردی که اگر سهام داران ان ها را انجام ندهند زیان های قابل توجهی خواهند کرد. اما قبل از توضیح شاخص اگر برای شما سوال پیش آمده که بورس چیست خیلی ساده بگویم بورس بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است و بورس سهام نیز جایی برای مبادله یا همان خرید و فروش سهام بین خریدار و فروشنده سهام است. کلمه شاخص ترجمه کلمه انگلیسی index می باشد. خود کلمه شاخص در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن می توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کنید. در واقع شما با بررسی یک شاخص می توانید وضعیت و تغییرات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را مشاهده کنید. شاخص بورس نیز عددی است که بیانگر وضعیت کلی بورس و روند رشد و یا افت این بازار می باشد اما برای مدیریت ریسک دانستن شاخص کافی نیست و باید ابزار و اطلاعات دیگری برای سرمایه گذاری بهتر در اختیار سرمایه گذاران قرار دهیم.تا بتوانند با مدیریت ریسک از زیان های وارده جلو گیری نماییند و بدانند که در شرایط مختلف در بازار باید چگونه عمل کنند.. ما در بورس فقط یک شاخص نداریم بلکه چند شاخص مختلف داریم که هرکدام از آنها وضعیت بورس را از جنبه خاصی به ما نشان می دهد و محاسبه هرکدام از این شاخص ها از طریق فرمول متفاوتی صورت می گیرد. پس برای تحلیل آن باید بدانید کارکرد آن شاخص چیست. این شاخص ها معیارهای مهمی هستند که با تحلیل کردن و بررسی آنها، می توان از وضعیت گذشته و حال بورس از جنبه های مختلف مطلع شد. اما در بین این شاخص ها چند شاخص نسبت به بقیه از اهمیت بیشتری نزد فعالین بورس برخوردار هستند. در ادامه به معرفی چند شاخص اصلی بورس می پردازیم. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت می شود. شاخص کل در بین فعالین بازار و سرمایه گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. برای درک ساده تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از سهام تمام شرکتهای بورسی هرکدام ۱ عدد سهم را خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سهام شما خواهد بود. پس این شاخص هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانه ای را که شرکت ها به شما پرداخت می کنند، محاسبه می کند.اما در کنار همه این ها توصیه ها و موارد ارائه شده در این مقاله شما را برای سرمایه گذاری بهتر و کم ریسک آماده می کند.

شاخص بورس و معرفي تخصصي شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران و بورس‌هاي مطرح دنیا در قالب تئوري تحقيق 3/21/2021 12:00:00 AM

تاثیر گذاری ۳۰ سهم بزرگ بورس بر ۸۰ درصد شاخص کل بورس

تهران- ایرنا- مدیر اسبق نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه نوسانات قیمتی ۳۰ سهم بزرگ بر ۸۰ درصد شاخص بورس اثر گذار است، گفت: عدم نمایانگری کافی شاخص کل از وضعیت بازار سهام دغدغه اصلی فعالان معنای شاخص کل بورس بازار سرمایه است.

« امیرحمزه مالمیر» در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره عدم نمایانگری کافی شاخص کل بورس از وضعیت بازار سهام اظهار کرد: این مساله به عنوان دغدغه اصلی فعالان بازار سرمایه تلقی می‌شود و به نظر می‌رسد باید با روایت عوامل تشکیل‌دهنده شاخص‌های مختلف پیشنهادی مبتنی بر دغدغه‌های مطروحه ارائه کرد.

وی با طرح این پرسش که شاخص‌ها با چه عواملی، ساختارهای متفاوتی می‌گیرند؟ افزود: نخستین عامل «انتخاب سهام» است؛ به این معنا که شاخص‌ها عمدتاً در برگیرنده بخشی از سهام هستند که به روش بازارها، صنعت‌ها، شرکت‌های رشدی و ارزشی و شاخص‌های انتخابی (Selective) تفکیک می‌شود که مبانی شاخص‌های انتخابی برای گزینش سهامی که در شاخص لحاظ می‌شوند، متنوع است.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، «وزن‌دهی شاخص» عامل دوم در این زمینه است که مواردی مانند وزن‌دهی بر اساس ارزش بازار (ارزش بازار بالاتر تاثیر در شاخص بیشتر)؛ وزن‌دهی بر اساس قیمت (قیمت هر سهم بالاتر تاثیر در شاخص بیشتر) و بدون وزن یا هم‌وزن (تاثیر درصد نوسانات قیمت تمامی سهام فارغ از سایز یا قیمت همسان است) را در بر می‌گیرد.

وی «شاخص کل یا شاخص قیمت» را به عنوان عامل سوم عنوان کرد و گفت: شاخص کل؛ سود نقدی شرکت‌ها را نیز در بازده سهام لحاظ می‌کند و به همین دلیل انباشتگی سودی در عدد شاخص دارد که با گذشت زمان از مبدأ تاثیر پذیری شاخص از نوسانات قیمت کاهش می‌یابد. از سوی دیگر مبنای شاخص قیمت؛ فقط نوسانات قیمت است.

مالمیر افزود: سودهای نقدی تقسیمی از رند تعیین شاخص خارج می‌شود؛ به همین دلیل این شاخص پس از تقسیم سود شرکت‌ها افت می‌کند؛ علی‌رغم این‌که بازده کل سهم تغییر نکرده است.

معاون اسبق ناشران سازمان بورس معنای شاخص کل بورس با بیان اینکه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس به دلایلی دارای نواقص در روایتگری متوازن، قابلیت اتکا و تعمیم به کل بازار است، تصریح کرد: در ابتدا وزن شاخص کل بر اساس ارزش بازار تغییر می‌کند و با توجه به اختلاف ارزش بازار شرکت‌ها، نوسانات قیمتی ۳۰ سهم بزرگ می‌تواند ۸۰ درصد شاخص را متاثر سازد و نزدیک به ۴۰۰ سهم دیگر، ۲۵ درصد ۳۰ سهم بزرگ، تاثیر گذارند.

وی اظهار داشت: همچنین شاخص کل بوری، سودهای نقدی را در رقم خود نهفته دارد که عمدتاً متاثر از سهام شرکت‌های بزرگ با سود نقدی بالاست و با توجه به ترکیب شدن با عامل وزنی ارزش بازار، شاخص را در سطح بالایی نگه می‌دارد و نوسانات قیمت سهام کوچک‌تر یا بدون سود نقدی را کمتر نشان می‌دهد.

مالمیر تاکید کرد: نسبت سهام بزرگ به ارزش و حجم معاملات پایین است؛ بنابراین شاخص را این سهام‌ها هدایت می‌کنند؛ از این رو تمرکز فعالان بازار در بخشی از بازار است که نمایش متناسبی در شاخص ندارد.

مدیر اسبق نظارت بر ناشران سازمان بورس بین کرد: بر اساس این سه گزاره به نظر می‌رسد تمرکز روی شاخص قیمت نسبت به شاخص کل (حذف سود نقدی) وزن‌دهی بر اساس نقدشوندگی (سهام شناور آزاد و میانگین معاملات) به‌جای ارزش بازار می‌تواند شاخصی کاراتری را به بازار معرفی کند.