پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
توجّه: برای انجام دادن هر کار باید با اندیشیدن، راه صحیح را انتخاب کرد و در مرحله بعد با افراد با تجربه مشورت نمود؛ چنانچه نتیجه ای حاصل نشد می توان استخاره کرد. فال گیری با قرآن (اطّلاع از آینده شخص یا عمل) جایز نیست.
شما با کلیک کردن روی گزینه «استخاره» آیه ای از قرآن را انتخاب می کنید ، سپس نظر معظّم له در مورد آن آیه را خواهید دید.
نرم افزار استخاره با توجه به نظرات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی )
در این نرم افزار همچون وقتی که خودتان بعد از خواندن دعای استخاره صفحه ای از قرآن را به صورت اتفاقی باز می‌کنید، با فشار دادن دکمه‌ی «استخاره» نیز به همان شکل به صورت اتفاقی صفحه ای از قرآن را انتخاب می‌کنید؛
توجه کنید بر خلاف برخی نرم افزار ها که تنها بین تعداد محدودی از آیات امکان انتخاب وجود دارد (302 آیه) و کل قرآن موجود نیست، در این نرم افزار تمام قرآن موجود است و شما در حقیقت در بین تمامی صفحات، صفحه‌ای را انتخاب می‌کنید.
در واقع خودتان استخاره گرفته اید نه دیگری، همانطور که در مفاتیح هم آمده است، اگر کسی خودش استخاره بگیرد بهتر از آن است که دیگری برای او این کار را انجام دهد.
حالا باید جواب استخاره‌ی خود را از اولین آیه‌ی صفحه‌ی سمت راست بدست آورید و ما در این نرم افزار نظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله) در مورد همان آیه را به شما نمایش می‌دهیم؛ چرا که تفسیر یک مرجع فقیه و مفسر قرآن از یک آیه بسیار بهتر از تفسیر خود ماست.
لازم به آیا خرید سهام حرام است؟ ذکر است برای استخاره تنها کافیست سه بار صلوات بفرستید و دعاهای مختلفی که آمده است همه مستحب هستند.
پیام کوتاه
سامانه پیام کوتاه دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله در سال 1387 برای ارائه خدمات هر چه بهتر و سهولت دسترسی مقلدین به پاسخ سوالات شرعی، راه اندازی شده است
1- عادی: مقلدین معظم له می توانند متن سوالات شرعي خود را پیامک کرده و در کمتر از 24 ساعت پاسخ آن را دريافت کنند.
2-آنی: کاربر با ارسال عدد 1 فهرست احکام با شماره مربوطه را دریافت می کند و با انتخاب هریک از شماره ها،حکم آن ارسال می شود.
حکم خرید و فروش سهام در بورس ایران و خارج از کشور از نظر رهبر انقلاب/ پاسخ به استفتائات جدید
اعتمادآنلاین نوشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی به سوالات مطرح شده از ایشان در موضوعات مبتلا به جامعه پاسخ دادند.
متن پاسخ های حضرت آیت الله خامنه ای به شرح ذیل است:
خرید و فروش سهام در بورس ایران و خارج از کشور
سؤال۱: خرید و فروش سهام در بورس جمهوری اسلامی ایران یا خارج از کشور چه حکمی دارد؟
جواب: به طور کلی فعالیت در بورس جمهوری اسلامی ایران با رعایت قوانین مربوطه، اشکال ندارد و در بورس های خارج از ایران، اگر با رعایت مقررات مربوطه و طبق موازین شرعی باشد (مثلاً ربوی نباشد، سهام شرکت های دارای فعالیت حرام، مانند شراب و خوک نباشد)، اشکال ندارد.
برگزاری مسابقات اینترنتی
سؤال۲: بازی هایی اینترنتی راه اندازی شده که برای ورود به بازی باید مبلغی پرداخت شود و اگر برنده شدید جایزه به شما تعلق می گیرد، آیا چنین بازی هایی حکم قمار دارد؟
جواب: اگر برگزارکننده مسابقه مبلغی از شرکت‌کنندگان به عنوان حق الزحمه و شرط شرکت در مسابقه برای خودش دریافت کند و بعد از مالکیت، با مال خود جایزه پرداخت کند، اشکال ندارد.
شستن به روش بخارشوی
سؤال۳: آیا شستن به روش بخارشوی نجاست را از بین می برد؟
جواب: برای تطهیر چیز نجس باید پس از برطرف کردن عین نجاست، دوبار با آب قلیل یا یک بار با آب کر شسته شود و بخارشویی، نجاست را تطهیر نمی کند.
نماز در محل تحصیل
سؤال۴: آیا محل تحصیل دانشجویی که در خوابگاه می باشد، به صورتی که پنج روز در هفته در محل تحصیل زندگی میکند، حکم وطن را دارد؟
جواب: محل تحصیل یا زندگی موقت، وطن نیست، البته اگر بنا دارد حداقل یک سال به طوری اقامت داشته باشد که عرفا مسافر محسوب نشود، بدون نیاز به قصد اقامت ده روزه، نماز تمام است.
خمس سهام
سؤال۵: اگر با درآمد بین سال در بورس، سهام خرید و فروش کنیم، آیا به آن خمس تعلق می گیرد؟
جواب: در فرض سؤال سر سال خمسی باید قیمت روز سهام در بورس، محاسبه شده و خمس آن پرداخت شود.
صله رحم با افراد نامحرم فامیل
سؤال۶: با توجه به اهمیت صله رحم در اسلام، نسبت به خویشان نامحرم مانند پسر عمو و دختر عمو، چگونه می توان به این فریضه دینی عمل کرد؟
جواب: اگر خویشان نسبی با هم قطع رابطه نکنند و احیانا با مراعات ضوابط شرعی از حال یکدیگر با خبر شوند و به خصوص در مشکلات به یاری یکدیگر بشتابند، به وظیفه صله رحم عمل کرده اند؛ برای انجام صله رحم، الزاما رفت و آمد و ارتباط مستقیم شرط نیست.
حدود اطاعت از والدین
سؤال۷: اطاعت از پدر و مادر در چه حدی لازم است؟
جواب: اگر امر پدر و مادر نسبت به کاری باشد که از نظر شرعی ممنوع نیست، سزاوار است امر ایشان اطاعت شود مگر اینکه اطاعت نکردن موجب اذیت قابل توجه آنها شود که در این صورت نباید با امر آنها مخالفت شود.
هزینه تحصیل فرزند
سؤال۸: آیا هزینه تحصیل فرزند واجب النفقه، بر عهده پدر است؟
جواب: اگر فرزند توانایی مالی ندارد، در حدّی که عرفا از نیازهای لازم زندگی محسوب می شود، مانند تحصیلات مقدماتی، بر عهده پدر است.
کسب درآمد از طریق سبدگردانی
سؤال۹: اگر فردی که در معاملات بورس اوراق بهادار تخصص ندارد، سرمایه اش را در اختیار اینجانب قرار دهد که برای او سهام شرکت های بورسی را خرید و فروش کنم و مقداری از سود حاصل از معاملات را به او بدهم؛ آیا درآمد حاصل از این نوع معاملات، که اصطلاحاً به آن سبدگردانی گفته می شود، اشکال دارد؟
جواب: اگر صاحب سرمایه به شما وکالت دهد با سرمایه اش در معاملات بورس درآمد کسب کنید و مقدار مشخصی از سود را به او و بقیه را بابت حق الزحمه خود بردارید، اشکال ندارد، البته اگر قانونی در این مورد وجود دارد، باید رعایت شود.
میزان نفقه
سؤال ۱۰:
۱) نفقه زن که بر شوهر واجب است، چه مقدار است؟
۲) آیا نفقه ای که زن از شوهر دریافت می کند، در صورتی که تا پایان سال خمسی باقی بماند، خمس دارد؟
۱) نفقه واجب زن عبارت است از هر آنچه زن به طور متعارف به آن احتیاج دارد، مانند غذا و وسایل مورد نیاز آن، لباس، مسکن، هزینه درمان بیماری های متعارف و نظافت و . به مقدار و کیفیتی که برای امثال او متعارف است.
۲) نفقه خمس ندارد، هر چند احتیاط مستحب است که اگر از مخارج سال زیاد بیاید، خمس آن پرداخت شود.
استخاره برای ازدواج
سؤال۱۱: برخی والدین پیش از خواستگاری استخاره می کنند و بر اساس آن عمل می کنند، آیا در این موارد استخاره لازم است؟
جواب: به طور کلی استخاره برای رفع حیرت و تردید در انجام کارهای مباح است، اعم از اینکه تردید در اصل عمل باشد یا در خصوصیات آن، بنابر این اگر در کار خیر، حیرت وجود ندارد، استخاره لازم نیست، توجه داشته باشید عمل به استخاره شرعا واجب نیست، ولی بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.
بازدید از سایت های کلیکی و زیرمجموعه سازی
سؤال۱۲: برخی از سایت های ایرانی و خارجی هستند که درون سایت خود تبلیغاتی قرار می دهند که اگر از آن تبلیغات دیدن کنیم و بر روی آنها کلیک کنیم به ازای هر کلیک مبلغی (ناچیز) به ما پرداخت می کنند. و اگر در این سایتها افرادی را زیر مجموعه خود قرار دهیم به ازای بازدید و کلیک آنها از سایت نیز مبلغی به حساب ما واریز می شود. آیا این پول حلال است ؟
جواب: اگر خلاف قوانین و مقررات نباشد و بازدید از سایت های تبلیغاتی، موجب ترویج فساد از قبیل نشر اکاذیب و ارائه مطالب باطل نباشد، بازدید از سایت ها و دریافت مبلغ مذکور اشکال ندارد.
مس آیات قرآن در تلفن همراه
سؤال۱۳: آیا لمس صفحه متن قرآن که بر روی گوشی نصب شده برای کسی که وضو ندارد و یا زنی که در عادت ماهانه است، جایز است؟
جواب: در فرض سؤال که در واقع شیشه موبایل، لمس می شود نه آیات قرآن، اشکال ندارد.
آیا بازار بورس حلال و شرعی است؟
همراهان گرامی بورس فردا بسیاری از افراد هستند که مسلمان اند و همچنین در بازار بورس هم فعالیت دارند اما سوال اصلی بسیاری از این افراد این است که آیا بازار بورس حلال و شرعی است؟ باید بیان کنیم که بر هر فرد مسلمان واجب است که تمام موازین و کار های شخصی خود را مطابق با قوانین اسلام تنظیم کند که این کار هم از این قاعده مستثنا نیست. ما در این مقاله قصد داریم تا دیدگاه شرعی و نگاه اسلام به مسئله بورس را بررسی کنیم.
معاملات حرام از دیدگاه اسلام
از دیدگاه اسلام خود داری کردن از فعل حرام یک فریضه واجب دینی بر همه افراد است. با توجه به اینکه خرید و فروش و معاملات یکی از مهم ترین قرارداد های اقتصادی در میان مردم است و تاثیر مستقیم بر معیشت آنها دارد. لذا لازم است تا این معاملات حلال و شرعی باشند. امام صادق علیه السلام می فرمایند: کسی که می خواهد خرید و فروش کند باید احکام آن را یاد بگیرد. اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن خرید و فروش کند بر اثر معامله های باطل و شبهه ناک به هلاکت می افتد.
چه معاملاتی در اسلام حرام هستند؟
- خرید و فروش نجاسات جز خون که برای درمان بیماران خرید و فروش می شود.
- معامله ربوی (ربا)، و اجرت در مقابل آن نیز حرام است.
- خرید و فروش کتاب های گمراه کننده.
- خرید و فروش چیزی که از راه دزدی یا قمار به دست آمده باشد.
- فروش سلاح به دشمنان اسلام و تقویت نمایی آنها بر ضد مسلمانان.
- خرید و فروش عین نجاست مثل سگ. مگر سگ شکاری نیز حرام است.
آیا بورس حلال و شرعی است؟
برای پاسخ به سوال آیا بورس حلال و شرعی است؟ باید بگویم بله فعالیت در بورس حلال است. اما از آن جایی که مسئله حلال و یا حرام بودن یک فریضه واجب دینی است و تشخیص آن نیاز به تخصص دارد. لازم می دانیم تا برای روشن شدن بیشتر موضوع برای شما عزیزان مسئله را از دیدگاه مراجع عظام تقلید و متخصصان دین بررسی کنیم. به همین منظور به نظر محترم ابن مراجع رجوع کردیم:
آیت الله خامنه ای
آیت الله خامنه ای در خصوص شرعی بودن بورس می فرمایند: بازار بورس فضایی است که در آن دارایی های مختلف مورد معامله و خرید و فروش قرار می گیرد. بنابراین بورس فی نفسه اشکالی ندارد. اما مهم این است که باید معاملات در بورس نا مشروع و خلاف قانون نباشد. در غیر این صورت حرام است. به طور کلی فعالیت در بورس و خرید سهام و تعیین سود سالانه برای آن بر طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی که به تایید شورای محترم نگهبان قانون اساسی رسیده انجام می گیرد محکوم به صحت و حلیت است.
آیت الله مکارم شیرازی
ایشان در خصوص حکم شرعی بورس و سرمایه گذاری در آن می فرمایند: درآمد و کسبی که از طریق بورس و خرید و فروش اوراق بهادار به دست می آید با وجود امکان کم یا زیاد شدن شاخص بورس قمار محسوب نمی شود. فرق قمار و بورس در این است که در قمار خوردن مال به باطل صورت می گیرد. ولی در بورس اگر بر اساس عقود شرعی و اسلامی عمل شود خرید و فروش بی اشکال است. از نظر اسلام انجام هر نوع معاملات مانند بورس، خرید و فروش سهام و موارد مرتبط با توجه به بند های زیر جایز می باشد:
- در صورتی که عقود و معاملات صوری نباشند
- معاملات مطابق با احکام شرع و قوانین باشند
- فروشنده واقعاً مالک باشد یا از طرف مالک وکیل باشد
- خریدار واقعا مالک و صاحب جنس خریداری شده شود
آیت الله سیستانی
آیت الله سیستانی یکی دیگر از مراجع عظام تقلید است که در خصوص حکم شرعی و نگاه اسلام به خرید و فروش در سهام می فرمایند: خرید و فروش سهام صحیح است. اگر معاملات شرکت سهامی حرام باشد مثل آنکه به داد و ستد شراب و یا کالا های حرام مشغول باشد خرید سهام آن و مشارکت در این معاملات جایز نیست.
آیت الله خراسانی
آیت الله وحید خراسانی در این باره می فرمایند: خرید و فروش سهام شرکت ها در صورتی که در آن شرکت ها معاملات حرام انجام نشود جایز است. سهام شرکت هایی که معاملات حرام انجام می دهند در صورتی که سود حاصل از حرام جز سرمایه شرکت باشد جایز نیست. در غیر اینصورت خرید و فروش خود سهام جایز است. ولی باید از درآمد های حرام آن پرهیز شود.
آیت الله نوری همدانی
طبق نظر آیت الله نوری همدانی در پاسخ به سوال آیا بورس حلال و شرعی است؟ خرید و فروش سهام بی مانع است. مگر آن که معامله صورت های دیگری داشته باشد.
آیت الله صافی گلپایگانی
آیت الله صافی گلپایگانی در پاسخ به این سوال که آیا بازار بورس شرعی و حلال است؟ می فرمایند: به طور کلی معاملات بورسی چنان چه با اجتماع جمیع شرایط صحت و لزوم باشد فی نفسه مانعی ندارد.
آیت الله هادوی تهرانی
همچنین آیت الله هادوی تهرانی در خصوص شرعی و حلال بودن بورس می فرمایند: اگر معاملات واقعی و در چارچوب قوانین اسلام باشد صحیح است.
در نتیجه
با نتیجه گیری از نظر متخصصان دین و مراجع محترم تقلید دریافتیم که معامله در بازار بورس، سرمایه گذاری در آن و هر گونه خرید و فروش بدون مانع است. به عبارت دیگر سرمایه گذاری در بورس حلال و شرعی است. به شرط آن که مخالف و مغایر با قانون و شرع اسلام نباشد. امیدواریم که از مطالعه این مقاله استفاده لازم را برده باشید.
حکم شرعی بورس چیست؟ آیا بورس قمار است؟
این روزها که سرمایه‌گذاری در بازار بورس و خرید سهام غوغای زیادی در جامعه به پا کرده است، سوالات بی‌شماری در زمینه‌ی حکم شرعی بورس و آداب و احکام مربوط به انجام معاملات در آن پرسیده میشود. خب همانطور که می‌دانید بورس هم مانند هر بازار دیگری بالا و پایین دارد و گاهی با زیان و ریسک همراه می‌باشد. همین ریسک کردن در بورس باعث شده تا شبهات و سوالات متعددی در این‌باره به وجود آید. اغلب افرادی که قصد ورود به این بازار را دارند حتماً برایشان این سوال پیش آمده که آیا بورس یک نوع قمار است؟ حکم شرعی بورس چیست؟ اصلاً فعالیت در بازار بورس حلال است یا حرام؟ برای پاسخ به این سوالات بهتر است که ابتدا بررسی کنیم که اصلاً قمار چیست؟ سپس با نگاهی به قمار در کنار بازار بورس ببینیم که آیا چنین چیزی واقعاً ممکن است یا خیر؟ در این مطلب با سایت آموزشی چراغ همراه باشید.
قمار چیست و چرا حرام است؟
چرا قمار حرام است؟
در لغت قمار به معنای بازی کردن برای برد و باخت و غلبه بر یک نفر دیگر می‌باشد که ریشه‌ی آن به کلمه‌ی قامر برمی‌گردد. در قمار، افراد با هدف مغلوب کردن دیگری وارد یک بازی میشوند و بر سر برد و باخت شرط‌بندی می‌نمایند. در یک تعریف جامع‌تر میتوان گفت که قمار به معنای قربانی کردن مال و شرف خود برای به دست آوردن مال دیگری آن هم با فریب و تزویر و احیاناً به‌عنوان تفریح! بله از دیدگاه دین مبین اسلام قمار حرام است به این جهت که شرط‌بندی در آن بر سر چیزهای غیرمتعارف انجام می‌شده است. نکته‌ی مهم دیگری که بازتاب روانی قمار می‌باشد این است که قمارباز همیشه بازنده است! زیرا او حتی اگر شرط را هم ببرد بالاخره در دفعات بعدی خواهد باخت و همه چیز را از دست میدهد. با این تفاسیر آیا به نظر شما حکم شرعی بورس با قمار یکی است؟
حکم شرعی بورس، بورس یک بازار مولد است…
حکم شرعی بورس ، بازار بورس یک مولد است
به جرات میتوان گفت که بازار بورس، بازار به شدت مولدی است. شما وقتی که پول خود را برای خرید سهام شرکت داروسازی صرف می‌کنید می‌دانید که چه اتفاقی می‌افتد؟ خب شرکت داروسازی میتواند خط تولید جدیدی راه بیاندازد. با ایجاد این خط تولید، زمینه‌ی اشتغال‌زایی و کاهش بیکاری برای بسیاری از افراد به وجود خواهد آمد. طبق بررسی‌های انجا شده توسط کارشناسان، بیکاری ریشه‌ی بسیاری از معضلات اجتماعی در جامعه است. با راه افتادن چرخه‌ی اقتصاد در هر جامعه‌ای یقیناً معضل بیکاری هم حل خواهد شد. می‌دانید چرخه اقتصاد چطور ساخته میشود؟ با سرمایه‌گذاری و وارد شدن حجمی از پول به چرخه‌ی اقتصادی دولت‌ها، این اتفاق خواهد افتاد. حال چه جایی بهتر از بازار بورس میتواند این ساز و کار را برای مردم فراهم آورد؟ در چنین حالتی واضح است که حکم شرعی بورس را نمیتوان مانند قمار حرام به حساب آورد.
حکم شرعی بورس، در بورس چه کسی برنده است؟
حکم شرعی بورس ، در بازار بورس چه کسی برنده است؟
شرکتهایی که سهام آنها را در بورس می‌خریم، چون توسط سرمایه‌گذاری و تزریق پول رشد میکنند و چرخه‌ی تولید آنها توسعه می‌یابد، برنده هستند. سرمایهگذاران هم در صورتی که سهام شرکت خوبی را برای خرید انتخاب کنند، پس از مدتی سهم‌شان سود خواهد کرد. بنابراین آنها هم برنده به حساب می‌آیند. اشخاصی که در شرکتهایی که سهام خود را در بورس به فروش می‌رسانند استخدام میشوند نیز برنده خواهند بود. حتی جامعه‌ای که به واسطه‌ی چنین گردش‌های معاملاتی سودبخشی، معضلاتش کاهش می‌یابد و اشتغال‌زایی در آن رشد میکند نیز برنده‌ی این میدان خواهد بود. حالا خودتان قضاوت کنید که آیا حکم شرعی بورس میتواند با قمار یکی باشد؟ نه! یک بازار مولد هرگز نمی‌تواند قمار باشد. چرا که باعث رونق کسب و کار و پویایی در اقتصاد جامعه و حتی کمک به معضلات اجتماعی میشود. این موضوع با تعاریفی که از قمار گفتیم کاملا متفاوت است.
موفقیت در بورس هرگز اتفاقی نیست! اما قمار شانس محض است!
قمار شانس محض است اما موفقیت در بورس اصلا اتفاقی نیست
آموزش بورس به شما کمک میکند که سهام‌های سودزا و در عین حال مورد اعتماد را خریداری نمایید. شما در بورس مطالعه می‌کنید و دانش خود را به افزایش خواهید داد. شما آموزش می‌بینید که چه سهامی خوب و چه سهامی نامرغوب است. این بصیرت را خواهید یافت که با توجه به تکنولوژی موجود در شرکتها آینده‌ی سهام آنها را تحلیل و پیش‌بینی نمایید. اما کسانی که قمار بازی میکنند، هرگز به اتفاقات چند سال آینده فکر نمی‌کنند و همه چیز را بر اساس شانس و اقبال پیش می‌برند. در واقع قمار شانس محض است که در آن هیچ‌گونه دانش و آگاهی به کار گرفته نمی‌شود. با توجه به این موارد نمی‌تواند حکم شرعی بورس و قمار را یکسان در نظر گرفت و معاملات انجام شده در آن را باطل اعلام کرد.
چرا برخی معتقدند که حکم شرعی بورس و قمار یکی است؟
با توضیحاتی که در بخش‌های قبلی آورده شد میتوان فهمید که بورس نمی‌تواند قمار باشد. پس نمیتوان حکم شرعی بورس و قمار را یکسان دانست. بورس امکانی را فراهم میکند تا نقدینگی در جامعه در مسیر درست استفاده شود. با انتخاب آگاهانه در بازار بورس میتوان سهامی را خرید و با گذشت زمان در سود این سهام شریک شد. البته به شرطی که نظارتهای کافی بر بازار بورس و سرمایه وجود داشته باشد. به گفته‌ی حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا در مورد بازار بورس باید توجه داشت که اصولا آیا خرید سهام حرام است؟ این بازار توام با ریسک‌های گسترده است؛ یعنی نفس فعالیت در بورس ریسک است. حال اگر در این شرایط مبهم، نظارتهای کافی بر ابعاد و زوایای مختلف بورس وجود نداشته باشد و این نظارت‌ها واقعاً اعمال هم نشود، بازار بورس به یک قمارخانه‌ی بزرگ تبدیل خواهد شد. در این میان تعداد زیادی از افراد عادی ناآگاهانه وارد این بازی میشوند.
ممکن است افرادی که بدون آگاهی وارد این بازی مرگ و زندگی میشوند، تمام دارایی و هستی خود را ببازند. در سوی دیگر هم محتمل است جماعتی بیخود و بی‌جهت و بدون هیچ تلاشی سودهای بادآورده و کلانی آیا خرید سهام حرام است؟ را کاسب شوند. به همین جهت مدیرانی که در راس نظارت بازار سرمایه هستند موظف‌اند تا از دانش نظری و تسلط علمی بر تمام ابعاد فعالیت بورس، برخوردار باشند. آنها باید درک کافی از اهمیت نظارت بر بازار سرمایه و آثار گسترده‌ی آن بر اقتصاد کشور و رفاه مردم داشته باشند. مهم‌تر از همه، مدیران ناظر باید در مقابل انبوهی از منافع که در مقابل آنها صف می‌کشد، از شجاعت مقاومت برخوردار باشند. بنابراین رهبری بازار سرمایه، کاری بس دشوار است و رسالتی حساس! به گفته‌ی رهبر انقلاب بسیار مهم است که معاملات در بورس خلاف قانون و نامشروع نباشند که در غیر این صورت حکم شرعی بورس هم حرام خواهد بود!
حکم شرعی بورس از دیدگاه برخی از مراجع تقلید
- به عقیده‌ی حضرت آیت‌الله خامنهای رهبر انقلاب حکم شرعی بورس، فی نفسه حرام نیست. چرا که در این بازار دارایی‌های مختلف مورد معامله قرار می‌گیرند. لذا تا زمانی که این‌گونه معاملات در بورس از راه مشروع و قانونی صورت گیرند، حرام نیستند.
- از دیدگاه آیت‌الله مکارم شیرازی درآمد و کسبی که از طریق خرید و فروش اوراق بهادار در بورس به دست میآید، قمار محسوب نمی‌شود. حتی اگر امکان کم یا زیاد شدن شاخص بورس وجود داشته باشد. وی معتقد است که نمیتوان حکم شرعی بورس را همانند قمار حرام دانست. چرا که در قمار خوردن مال به باطل صورت می‌گیرد؛ یعنی بدون مجوز و عقود شرعی است. در حالی که در بورس اگر به عقود شرعی و اسلامی عمل شود، خرید و فروش بی اشکال است.
- آیت‌الله سیستانی راجع به حکم شرعی بورس می‌گوید که : «اگر معاملات شرکت سهامی حرام نباشد؛ یعنی به داد و ستد شراب و یا معاملات ربوی مشغول نباشد، خرید و فروش سهام صحیح خواهد بود و اشکالی ندارد.»
- مراجع تقلید دیگری همچون آیت‌الله وحید خراسانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی نیز همگی معتقد هستند که اگر معاملات بورسی در چارچوب شرع و قوانین اسلامی باشند، صحیح و بلامانع هستند. با این اوصاف حکم شرعی بورس در صورتی که با قوانین شرعی در اسلام منافات نداشته باشد، حلال خواهد بود. پس واضح است که باید از درآمدهای حرام در آن پرهیز شود.
رعایت برخی از احکام شرعی در رابطه با سرمایه‌گذاری در بورس
رعایت احکام شرعی در رابطه با سرمایه‌گذاری در بازار بورس
در رابطه با حکم شرع بورس موارد دیگری هم وجود دارد که باید رعایت شوند. مثلاً بسیاری از افراد این سوال را می‌پرسند که آیا پرداخت خمس برای خرید و فروش سهام در بورس لازم است؟ در پاسخ گفته میشود که عواید حاصل از خرید و فروش سهام در بورس، از آنجایی که در رسته‌ی درآمدهای فرد قرار خواهد گرفت مشمول پرداخت خمس خواهد شد. سوال دیگری که مطرح میشود این است که آیا کارگزاری‌ها مجاز به دریافت اجرت و کمیسیون هستند؟ پاسخ به این صورت است که چون کارگزاری‌ها حکم نماینده و وکیل سهامداران و متقاضیان را دارند، مجاز هستند تا مبلغی را به عنوان کمیسیون در ازای خرید و فروش سهام بردارند. از منظر فقهی این امر ایرادی ندارد و مجاز می‌باشد. همچنین بد نیست بدانید که سهام بورس و اوراق بهادار نیز مانند دارایی‌های دیگر قابل وقف هستند.
موضوع مهم دیگری در رابطه با حکم شرعی بورس و خرید و فروش طلا، ارز و نفت در بورس‌های جهانی توسط اینترنت وجود دارد که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. این‌گونه معاملات با توجه به اینکه فارکس شرعیه‌ی معاملات را ندارند، جایز نیستند.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی حکم شرعی بورس پرداختیم. باید بگوییم آنچه که بیش از هر چیزی در این زمینه مهم است، موضوع نظارت کافی بر تمام ابعاد و زوایای بورس می‌باشد تا خلافی در آن اتفاق نیافتد. برای مثال اگر نظارتهای قوی و اصولی در این زمینه وجود نداشته باشد، عدهای با همکاری هم قیمت سهمی را به صورت کاملاً صوری بالا و پایین خواهند برد. یا اینکه شرکتهایی که به داد و ستد حرام مشغول هستند، سهام خود را در بورس به فروش خواهند رساند. در چنین حالتی بازار بورس هیچ فرقی با یک قمارخانه‌ی بزرگ نخواهد داشت. البته الحق که در کشور ایران تلاش‌های بسیاری در جهت تطابق ابزارهای مالی رایج با موازین اسلامی صورت می‌گیرد. چراغ به عنوان پیشرفته‌ترین سامانه‌ی آموزش و کاریابی ، آموزش‌های لازم برای فعالیت در بورس را در قالب ویدیوهای آموزش بورس به شما ارائه میدهد تا با دانش و آگاهی کافی وارد این میدان شوید.
آیا بورس قمار است حکم شرعی بورس چیست؟
برخی از افراد برای ورود به بورس به شدت به دنبال پاسخ این سوال هستند که آیا بورس قمار است؟ یا حکم شرعی بورس چیست؟ با توجه به این که اکثر مردم ایران مسلمان هستند و در نظر گرفتن این نکته که قمار بر خلاف دستورات اسلام است برخی از افراد دچار شبهاتی شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که آیا شرکت در بورس قمار است یا نه؟ و حکم شرعی بورس چیست؟ اصلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین علل این شبهات ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که در بازار بورس به وجود میآید ونوسانات قیمت در بازار بورس است که میتواند منجر به سود و زیان گردد. باور مردم به حلال و حرام باعث میشود پاسخ به این شبهات برای آنها اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. در این مقاله از سایت دلفین وست شما را با پاسخ این سوال آشنا خواهیم نمود.
قمار و علت حرام بودن آن
حتما تا کنون نام قمار را شنیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید و یا از تبعات منفی آن برای جامعه آگاهی دارید. قمار به نوعی بازی برای برد و باخت گفته میشود. در این بازی افراد بر سر موضوعی شرط می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندند و از این طریق افراد مبلغ بسیار زیادی را به دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورند و یا از دست میدهند. از دیدیگاه دین اسلام قمار حرام است زیرا شخص با فریب صاحب مال شخص دیگری میشود. جالب است بدانید قمارباز همیشه بازنده است زیرا حتی اگر در برخورد با یک نفر شرط را ببرد در برخورد با نفری بعدی خواهد باخت و هر چه دارد از دست میدهد. اکنون که با مفهوم قمار و روش آن آشنا شدید به نظر شما قمار با بورس شباهتی دارد؟
احکام شرعی بازار بورس
بازار بورس یک بازار مولد است، به این معنا که با گرفتن پول، سهامدارن کار تولید و ارائه خدمات انجام میدهند و هم ایجاد اشتغال میکنند. بنابراین ورود حجم زیادی پول به بازار میتواند مشکلات اقتصادی جامعه را کم کند و ایجاد اشتغال نماید. فقر و بیکاری از بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین علل معضلات اجتماعی هستند که بازار بورس به رفع آنها کمک میکند. بنابراین بورس میتواند برای جامعه مفید باشد.
اگر بخواهیم چرخه بورس را مورد بررسی قرار دهیم شرکتهایی که سهام خود را در بورس قرار میدهند با ورود حجمی از پول رشد میکنند، اگر در انتخاب شرکت دقت کافی وجود داشته باشد سرمایه گذاران به سود خوبی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسند. عدهای در این شرکتها استخدام میشوند و در نهایت تمامی این پروسه منجر به کاهش معضلات جامعه خواهد شد. بنابراین بورس میتواند برای سرمایه گذاران، شرکتها، جامعه و مشاغل سودمند باشد. با این اوصاف آیا میتوان گفت که بورس نوعی قمار است؟ هرگز. بورس نوعی بازار مولد است که منجر به پویایی جامعه میشود و میتواند برای تمام افراد جامعه سودمند باشد.
تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اساسی بورس و قمار
تفاوت اساسی که میان بورس و قمار وجود دارد این است که قمار شانس محض است این در حالی است که بازار بورس ابزارها و روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی دارد که به کمک آنها میتوان بازار را تحلیل کرد و بهترین تصمیم را گرفت. به علاوه بازار بورس قاعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند است و از قوانین خاصی پیروی میکند. این بازار مبتنی بر دانش اقتصادی است و لازمه آن مطالعه و انجام بررسی های لازم است تا بتوانید با استفاده از دانش خود سهام بورس را به گونه‌ای انتخاب کنید که در آینده سوددهی بالایی داشته باشد. این در حالی است که قمار هیچ پایه علمی ندارد که به کمک آن بتوان نتایج را تغییر داد.
یک باور غلط: بورس قمار است
با توجه به آن چه در ابتدای مقاله گفتیم بورس موجب افزایش نقدینگی در جامعه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گردد و نمیتوان آن را قمار دانست. این در حالی است که عدهای باور دانرد بورس نوعی قمار است که میتواند برای جامعه بسیار زیان آور باشد. بورس علاوه بر افزایش نقدینگی، موجب افزایش سود برای سهامداران شده و لازم است شخص برای کسب سود با دانش و اطلاعات بیشتری این کار را انجام دهد. فراموش نکنیم بازار بورس ذاتا با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همراه است و اگر نظارت لازم بر روی آن وجود نداشته باشد، این بازار واقعا به یک قمارخانه بزرگ تبدیل میشود. اگر شخصی بدون آگاهی وارد این بازار شود، میتواند دچار زیان های جبران ناپذیری شود. بسیار پیش آمده که کسی بدون داشتن اطلاعات لازم وارد این بازار شود و پس از شکست و زیان فراوان آن را نوعی قمار بداند. پس لازم است هم سرمایهگذاران و هم کسانی که در راس بازار بورس هستند از دانش و اطلاعات کافی برخوردار باشند.
دیدگاه مراجع دینی در مورد بورس
لازم به ذکر است هیچکدام از مراجع شیعه بورس را قمار نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند مگر آن که روش انجام معاملات آن خارج از چهارچوب اسلامی باشد. نظرات برخی از مراجع را درباره حکم شرعی بورس به شرح ذیل است:
- آیت الله خامنهای: بورس فی نفسه حرام نیست و تا زمانی که معاملات در این بازار از راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مشروع انجام شود حلال است.
- آیت الله مکارم شیرازی: بورس قمار نیست زیرا بروس خرید و فروش (معامله) میشود.
- آیت الله سیستانی: چنانچه سهام شرکتی حرام نباشد، معاملات آن اشکالی ندارد.
سخن آخر
عده بسیاری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهند تفاوت میان بورس و قمار را بدانند و شبهات خود را درباره این مساله که آیا بورس قمار است و حکم شرعی بورس چیست برطرف نمایند. چنانچه بورس در چهارچوب اسلامی انجام شود و نظارتهای لازم بر آن وجود داشته باشد بورس را به هیچ وجه نمیتوان قمار دانست. به علاوه بورس تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اساسی با قمار دارد و بازاری مولد و قانون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند است که به سود جامعه و در چهارچوب قانونی فعالیت میکند این در حالی است که قمار شانس محض است.
برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
دیدگاه شما