تحلیل نمودار Candlestick

نمودار شمعی یا کندل استیک

نمودار شمعی (Candlestick) چیست؟

نمودارهای شمعی یا کندل (Candlestick) در بررسی قیمت یک سهام در بورس مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. در این مقاله مولفه‌‌های هر شمع، انواع آن و تاریخچه‌‌ی آن را یاد می‌‌گیریم. همچنین نحوه‌‌ی استخراج اطلاعات در مورد وضعیت بازار را نیز می‌‌آموزیم.

نمودار شمعی (Candlestick) چیست؟

نمودار شمعی بیش از ۱۰۰ سال پیش، قبل از نمودارهای خط و میله‌‌ی غربی، در ژاپن ابداع شد. در دهه‌‌ی ۱۷۰۰ یک ژاپنی به نام هوما (Homma) در مورد رابطه‌‌ی بین عرضه و تقاضای برنج تفکر کرد و این نمودار را ابداع کرد. بازارهای مختلف به شدت تحت تاثیر احساسات معامله‌‌گران هستند؛ این نمودار نیز این احساسات را در قالب اندازه‌‌ی جابه‌‌جایی قیمت با رنگ‌‌های مختلف نشان می‌‌دهد. تاجران از شمع‌‌های مختلف برای تصمیم‌‌گیری‌‌های تجاری خود استفاده می‌‌کنند. این شمع‌‌ها اطلاعاتی در مورد الگوی منظم حوادث و پیش‌‌بینی در مورد جهت کوتاه‌‌مدت قیمت به دست می‌‌دهند.

مولفه‌‌های نمودار شمعی

نمودار شمعی روزانه، درست مثل یک نمودار میله‌‌ای، قیمت‌‌های بالا، پایین، بازگشایی و بسته شدن هر روز را نشان می‌‌دهد، اما نمودار شمعی یک بخش گسترده‌‌تر به نام بدنه (body) دارد. این بخش نشان‌‌دهنده‌‌ی بازه‌‌ی قیمت بین بازگشایی و بسته شدن در آن روز از معامله است. وقتی بدنه پر یا سیاه باشد، یعنی قیمت بسته شدن کمتر از قیمت بازگشایی بوده است. اگر بدنه خالی باشد، یعنی قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت بازگشایی بوده است.

تاجران با توجه به این رنگ‌‌ها معامله می‌‌کنند. برای مثال، یک شمع رو به پایین معمولا رنگ قرمز دارد و شمع رو به بالا، به جای سفید، سبزرنگ است.

مقایسه‌‌ نمودار شمعی و نمودار میله‌‌ای

بالا و پایین بدنه، سایه یا فتیله نام دارد. سایه‌‌ها قیمت‌‌های بالا و پایین در یک روز تجاری را نشان می‌‌دهند. اگر سایه‌‌ی بالایی در یک شمع رو به پایین کوچک باشد، نشان‌‌دهنده‌‌ی این است که قیمت بازگشایی نزدیک به قیمت بالاتر است. این ارتباط بین قیمت‌‌های بازگشایی، بالا، پایین و بسته شدن ظاهر هر شمع را می‌‌سازد. بدنه‌‌ها ممکن است کوتاه یا دراز و سفید یا سیاه باشند. سایه‌‌ها ممکن است دراز یا کوتاه باشند.

نمودارهای میله‌‌ای و نمودارهای شمعی همان اطلاعات را به یک طریق دیگر منتقل می‌‌کنند. نمودارهای شمعی بیشتر بصری هستند، زیرا از رنگ‌‌ها و ضخامت بدنه‌‌ها استفاده می‌‌کنند. به همین دلیل تشخیص تفاوت میان قیمت بازگشایی و بسته شدن راحت‌‌تر است.

نمودار زیر همان صندوق قابل معامله در بورس (ETF) را در همان بازه نشان می‌‌دهد. نمودار پایین میله‌‌های رنگ‌‌شده را نشان می‌‌دهد و نمودار بالایی نمودارهای شمعی رنگ‌‌شده را نشان می‌‌دهد. بعضی از تاجران به بدنه‌‌ها مراجعه می‌‌کنند و بعضی دیگر از نمودار میله‌‌ای استفاده می‌‌کنند.

الگوی شمعی اصلی

نمودارهای شمعی با جابه‌‌جایی بالا و پایین قیمت شکل می‌‌گیرند. این جابه‌‌جایی‌‌ها گاهی اوقات به طور رندم اتفاق می‌‌افتند و گاهی اوقات نیز الگوی مورد استفاده‌‌ی اهداف تجاری و تحلیلی را شکل می‌‌دهند. چندین الگوی شمعی وجود دارد. در اینجا تعدادی از آن‌‌ها را شرح می‌‌دهیم.

الگوها به دو دسته‌‌ی گاوی و خرسی تقسیم می‌‌شوند. الگوهای گاوی نشان‌‌دهنده‌‌ی افزایش احتمالی قیمت هستند ولی الگوهای خرسی نشان‌‌دهنده‌‌ی کاهش احتمالی قیمت هستند. هیچ الگویی همیشه موثر نیست. اگر چه نمودارهای شمعی تمایل قیمت به جهت خاصی را نشان می‌‌دهند ولی هیچ تضمینی برای آن نیست.

الگوی خرسی پوششی (Bearish Engulfing Pattern)

یک الگوی خرسی پوششی یک روند رو به بالا است که در آن تعداد فروشنده‌‌ها از خریداران بیشتر است. این عملیات با یک بدنه‌‌ی بزرگ قرمز که یک بدنه‌‌ی کوچک سبز را احاطه کرده، نشان داده می‌‌شود. این الگو می‌‌گوید که فروشندگان کنترل را به دست گرفته اند و قیمت رو به کاهش است.

الگوی گاوی پوششی (Bullish Engulfing Pattern)

یک الگوی گاوی پوششی در بخش گاوی بازار، وقتی خریداران از فروشندگان جلو می‌‌زنند، اتفاق می‌‌افتد. این حقیقت در نمودار با بدنه‌‌ی سبز دراز که توسط یک بدنه‌‌ی قرمز کوچک احاطه شده، نشان داده می‌‌شود. وقتی گاوها قدرت را در دست بگیرند، قیمت ممکن است پایین‌‌تر هم برود.

ستاره‌‌ی شامگاهی خرسی (Bearish Evening Star)

یک ستاره‌‌ی شامگاهی یک الگوی عالی است. برای شناسایی این الگو آخرین شمع نمودار که زیر بدنه‌‌ی کوچک قبلی (که می‌‌تواند قرمز یا سبز باشد) قرار دارد، استفاده می‌‌شود. در این حالت آخرین شمع در بدنه‌‌ی شمع دو روز پیش قرار می‌‌گیرد. این الگو توقف خریداران را نشان می‌دهد و فروشندگان کنترل را به دست می‌‌گیرند. سپس فروش بیشتری انجام می‌‌شود.

هارامی خرسی (Bearish Harami)

یک هارامیِ خرسی یک بدنه‌‌ی کوچک قرمز است که کاملا در درون بدنه‌‌ی روز قبل قرار می‌‌گیرد. این الگو زیاد عملی نیست ولی قابل ردیابی است. هارامی عدم قطعیت از طرف خریداران را نشان می‌‌دهدو اگر قیمت همچنان افزایش یابد، روند رو به بالا ادامه می‌‌یابد ولی یک شمع رو به پایین یک اسلاید جدید را نشان می‌‌دهد.

هارامی گاوی (Bullish Harami)

این الگو، برعکسِ الگوی هارامی خرسی است. یک روند رو به پایین و یک بدنه‌‌ی سبز کوچک درون بدنه‌‌ی قرمز بزرگ از روز قبل قرار می‌‌گیرد. این اتفاق به تحلیل‌‌گران تکنیکی می‌‌گوید روند متوقف شده است. در ادامه هارامی گاوی یک روز رو به بالا می‌‌سازد و در آینده نیز این روندها ساخته خواهند شد.

صلیب هارامی خرسی (Bearish Harami Cross)

یک صلیب هارامی خرسی در یک روند رو به بالا اتفاق می‌‌افتد. جایی که یک شمع رو به بالا با یک دوجی (Doji) همراه می‌‌شود. دوجی در درون بدنه‌‌ی فصل قبلی قرار می‌‌گیرد. ایده‌‌ی آن شبیه به هارامی خرسی است.

صلیب هارامی گاوی (Bullish Harami Cross)

یک صلیب هارامی گاوی در یک روند رو به پایین اتفاق می‌‌افتد. جایی که یک شمع رو به پایین با یک دوجی همراه می‌‌شود. دوجی در درون بدنه‌‌ی فصل قبلی قرار می‌‌گیرد. ایده‌‌ی آن شبیه هارامی گاوی است.

بیایید به الگوهای سیاه و سفید بیشتری نگاه بیندازیم.

سه افزایش گاوی (Bullish Rising Three)

این الگو با یک روز سفید طولانی شروع می‌‌شود. سپس در روزهای دوم، سوم و چهارم معامله، بدنه‌‌های کوچک قیمت را پایین می‌‌کشند ولی هنوز در بازه‌‌ی قیمتِ روز سفید (روز اول الگو) باقی می‌‌مانند. پنجمین و آخرین روز الگو نیز یک روز سفید طولانی دیگر است.

با اینکه الگو کاهش قیمت برای سه روز را نشان می‌‌دهد، قیمت پایین جدیدی مشاهده نمی‌‌شود و گاوها آماده‌‌ی حرکت بعدی می‌‌شوند.

یک تغییر کوچک در این الگو وقتی اتفاق می‌‌افتد که فاصله‌‌ی دومین روز و اولین روز زیاد می‌‌شود. همه‌‌ی چیزهای دیگر در این الگو مانند هم هستند و فقط در ظاهر متفاوتند. به تغییراتی که رخ می‌‌دهند bullish mat hold می‌‌گویند.

سه کاهش خرسی (Bearish Falling Three)

این الگو با یک روز رو به کاهش قوی شروع می‌‌شود و با سه بدنه رو به بالا که در بازه‌‌ی اولین روز قرار می‌‌گیرند، ادامه می‌‌یابد. این الگوی با پنچمین و آخرین روز که آن هم کاهش بزرگی دارد به اتمام می‌‌رسد. سه کاهش خرسی می‌‌گوید فروشنگان دوباره کنترل را به دست گرفته اند و قیمت پایین‌‌تر می‌‌رود.

سخن پایانی

همان طور که تاجران ژاپنی برنج چند قرن پیش کشف کردند، احساسات سرمایه‌‌گذاران معامله‌‌ی یک دارایی را تحت تاثیر قرار می‌‌دهد. نمودارهای شمعی به تاجران کمک می‌‌کند تا احساسات موجود نسبت به هر سهام را بشناسیم و پیش‌‌بینی‌‌های درست‌‌تری در مورد جایگاه آینده‌‌ی سهام انجام دهیم. (به الگوهای شمعی پیشرفته مراجعه کنید.)

چگونه نمودارهای کندل استیک یا شمعی را بخوانیم؟

مونهیسا هوما (Munehisa Homma)، تاجر ثروتمند ژاپنی در قرن ۱۸ام یک رویکرد تحلیل تکنیکال را برای بررسی قیمت قراردادهای برنج ابداع کرد. نمودار شمعی نامی است که امروزه به این روش داده می شود و اغلب هنگام تهیه نمودارهای سهام از آن استفاده می‌شود.

نمودار کندل استیک چیست؟

نمودار کندل استیک داده‌های بازار در یک دوره زمانی معین را منعکس می کند و اطلاعاتی را در مورد قیمت باز شدن و بسته شدن، بالاترین، پایین‌‌ترین قیمت در آن بازه‌ی زمانی مشخص را ارائه می‌دهد. هر کندل نمادی از یک بازه زمانی مشخص (چهار ساعته،‌ روزانه، هفتگی و …) است. همچنین قیمت‌های باز شدن بسته شدن، بالاترین و پایین‌ترین قیمت دارایی را در طول مدت زمان نشان می دهد.

کند‌ل‌ها از یک بدنه شبیه به شمع و همچنین فتیله بالایی و پایینی تشکیل شده‌اند. برای یک بازه زمان معین، از قیمت باز شدن تا بسته شدن را نشان می‌دهد. نمونه ای از نمودار کندل استیک به شرح زیر است:

هر نمودار کندل استیک سه بخش دارد:

• سایه بالایی
• سایه پایینی
• بدنه

رنگ بدنه معمولاً یا سبز (بازار صعودی) یا قرمز (بازار نزولی) است و در برخی نمودارها با رنگ‌های سیاه (بازار نزولی) و سفید (بازار صعودی) نشان داده می‌شود. هر کندل معرف بازه زمانی خاصی است. داده‌های کندل استیک، معاملاتی که در آن بازه زمانی تکمیل شده‌اند را خلاصه می‌کند. به عنوان مثال، یک کندل یک ساعته، یک ساعت از داده‌های معاملاتی را نشان می‌دهد. هر بدنه کندل این اطلاعات را نشان می‌دهد:

• قیمت آغازین
• قیمت پایانی
• کمترین قیمت
• بیشترین قیمت

قیمت آغازین نشان دهنده اولین معامله و قیمت پایانی نشان دهنده آخرین معامله در آن دوره زمانی است. حداکثر قیمت معامله‌شده (سایه بالایی) در یک دوره در نوک قسمت بالایی کندل نشان داده می‌شود و حداقل قیمت معامله‌شده (سایه پایینی) در نوک پایین‌ترین بخش کندل نشان داده می‌شود.

چگونه نمودار کندل استیک را بخوانیم؟

قبل از رفتن سراغ الگوهای مختلف نمودارهای کندل استیک و یادگیری خواندن آنها برای تحلیل بازار، بیایید تا اصول اولیه آن را باهم فرا بگیریم.

بدنه کندل

بدنه جزء اصلی یک کندل بوده و به راحتی قابل تشخیص است، زیرا معمولاً بزرگ و رنگی است ، بدنه کندل شما را از قیمت‌های باز شدن و بسته شدن بازار در هر دوره زمانی معین مطلع می‌کند. در یک کندل سبز یا صعودی، پایین بدنه قیمت باز شدن و قسمت بالایی قیمت بسته شدن را نشان می‌دهد. برعکس آن برای کندل قرمز یا نزولی صادق است. قیمت در طول زمان کاهش یافته است، بنابراین قیمت باز شدن در بالای بدنه و قیمت بسته شدن در پایین کندل قرار دارد. یک کندل با بدنه بلند نشان دهنده یک روند قوی با سود یا ضرر قابل توجه است و یک بدنه کوچک نشان می‌دهد که قیمت باز و بسته شدن تا حدودی برابر بوده است.

فیتیله کندل

فتیله خطی است که از بالا تا پایین بدنه کندل امتداد دارد. در برخی نمودارها از آنها به عنوان سایه (Shadow) یاد می‌شود. سایه‌ای که از بالای بدنه بیرون می‌آید نشان دهنده بیشترین قیمتی است که در آن بازه زمانی به دست آمده است. سایه‌ی پایینی که معمولاً به آن دم (Tail) گفته می‌شود، در پایین بدنه قرار دارد که پایین ترین قیمت را نشان می‌دهد.

قیمت باز شدن

قیمت اولین معامله در هنگام شکل گرفتن یک کندل جدید به عنوان قیمت باز شدن شناخته تحلیل نمودار Candlestick می‌شود. اگر قیمت شروع به افزایش کند، کندل سبز و در صورت کاهش قیمت کندل قرمز می‌شود.

قیمت بسته شدن

قیمت پایانی آخرین قیمتی است که در بازه معاملاتی مبادله شده است. در اکثر نمودارها، اگر قیمت بسته شدن کمتر از قیمت باز شدن باشد، کندل به طور پیش فرض قرمز می‌شود و اگر قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت ابتدایی باشد کندل سبز می‌شود.

بیشترین قیمت

بالاترین قیمت، بیشتر قیمت معامله‌ شده را در آن بازه زمانی است که توسط فتیله بالایی یا سایه بالایی نشان داده می‌شود. وقتی فیتیله یا سایه بالایی وجود نداشته باشد، نشان دهنده این است که قیمتی که دارایی در آن باز یا بسته می‌شود، بالاترین قیمت معامله شده است.

کمترین قیمت

کمترین قیمت، پایین‌ترین قیمت معامله‌ شده در طول بازه زمانی است که توسط سایه پایین نشان داده می‌شود. وقتی چنین فتیله یا سایه پایینی وجود نداشته باشد، نشان دهنده است است که قیمتی که دارایی در آن باز یا بسته می‌شود، پایین‌ترین قیمت معامله شده است.

اگر قیمت بسته شدن کندل بالاتر از قیمت اولیه آن باشد، قیمت به سمت بالا حرکت می‌کند و کندل سبز می‌شود. رنگ کندل جهت حرکت قیمت را نشان می‌دهد. اگر کندل قرمز باشد، پس قیمت پایانی کمتر از قیمت آغازین است.

کندل‌های صعودی و نزولی

کندل صعودی (بولیش)

کندل های صعودی نشان دهنده افزایش قیمت در بازه زمانی مشخص است. وقتی قیمت از یک سطح معین شروع می‌شود و در یک سطح بالاتر بسته می‌شود، یک کندل صعودی ایجاد می‌کند. کندل‌های صعودی معمولاً به رنگ‌های سبز یا سفید نشان داده می‌شوند.

کندل نزولی (بیریش)

وقتی قیمت از یک سطح معین شروع می‌شود و در سطح پایین‌تر بسته می‌شود، یک کندل نزولی ایجاد می‌کند. این کندل نشان دهنده کاهش قیمت است. کندل‌های نزولی معمولاً به رنگ های قرمز یا سیاه نشان داده می‌شوند.

انواع الگوهای کندل استیک‌

الگوی دوجی (Doji)

کندل‌های دوجی (Doji) با فیتیله‌های بلند و بدنه کوچکشان متمایز می‌شوند. اگر یک کندل دوجی را در نمودار مشاهده کنید، نشان دهنده این است که بازار در طول بازه زمانی نوسانات زیادی را متحمل شده است. الگوی دوجی به سه دسته تقسیم می‌شود:

• دوجی سنجاقک: یک فتیله بلند پایین دوجی سنجاقک نشان دهنده یک دوره نزولی طولانی مدت است که با یک بازگشت به قیمت شروع همراه است.
• دوجی سنگ قبر: یک فتیله بلند در بالا دارد که نشان دهنده احساسات منفی بازار است.
• دوجی پا دراز: وضعیت عدم قطعیت روند بازار را نشان می‌دهد.

الگوی چکش (Hammer)

کندل چکشی یکی از شناخته شده ترین کندل‌های دنیای ترید و تجارت است. کاربران از آن برای مشخص کردن انتهای روند استفاده می‌شود که معمولاً با جهش قیمت همراه است و معامله‌گران از آن برای ایجاد معاملات طولانی سوء استفاده می‌کنند. بدنه اصلی یک کندل چکشی معکوس کوچک است، فتیله بالایی بلندی دارد و فتیله پایینی کوچک است یا اصلا وجود ندارد. این کندل در انتهای یک روند نزولی ظاهر می‌شود و به طور معمول احتمال بازگشت صعودی را نشان می‌دهد.

الگوی ستاره دنباله‌دار را نباید با چکش معکوس اشتباه گرفت. در حالی که هر دو یکسان به نظر می رسند، معانی آنها بسیار متفاوت است. در اوج روند صعودی، کندل ستاره دنباله‌دار معمولاً به عنوان یک نشانه از روند نزولی در نظر گرفته می‌شود، در حالی که در پایین روند نزولی، چکش معکوس معمولاً به عنوان سیگنال صعودی در نظر گرفته می‌شود.

الگوی پوشاننده (Engulfing)

یک کندل پوشاننده صعودی یک کندل سبز بزرگ است که به طور کامل محدوده شمع قرمز قبلی را دربر می‌گیرد. با بزرگ‌تر شدن بدنه، عکس این امر چشم‌گیرتر می‌شود. این کندل باید بدنه‌ی کندل قرمز رنگی که قبل از آن آمده را کاملاً بپوشاند.

این الگو در تحلیل تکنیکال معمولاً در طول روندهای نزولی ظاهر می‌شود. الگوی پوشاننده نزولی از یک کندل صعودی تشکیل شده است که پس از آن یک کندل نزولی وجود دارد که کندل اول را به طور کامل در بر می‌گیرد. این الگو معمولاً نشان می‌دهد که یک حرکت نزولی در راه است و در طول یک روند صعودی رخ می‌دهد.

ستاره صبح‌/ عصر (Morning/Evening Star)

دو الگوی ستاره صبح‌گاهی و ستاره شام گاهی، از توالی سه کندل در کنار هم ایجاد می‌شوند. الگوی ستاره صبح‌گاهی در طول دوره‌های نزولی ظاهر می‌شود و به طور تحلیل نمودار Candlestick معمول نشان دهنده یک حرکت معکوس صعودی است. این الگو با یک کندل نزولی شروع می‌شود و سپس به سمت کندل کوچک نزولی یا صعودی حرکت می‌کند. سپس قیمت شکاف بالاتر می‌رود و یک کندل صعودی بزرگتر را تشکیل می دهد. این نشان می‌دهد که فشار فروش از روز اول ممکن است کاهش یافته باشد و ممکن است بازار به حالت صعودی نزدیک شود.

الگوی ستاره عصرگاهی برعکس این مسئله را نشان می‌دهد. در طول دوره‌های مثبت ظاهر می‌شود و به طور معمول نشان دهنده بازگشت به روند نزولی است. یک کندل صعودی الگو را آغاز می‌کند که پس از آن یک کندل نزولی یا صعودی جزئی ایجاد می‌شود. سپس قیمت کاهش می‌یابد و یک کندل نزولی بزرگتر را تشکیل می‌دهد. معمولاً نشان‌دهنده نتیجه‌گیری یک روند صعودی است و اهمیت آن مربوط به کندل سوم است که دستاوردهای اولین کندل را از بین می‌برد.

هارامی نزولی/ صعودی (Harami)

الگوی هارامی صعودی شبیه به شکل معکوس الگوی پوشاننده نزولی است که در آن کندل بزرگتر اول و سپس کندل هارامی کوچک‌تر قرار می‌گیرد. کندل هارامی نزولی نیز صرفا شکل معکوس هارامی صعودی است. الگوهای هارامی در دو یا چند روز معاملاتی ظاهر می‌شوند. الگوی هارامی صعودی به کندل‌های اولیه بستگی دارد تا ادامه روند نزولی قیمت را نشان دهد.

این الگو همچنین بازگوکننده این نکته است که بازار نزولی در تلاش است تا قیمت‌ها را پایین بیاورد. تجزیه و تحلیل نمودار کندل استیک طیف گسترده‌ای از الگوها را برای پیش بینی روندهای آتی ارائه می‌دهد از جمله هارامی نزولی که برای پیش بینی بازگشت‌های قریب الوقوع روند قیمت‌ها استفاده می‌شود.

نمودار شمعی – Candlestick Chart

یکی تحلیل نمودار Candlestick از انواع نمودارهایی که کاربرد و محبوبیت زیادی در بین معامله گران و تحلیل گران دارد. نمودار شمعی یا نمودار کندل استیک (candlestick chart) است. منشا شکل گیری این نوع نمودار قیمت از بازرگانان و تجار ژاپنی برنج است که سالها پیش از معروف و شناخته شدن آن در ایالات متحده آمریکا، از آن برای دنبال کردن قیمت های بازار و حرکت روزانه قیمت استفاده می کردند. در مورد تعریف شمع یا (Candlestick) لطفا به مطلب آماده شده در این مورد مراجعه بفرمایید.

در یک نمودار شمعی حرکات قیمت، با استفاده از اشکال هندسی عموما مستطیل شکل که شباهت زیادی به شمع دارند به نمایش در می آید . در این نمودار هم مانند اکثر نمودارهای قیمت، محور (Y) یا محور عمودی معرف مقیاس قیمت است، در نمودار شمعی محور (x) یا محور افقی میتواند معرف مقیاس زمان (Time)، تیک (Tick)، رنکو (Renko) یا رنج (Range) باشد.

در اینجا توضیح این نکته لازم به نظر میرسد که در نمودار شمعی محور عمودی (Y) همواره معرف مقیاس قیمت است، اما تفاوت در نحوه ارائه اطلاعات این بخش سبب ایجاد انواع نمودارها شده است که میتوان به نمودارهای خطی (Line chart)، میله ای (Bar chart) و نقطه و خط (Point & Figure chart) اشاره کرد. در مورد تعریف هر کدام از این نمودارها لطفا به مطلب آماده شده در این مورد مراجعه بفرمایید.

در نمودارهای شمعی از کندلها برای نمایش قیمت های حداکثری، حداقلی، آغازین و قیمت پایانی یک دارایی در یک بازه خاص اعم از بازه زمانی، رنکو، رنجی یا تیک استفاده می شود.

البته لازم به ذکر است که اکثر پلتفرمهای معاملاتی نمودارهای شمعی را در بازه زمانی به نمایش میگذارند. منظور از بازه زمانی از لحظه باز شدن کندن تا لحظه بسته شدن کندل را شامل میشود.

بعنوان مثال اگر بازه زمانی نمودار 5 دقیقه باشد، نشان دهنده این موضوع است که برای هر کندل از لحظه آغاز تا لحظه بسته شدن 5 دقیقه زمان سپری میشود، و میتوان گفت که در بازه زمانی وقتیکه زمان مورد نظر سپری شود کندل مورد نظر بسته شده و کندل بعدی شروع میشود و نکته مهمی که در اینجا میتوان به آن اشاره کرد اینست که نقطه بسته شدن کندلی که زمان آن به پایان رسیده با نقطه باز شدن کندلی که تازه شروع شده یکی هست مگر اینکه گپ یا پرش قیمتی بعلت انجام نشدن معامله و جابجایی قیمت در آن لحظه در بازار اتفاق بیفتد.

نمودار شمعی یا کندل استیک

در گذشته های دور ژاپنی‌ها برای معاملات برنج خود و برای آنکه بتوانند تحلیلی درست و دقیق از داد و ستد خود داشته باشند، نسخه‌ای از نمودار را به نام «برنجی» ابداع کردندکه بعدها وارد دنیا رمز ارزها و بازار های معاملاتی شد. تیم توکن باز در مقالات قبلی به توضیح مباحث جفت ارز، ترید ارز دیجیتال و تحلیل ها پرداخته است و قصد دارد در این مقاله به بررسی این نمودار بپردازد.

مفاهیم کلی :

نمودار تحلیل نمودار Candlestick شمعی(candlestick chart) چیست؟

نمودار شمعی یا کندل استیک، به نموداری گفته می شود که شکل و شمایل آن مانند شمع است. تریدرها از این نمودار برای درک رفتار price action بهره جویی می کنند.
در این نمودار هر شمع نشان دهنده باز شدن قیمت، بسته شدن، نقطه های پستی و بلندی قیمت در دوره ای معین به شخص تریدر خواهد بود.
رفتار قیمت یا پرایس اکشن به تریدرها در تمامی بازار ها کمک خواهد کرد که بتوانند، به فهم بهتر روند ها و چرخش های نمودار ها دست پیدا کنند.
به طور مثال: در ترید های بازار فارکس گاهاً دسته ای از شمع ها ممکن است تداعی کننده ی الگوی بخصوصی باشند. الگویی که بیانگر چرخش یا تغییر روند قیمت باشد.

البته باید بدانیم که گاهاً امکان دارد، شمع ها به صورت تکی و تنهایی الگوهایی را به وجود آورند که بتوان از آن ها برای دست یابی به نقاط ورود در معامله ها و تریدها (خرید و فروش یک دارایی یا جفت ارز در بازار فارکس) بهره جویی کرد.
باید بدانیم هر دوره ای که یک کندل استیک نشان می دهد، بسته به بازه ی زمانی (time frame) تایم فریم دارد. این بازه ها دارای تایم فریم های متفاوتی اعم از: دقیقه ای، ساعتی، 4ساعتی، روزانه، هفتگی و غیره هستند.

نمودار شمعی تحلیل نمودار Candlestick یا کندل استیک

تفسیر شمع‌ ها در نمودار شمعی

باید بدانیم یک نمودار شمعی معمولی، از سه نقطه ی مشخص (باز شدن، بستن، و فتیله) تشکیل شده که در کنار یکدیگر، یک شمع را به وجود می آورد. در ابتدا توجه ما، به نقاط «باز» و «بسته» شدن است. این نقاط، نشانگر این هستند که نمودار شمعی ما، در معاملات با چه قیمتی باز شده و با چه قیمتی بسته شده است. در ذیل به تفسیر هر یک از قیمت ها پرداخته و آنها را شرح می دهیم.

open price

برای شروع و ترسیم یک شمع نیازمند باز شدن قیمت یا پرایس آن هستیم. باید بدانیم اگر پرایس یا قیمت میل به بالا رفتن کند، شمع یا کندل به رنگ سبز یا آبی نشان داده خواهد شد. (البته این امر به طور پیش فرض است و تم نمودار ها قابلیت تغییر دارند.) اما اگر قیمت میل به نزول و افت کند، رنگ کندل ها به رنگ قرمز نشان داده خواهد شد.

high price

اگر در کندل ها به نوک های فتیله ها دقت کرده باشین، نوک بالایی نشانگر، بالاترین قیمت در طول دوره و بازه ی زمانی کندل است. حال اگر شمع فتیله ی بالا را دارا نباشد، دلیل آن است که در در طول دوره ی مد نظر، قیمت باز شدن یا بسته شدن معاملات، برابر با high price بوده است.

low price

اگر به نوک فتیله ی پایینی کندل دقت کنید، پایین ترین قیمت در بازه زمانی کندل را می توانید رویت کنید که به آن قیمت پست می گویند. اما اگر همچین فتیله ای رویت نشود low price همان قیمت بسته شدن خواهد بود.

close price

قیمت بسته شدن یک کندل آخرین طول دوره و یا بازه زمانی مشخص شده ی کندل است. اگر close price پایین تر از قیمت باز شدن کندل باشد، کندل به رنگ قرمز در خواهد آمد و در عکس این موضوع هم، اگر قیمت بسته شدن کندل بالاتر از قیمت باز شدن باشد، در این صورت کندل به رنگ سبز یا آبی در خواهد آمد.

Wick

از دیگر اجزای مهم هر کندل، فتیله می باشد. که البته به آن shadow یا سایه هم گفته می شود. این بخش از این نظر دارای اهمیت است که نشانگر بالاترین یا پایین ترین سطح قیمت در طول دوره و بازه زمانی چه بوده است. تشخیص فتیله یا سایه ها بسیار آسان است و آنها را می توان با خط های نازک بالا یا پایین کندل شناخت و تشخیص داد.

علت مفید بودن نمودارهای شمعی آن است که به جای نشان دادن نقاط بیشترین و کمترین قیمت، روی روند بازار و مومنتوم می توان تمرکز کرد.

range

باید بدانیم که به اختلاف مابین بالاترین و پایین ترین قیمتی که کندل از خود به نمایش می گذارد، بازه گفته می شود.

بازه را می توان با کم کردن قیمتی که نوک فتیله بالا نمایش می دهد، از قیمتی که نوک فتیله پایین نشان می دهد به دست آورد.

پایینترین نقطه – بالاترین نقطه = بازه زمانی

Direction

جهت قیمت را در هر کندل می توان بر حسب رنگ آن متوجه شد. اگر قیمت بالاتر از زمان باز شدن باشد، پس قیمت افزایش پیدا کرده و کندل سبز خواهد بود عکس این موضوع نیز برقرار است.

اگر قیمت، پایین تر از زمان باز شدن باشد یعنی قیمت دچار تحلیل نمودار Candlestick افت و نزول شده و کندل به رنگ قرمز ترسیم می شود.( تم رنگ کندل ها قابل تغییر است و این رنگ ها به صورت پیش فرض در نظر گرفته شده است.)

نمودار شمعی یا کندل استیک

مقایسه نمودار ستونی با شمعی

باید دانست که نمودار کندل استیک یا شمعی، یک امتیاز خاص نسبت به نمودار ستونی دارد. نمودارهای ستونی، اطلاعات بصری و دیداری کمتری نسبت نمودار شمعی ارائه می کنند و عاری از الگوهای شمعی یا قیمتی می باشند. ضمن آن که تشخیص جهت قیمت توسط نمودارهای ستونی بسیار مشکل و دشوار است.

روش نمودار کندل استیک

برای تجزیه و تحلیل نمودارهاٌ، باید بدانیم روش های گوناگونی وجود دارد که در این بخش به طور مختصر به آن ها اشاره می کند.

روش میله ای :

این روش، متشکل از چهار قسمت بالاترین قیمت (high price)، قیمت باز شدن (open price) ،پایین ترین قیمت (Low price) و قیمت بسته شدن یا (close price) است. در این روش، نوع نمایش اطلاعات معاملات اعم از روزانه، هفتگی، ساعتی و … به صورت میله ای نمایش داده می شود.
هر میله، نمایانگر دانسته های خرید و فروش بازه زمانی معاملات است. این گونه که خط سمت‌ راست میله، بیانگر قیمت باز شدن (open price) و خط سمت چپ نشانگر (close price) است. بیشترین قیمت معامله شده در بالای میله و کمترین قیمت آن در پایین میله قرار خواهد گرفت.

روش نمایش خطی:

این روش تنها به قیمت های بسته شدن یا پایانی در هر بازه ی زمانی معاملاتی کار دارد. بگونه ای که دیگر اطلاعات بازده های معاملاتی در این سیستم کاربردی نخواهد داشت. باید اذعان داشت که کاربرد مهم این سیستم مشخص کردن شکست سطح های مقاومتی و حمایتی است.

روش نمایش کندل استیک:

این روش اولین بار توسط کشاورزان ژاپنی ابداع و مورد استفاده قرار گرفت. به دلیل اینکه مانند شمع بود، candle نام گرفت.
این روش به طور دقیق از همان دانسته های روش میله ای بهره جویی می کند البته با یک تفاوت. در سیستم شمعی برعکس سیستم میله ای ویژگی دیگری افزوده شده که به آن body گفته می شود. بادی (body) به حد فاصل میان قیمت شروع و پایان گفته می شود که به صورت یک مستطیل در طول دوره قابل مشاهده است.

انواع کندل استیک یا نمودار شمعی

باید بدانیم کندل های بسیار زیادی وجود دارند که در 3 دسته ی مختلف صعودی، نزولی، خنثی قرار می گیرند. در ذیل هر کدام را شرح و کندل های این زیر مجموعه ها را نام می بریم.

1- الگوهای کندل صعودی

کندل های صعودی به صورت انفرادی بر روی نمودار نشانگر فشار خرید محسوب می شوند که قیمت‌ها را افزایش می دهند. یک کندل صعودی نشانگر آن است که خریداران قادرند قیمت‌ ها را تا زمان بسته شدن کندل بالا نگه دارند. تمایز این کندل های صعودی در price action است که مابین باز و بسته شدن کندل رخ می دهد.

نمودار شمعی یا کندل استیک

کندل های صعودی عبارتند از:

• خطوط تفکیک شده (Separating Lines)
• شکاف تاسوکی (Upside Tasuki Gap)
• سه گانه (Rising Three Method)
• 3 گانه داخلی (Three Inside Up)
• سه گانه خارجی (Three Outside Up)
• صعودی (Hikkake)
• 3خط حمله (Bullish Three-line Strike)
• الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
• بچه رها شده (Bullish Abandoned Baby)
• ستاره صبحگاهی (Morning Star)
• قیچی پایینی (Tweezer bottom)
• نفوذگر خطی (Piercing Line)
• هارامی (Bullish Harami)
• پوشاننده (Bullish Engulfing)
• کیکر (Bullish Kicker)
• اسپینینگ تاپ (Spinning Top)
• دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
• چکش معکوس(Role Reverse hammer)
• هامر یا چکش (Hammer)

2- الگوهای تحلیل نمودار Candlestick کندل نزولی

الگوهای کندل نزولی نشانگر فشار فروش تلقی می شوند. این الگوها ممکن است بازگشت قیمت طی روند افزایش (صعودی) یا ادامه یک روند کاهش (نزولی) را نمایش می دهد. الگوهای کندل نزولی تشکیل شده از چند کندل هستند.

نمودار شمعی یا کندل استیک

کندل های نزولی عبارتند از:

• مرد به دار آویخته (Hanging Man)
• ستاره دنباله‌دار (Shooting Star)
• دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
• اسپینینگ تاپ نزولی (Bearish Spinning Top)
• کیکر نزولی (Bearish Kiker)
• پوشای نزولی (Bearish Engulfing)
• هارامی نزولی (Bearish Harami)
• ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover)
• قیچی بالایی (Tweezer Top)
• بچه رها شده نزولی (Bearish Abandoned Baby)
• سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
• ستاره شب دوجی (Evening Doji Star)
• 3خط حمله نزولی (Bearish Three-Line Strike)
• سه خط حمله نزولی (Bearish Three-Line Strike)
• الگوی سه گانه نزولی (Falling three methods)
• دو شکاف سیاه (Two Black Gapping)
• خطوط تفکیک شده نزولی (Bearish Separating Lines)
• الگوی On Neck Line
• الگوی خط گردن In Neck Line

3- الگوهای کندل خنثی

کندل های دوجی یک سیگنال خنثی محسوب می شوند و زمانی به وجود می آید که قیمت باز و بسته شدن یک کندل نزدیک و هم سطح با یکدیگر بوده و یک بدنه کوچک داشته باشد. در زبان ژاپنی، دوجی به معنای اشتباه می باشد، بدین معنی که خریدارها و فروشنده ها در ارتباط با قیمت اشتباه کرده‌اند.

نمودار شمعی یا کندل استیک

چگونه از نمودار کندل استیک برای تحلیل روند فارکس استفاده کنیم؟

ترکیب K-Line، که تحت عنوان نمودار کندل استیک نیز شناخته می‌شود، نوعی تحلیل تکنیکال است که به محتوای پایه تعلق دارد، یادگیری و درک آن آسان است و عمدتاً برای معاملات کوتاه مدت استفاده می‌شود. مشخصه آن سیگنال‌های معاملاتی مکرر، سود و زیان تک رقمی کوچک و تراکنش‌های با ثبات تر است. البته معاملات باثباتی که در اینجا ذکر شد ممکن است به معنای سود پایدار یا زیان ثابت باشد.

اینکه آیا نمودار کندل استیک را می‌توان در بازار معاملات واقعی اعمال کرد یا خیر، ارتباطی با اینکه تریدر چند آزمایش انجام داده است، یا نرخ برنده شدن (winning rate) او چقدر بالا است یا نسبت سود و زیان او ندارد. بلکه به این بستگی دارد که آیا منطق پشت نمودار کندل استیک‌ها با بازار و قوانین اساسی عملیات همسو است یا خیر.

سرمایه‌ گذارانی که می‌خواهند عملکرد خوبی در معاملات فارکس داشته باشند، باید تحلیل روند فارکس را درک کنند. تحلیل روندهای ارزی مستلزم استفاده از نمودار کندل استیک به عنوان حمایت و مقاومت است.

اول از همه، ما باید به درک اولیه از فرم نمودار کندل های ارزی تسلط داشته باشیم. نمودار کندل استیک هر روز در بازار ارز متفاوت است؛ اما با رصد دقیق می‌توان مشخص کرد که برخی نمودارها یکسان هستند.

مرحله دوم تجزیه و تحلیل عمیق هر خط و علت اصلی است که بر روند آن تأثیر می‌گذارد. نمودار کندل استیک روندهای ارزی از خطوط مختلفی تشکیل شده است. هر خط ممکن است روند بعدی را تحت تأثیر قرار دهد.

سومین مورد، یادگیری استفاده از ابزارهای معاملاتی برای تجزیه و تحلیل نمودارهای کندل است. به عنوان مثال، تریدرهایی که اغلب معاملات ارزی انجام می‌دهند، می‌دانند که خطوط زیادی در نمودار کندل‌های ارز وجود دارد.

علاوه بر این، اگر سرمایه گذاران نمودار کندل استیک روندهای ارز خارجی را در سطح عمیق تری تجزیه و تحلیل کنند و اسرار پشت آن را کشف کنند، باید بیاموزند که دیدگاه بلند مدت داشته باشند و به روند فعلی پایبند نمانند.

چگونه صعود و ریزش را از طریق کندل ها پیش بینی کنیم

سرمایه گذاران مختلف هنگام نگاه کردن به نمودار کندل استیک نظرات متفاوتی خواهند داشت، بنابراین روش‌های مختلفی برای معامله وجود خواهد داشت. یک ترفند کوچک برای کار با نمودار شمعی وجود دارد: ابتدا به یین و یانگ نگاه کنید، سپس به موجودیت نگاه کنید و در نهایت به خط شدو نگاه کنید. در ادامه هر مرحله توضیح داده شده است:

ابتدا به یین و یانگ نگاه کنید

یین و یانگ جهت روند را نشان می‌دهد که بلند یا کوتاه است. خط یانگ نشان می‌دهد که بازار فعلی روند صعودی دارد و ممکن است به روند صعودی خود ادامه دهد و خط یین نشان می‌دهد که بازار در روند نزولی قرار دارد و ممکن است به ریزش ادامه دهد.

به موجودیت نگاه کنید

موجودیت به تفاوت بین قیمت بسته شدن و قیمت باز شدن نمودار کندل استیک اشاره دارد. هرچه این تفاوت بزرگتر باشد، قدرت نمودار کندل استیک قوی تر است.

به خط سایه یا شدو نگاه کنید

خط شدو به بالاترین کف کندل استیک یا تفاوت بین کمترین قیمت و قیمت بسته شدن اشاره دارد. به عنوان مثال، خط سایه بالایی تفاوت بین بالاترین قیمت و قیمت بسته شدن است. هرچه فاصله بین بالاترین نقطه و قیمت بسته شدن کمتر باشد، خط سایه بالایی طولانی تر است و نیروی رو به بالا را تحت الشعاع قرار می‌دهد. در چنین مواقعی، خرید یا فروش شورت سود بیشتری دارد.

نحوه استفاده از نمودار کندل استیک برای قضاوت در مورد افزایش و کاهش قیمت‌ها بسیار واضح است. می‌توان گفت این روش ساده و آسان است، اما خطرات خاصی هم دارد. هیچ راهی برای 100 درصد درست بودن آن وجود ندارد، بنابراین سرمایه گذاران باید از استاپ لاس استفاده کنند.