ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT یا مدل خط و مشی هاروارد، ابزار تحلیلی بسیار کارآمدی است که برای شناسایی محیط بیرونی و درونی سازمان به کار برده می شود. از این ماتریس در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی به منظور شناخت محیط سازمان استفاده می شود.

ماتریس SWOT از حروف ابتدای مفاهیم قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت (Opportunity) و تهدید (Threat) تشکیل شده است. در این ماتریس مفاهیم قوت و ضعف به محیط درون سازمان و فرصت و تهدید به محیط بیرون سازمان مربوط می شود.

برای انجام تحلیل سازمان خود به وسیله ماتریس SWOT گام های زیر را طی کنید

قدم اول: شناسایی عوامل داخلی و خارجی

برای تهیه ماتریس SWOT ابتدا باید عوامل داخلی و خارجی که بر سازمان موثر هستند را شناسایی کنید. پس از اینکه تمامی نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها مشخص شد، ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و ارزیابی عوامل خارجی (EFE) تشکیل می‌شود. تمامی نقاط ضعف و قوت که مربوط به محیط داخل سازمان است در ماتریس IFE و فرصتها و تهدیدات محیط خارجی در ماتریس EFE تجزیه و تحلیل می شوند و پس از آن وارد ماتریس QSPM شده و نمره دهی می شوند.

قدم دوم: تعیین وزن عوامل داخلی و خارجی

عوامل خارجی و داخلی را باید شناخته و آنها را براساس نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدها دسته بندی کنیم. سپس میزان اهمیت هر یک از آنها را مشخص کنیم. می توانیم از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی کمک بگیریم و سلسله مراتب وزن هر یک از شاخص های عوامل داخلی و خارجی را مشخص کنیم. خروجی تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، میزان اهمیت هر شاخص تصمیم گیری استراتژیک را نشان می دهد.

قدم سوم: ایجاد ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی

برای این کار ابتدا عواملی را که تهیه کرده ایم، نوشته و به هر کدام بر اساس اهمیت، ضریبی از عدد صفر (بدون ماتریس SWOT چیست؟ اهمیت) تا یک (بسیار مهم) اختصاص می دهیم. توجه داشته باشید جمع ضرایب نباید از عدد یک بیشتر شود. سپس به هر کدام از این عوامل از شماره 1 تا 4 نمره می دهیم. که نمره 1 نشان دهنده ضعف اساسی، نمره 2 ضعف کم، نمره 3 بیانگر نقطه قوت و نمره 4 نیز نشان دهنده قوت بسیار بالا در عامل می باشد. سپس ضریب هر عامل را در نمره آن ضرب کرده تا نمره نهایی سازمان به دست بیاید.

اگر میانگین این عدد از 2.5 کمتر باشد یعنی سازمان با ضعف روبرو است و اگر بالاتر از 2.5 باشد یعنی سازمان دارای قوت است.

این کار را برای هر دو ماتریس IFE و EFE انجام دهید.

قدم چهارم: طراحی ماتریس SWOT

عواملی چون قدرت، ضعف، فرصت و تهدید در ماتریس SWOT شناسایی شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. در ماتریس SWOT هریک از این عوامل را لیست کرده و آنها را در سلول های مربوط به خودشان وارد کنید. بنابراین همواره این ماتریس چهار نوع استراتژی WO، WT، ST و SO به شما می دهد.

استراتژی های محافظه کارانه (WO): در این استراتژی هدف این است که از مزیت های موجود در فرصت ها برای جبران نقاط ضعف استفاده شود.

استراتژی های تدافعی (WT): هدف از این استراتژی، کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. معمولا در چنین شرایطی سازمان در وضعیت مخاطره آمیز قرار دارد می توانیم از روش انحلال، واگذاری کاهش عملیات، پیوستن به شرکت های دیگر از این بحران عبور کند.

استراتژی های تهاجمی (SO): در این استراتژی، سازمان با تکیه بر قوت های داخلی بیشترین بهره را از فرصت های خارجی می برد. به همین دلیل بیشتر سازمان ها تمایل دارند در این موقعیت قرار بگیرند.

استراتژی های رقابتی (ST): در این موقعیت هدف سازمان این است که روش هایی استفاده شود تا با استفاده از نقاط قوت داخلی از تاثیر منفی تهدیدات خارجی جلوگیری شود و حتی سعی شود تهدیدات را از بین بروند.

ماتریس SWOT چیست ؟ بررسی نمونه ماتریس SWOT [+اینفوگرافی]

هر کسب و کاری برای رسیدن به یک استراتژی فروش موفق به ماتریس SWOT نیاز دارد. در واقع شما باید قبل از تصمیم‌گیری در مورد اتخاذ هر گونه استراتژی برای شرکت خود از تحلیل و ماتریس SWOT استفاده کنید تا موقعیت کنونی سازمانتان را بررسی کنید. با ما همراه باشید تا در این مقاله با ماتریس SWOT آشنا شوید.

توسط تیم تولید محتوای دیدار -

به روزرسانی شده در ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ -

زمان مطالعه 6.5 دقیقه

چطور یک استراتژی موفق داشته باشیم؟ برای رسیدن به یک استراتژی فروش موفق به ماتریس SWOT نیاز دارید. قبل از تصمیم‌گیری در مورد اتخاذ هر گونه استراتژی برای شرکت خود از تحلیل و ماتریس SWOT استفاده کنید تا موقعیت کنونی سازمانتان را بررسی کنید. شما باید پیش از هر کاری بفهمید چه بخشی خوب کار می‌کند و کدام بخش ضعیف است. از خودتان بپرسید به کجا می‌خواهید برسید، چطور به آن هدف می‌رسید و در مسیر خود با چه چیزهایی مواجه خواهید شد. این مسئله بزرگی است که نیاز به راه‌حلی قوی و در عین‌ حال ساده دارد که به شما کمک کند.

ماتریس SWOT چیست؟

عبارت SWOT مخفف قدرت‌ها (Strengths)، ضعف‌ها (Weaknesses)، فرصت‌ها (Opportunities) و تهدیدات (Treats) است و بنابراین تحلیل و ماتریس SWOT تکنیکی برای ارزیابی این چهار جنبه از تجارت شماست. شما می‌توانید از تحلیل SWOT استفاده کنید تا متوجه شوید چه‌ کارهایی باید انجام دهید تا سازمان شما به بهترین نتایج دست پیدا کند. شما می‌توانید با شناخت نقاطی که در آن ضعف دارید احتمال شکست را کاهش دهید و مخاطراتی که از آن‌ها غافل مانده‌اید را حذف کنید. بهتر از آن، می‌توانید شروع به ساختن استراتژی کنید که شمارا با داشتن مزیت رقابتی از رقبایتان متمایز می‌کند و باعث می‌شود در بازار خود موفق و پیشرو باشید.

چطور یک تحلیل SWOT انجام دهید؟

ابتدا باید یک ماتریس SWOT رسم کنید . این ماتریس یک جدول 2 در 2 است که به هر جنبه از SWOT یک‌ خانه اختصاص داده است. جدول زیر به شما نشان می‌دهد که ماتریس SWOT خود را چطور بکشید.

چه‌کاری را خوب انجام می‌دهید؟

منابع منحصربه‌فرد شما چیست؟

دیگران چه چیزی را نقاط قوت شما می‌دانند؟

چه چیزی را باید بهبود دهید؟

کدام بخش‌ها منابع کمتری دارند؟

چه ماتریس SWOT چیست؟ فرصت‌هایی در محیط برای شما وجود دارد؟

چه روندهایی را می‌توانید به‌عنوان مزیت به کار بگیرید؟

چطور نقاط قوت خود را به فرصت تبدیل می‌کنید؟

چه تهدیدهایی به شما آسیب می‌زنند؟

رقبای شما چه‌کار می‌کنند؟

نقاط ضعف شما چه تهدیدهایی به وجود می‌آورند؟

شما برای تحلیل ماتریس SWOT دو راه در پیش دارید: یکی اینکه به‌ صورت غیررسمی افرادی را برای تدوین استراتژی دور هم جمع کنید یا از ابزارهای رسمی و پیچیده‌تر برای این کار استفاده کنید. در هر دو حالت باید یک تیم از سطوح مختلف کارکردی و سازمانی تشکیل بدهید. از تکنیک طوفان مغزی برای ایجاد یک فهرست از ایده‌های برتر در مورد وضعیت کنونی سازمان خودتان استفاده کنید. هر بار که یک نقطه قوت، ضعف، فرصت یا تهدید کشف کردید، روی ماتریس SWOT در قسمت مربوط به آن یادداشت کنید.

برای روشن شدن اینکه یک ایده به کدام بخش تعلق دارد، بهتر است نقاط قوت و ضعف را به‌ عنوان عوامل داخلی در نظر بگیریم؛ یعنی مواردی که مربوط به سازمان، دارایی‌ها، فرایندها و افراد آن است. فرصت‌ها و تهدیدها را هم به‌ عنوان عوامل خارجی تعریف کنید، مواردی که ناشی از بازار فعالیت شما، رقبا و در سطح وسیع‌تر از اقتصاد است. بیایید جزئیات بیشتری در مورد هر بخش ماتریس SWOT را بررسی کنیم و سؤالاتی که باید در تحلیل هر کدام از این 4 جنبه باید بپرسید را باهم مرور کنیم.

نقاط قوت

نقاط قوت همان مواردی است که سازمان شما به‌ درستی انجام می‌دهد و شمارا از رقبایتان متمایز می‌کند. به مزایایی که سازمان شما نسبت به دیگر شرکت‌ها دارد فکر کنید. این مزایا ممکن است انگیزه کارکنان، دسترسی به مطالب یا مواد خاص یا مجموعه فرایندهای تولید بسیار قوی باشد. نقاط قوت شما، بخش جدایی‌ناپذیر شرکت شما است، پس باید آن‌ها را مشخص کنید. چه‌کاری را بهتر از دیگران انجام می‌دهید؟ چه ارزش‌هایی کسب‌وکار شمارا قوت می‌بخشد؟ چه منابع منحصر به‌ فرد یا کم‌ هزینه‌ای در دسترس شما است که رقبایتان نمی‌توانند بدان دست پیدا کنند؟ پیشنهاد فروش خاص (USP) شرکت خود را بیابید و به بخش نقاط قوت خود اضافه کنید.

سپس از دید دیگری به شرکت خود نگاه کنید. به نظر رقبا شما چه نقاط قوتی دارید؟ چه فاکتورهایی در فروش شما را نسبت به رقبا پیروز می‌کند؟ به یاد داشته باشید که هر جنبه از سازمان شما اگر یک مزیت بارز داشته باشد، دارای یک نقطه قوت است. برای مثال اگر همه رقبای شما بتوانند محصول با کیفیت تولید کنند، دیگر کیفیت محصول تنها یک نقطه قوت نیست بلکه ضرورت آن بازار است.

فرصت‌ها

فرصت‌ها شانس یا روزنه‌ای برای وقوع یک رخداد مثبت است و نیاز به نگاهی آینده‌نگر به اتفاقات دارد. این‌ها ممکن است در اثر تحولات در بازاری که شما فعالیت می‌کنید یا در فناوری مورد استفاده شما به وجود آیند. توانایی کشف و بهره‌برداری از فرصت‌ها می‌تواند تفاوت‌های بزرگی در قابلیت‌های شرکت شما به وجود بیاورد که در رقابت بازار پیروز شوید و رهبری بازار را به دست آورید. درباره فرصت‌های خوبی که به‌ سرعت کشف می‌شوند، فکر کنید. لازم نیست این فرصت‌ها تغییر دهنده‌های بزرگی باشند، کافی است مزیت‌های کوچکی به وجود بیاورند که قدرت رقابت شما را افزایش بدهد. بازار چه روندهای جالبی دارد که شما در موردشان اطلاعات زیادی دارید؟ فرقی نمی‌کند کوچک یا بزرگ باشد، کدام‌ یک تأثیر بیشتری دارد؟ علاوه بر این‌ها، باید مراقب تغییر سیاست‌های دولت مربوط به رشته خود باشید. تغییر در الگوهای اجتماعی، مشخصات جمعیت شناختی و سبک زندگی می‌تواند فرصت‌های جالبی ایجاد کند.

تهدیدها

تهدیدها شامل هر چیزی است که خارج از شرکت شما است و تأثیر منفی بر شما دارد؛ مانند مشکلات زنجیره تأمین، تغییر در مقررات بازار یا کمبود نیروی کار. پیش‌بینی تهدیدها و اقدام علیه آن‌ها قبل از اینکه قربانی آن‌ها شوید و رشد شما متوقف شود بسیار حیاتی است. در مورد موانعی که در مسیر رسیدن محصول به بازار یا فروش وجود دارد، فکر کنید. ممکن است به ناگاه متوجه شوید که استاندارهای کیفی یا برخی ویژگی‌های محصول شما در حال تغییر است و شما باید برای اینکه در بازار دوام بیاورید آن محصول را تغییر دهید. تکامل فناوری همیشه یک تهدید و همین‌ طور یک فرصت است!

همیشه به کارهایی که رقبایتان انجام می‌دهد و جایی که سازمان شما با چالش روبرو می‌شود، توجه داشته باشید؛ اما به خاطر داشته باشید همان کاری که آن‌ها انجام می‌دهند را تکرار نکنید و از کپی‌برداری قبل از اینکه بدانید یک روش چطور قرار است کار شما را بهبود بدهد، اجتناب کنید. مطمئن شوید آیا سازمان شما در معرض چالش‌هایی اساسی هست یا نه. برای مثال، آیا بدهی یا مشکل نقدینگی خاصی دارید که شما را در مقابل تغییرات هرچند کوچک آسیب‌ پذیر نماید؟ این نوع از تهدیدها می‌تواند آسیب‌هایی جدی به کسب‌وکار شما وارد کند. مراقب باشید.

چطور از ماتریس SWOT استفاده کنیم؟

احتمالاً اگر همه چهار جنبه روش ماتریس SWOT در کسب‌وکار خودتان را بررسی کرده باشید، با یک فهرست بلند از اقدامات بالقوه روبرو شده‌ اید. حتماً در این شرایط می‌خواهید از همه نقاط قوت خود استفاده کنید، مناطقی که ضعف دارید را بازیابی کنید، از تهدیدها خلاص و فرصت‌ها را تقویت نمایید. اما قبل از اینکه وارد عمل شوید، به دنبال روابط بالقوه بین چهار بخش ماتریس خود باشید. برای مثال، آیا می‌توانید از برخی نقاط قوت خود برای ایجاد فرصت استفاده کنید؟ آیا با حذف یک نقطه‌ ضعف می‌توان فرصتی ایجاد کرد؟

حالا وقت آن رسیده که بدون دلسوزی، ایده‌های خود را هرس کرده و اولویت‌ بندی کنید تا بتوانید وقت و پول خود را روی مهم‌ترین آن‌ها صرف کنید. هر نکته‌ای که یادداشت کرده‌ اید را اصلاح کنید تا مقایسه‌ها روشن‌تر شوند. برای مثال، به‌ جای اینکه بگویید ارزش بهتر برای صرفه‌جویی مالی بیشتر، بگویید منفعت مالی 10 هزار تومان یا 10 تن از مواد اولیه X چیست! گزینه‌هایی که برای مراحل نهایی فرایند شکل‌دهی به استراتژی تعیین کرده بودید را دقیقاً به آن مرحله‌ای که اختصاص دارد وصل کنید، برای مثال به‌ جای اینکه یک سطح کلی مبهم شرکت را در نظر بگیرید، سطح یک محصول یا یک خط تولید را لحاظ کنید. درنهایت، تحلیل SWOT را در کنار سایر ابزارهای تحلیل استراتژیک به کار بگیرید. در نتیجه می‌توانید تصویر جامعی از موقعیت خود به دست بیاورید.

نکته: شما می‌توانید از TOWS Matrix هم استفاده کنید که عملکردی شبیه به SWOT دارد و تهدیدها، فرصت‌ها، نقاط ضعف و نقاط قوت را بررسی می‌کند با این تفاوت که این روش روی عوامل خارجی تأکید دارد و SWOT روی عوامل داخلی.

یک مثال از تحلیل ماتریس SWOT

این سناریو را تصور کنید: نازنین مدیرعامل یک شرکت مشاور استارتاپی کوچک و مبتدی است و برای تصمیم‌گیری در مورد استراتژی آینده برای رشد، می‌خواهد تصویری روشن از وضعیت فعلی خود داشته باشد. او تیم خود را جمع کرده و یک ماتریس SWOT مانند جدول زیر به دست آورده است.

چه‌کاری را خوب انجام می‌دهید؟

منابع منحصر به‌ فرد شما چیست؟

دیگران چه چیزی را نقاط قوت شما می‌دانند؟

چه چیزی را باید بهبود دهید؟

کدام بخش‌ها منابع کمتری دارند؟

نقاط ضعف شما از نظر دیگران چیست؟

• ما می‌توانیم به‌سرعت پاسخ مشتریان را بدون تشریفات اضافه یا نیاز به تأیید مدیریت سطح بالا بدهیم.
• ما به‌خوبی مسائل مشتریان را حل می‌کنیم و چون کارهای ما در حال حاضر کم است می‌توانیم وقت زیادی برای آن‌ها صرف کنیم.
• مشاوران ارشد ما اعتبار زیادی در بازار دارند.
• ما اگر متوجه شویم که روش‌های بازاریابی خوبی نداریم، به‌ سرعت تغییر جهت می‌دهیم.
• ما هزینه‌های سربار کمی داریم، پس می‌توانیم به مشتریان ارزش خوبی ارائه کنیم.

• شرکت ما حضور یا اعتبار کمی در بازار دارد.
• ما کارمندان کمی داریم که مهارت‌های ضعیفی در برخی حوزه‌ها دارند.
• در مورد احتمال ترک یا بیمار شدن کارمندان حرفه‌ای آسیب‌پذیر هستیم.
• در مراحل نخست، جریان نقدینگی ما بسیار پایین است.

چه فرصت‌هایی در محیط برای شما وجود دارد؟

چه روندهایی را می‌توانید به‌عنوان مزیت به کار بگیرید؟

چطور نقاط قوت خود را به فرصت تبدیل می‌کنید؟

چه تهدیدهایی به شما آسیب می‌زنند؟

رقبای شما چه‌کار می‌کنند؟

نقاط ضعف شما چه تهدیدهایی به وجود می‌آورند؟

• کسب‌وکار ما در مرحله درحال‌توسعه است و فرصت‌های زیادی در آینده برای رشد خواهد داشت.
• مقامات محلی تمایل دارند که کسب‌وکارهای کوچک محلی را تشویق کنند.
• رقبای ما احتمالاً توانایی زیادی در سازگاری با فنّاوری‌های جدید نداشته باشند.

• توسعه تکنولوژی ممکن است بازار را فراتر از توانایی سازگاری ما تغییر بدهد.
• تغییرات کوچکی که رقبای بزرگ ما انجام می‌دهند، ممکن است باعث شود تمام تلاش‌های ما برای کسب موقعیتمان در بازار را بی‌ثمر کند.

در نتیجه تجزیه‌ و تحلیل تیم، نازنین متوجه می‌شود که نقاط قوت اصلی مشاوره آن‌ها در چابکی، تخصص فنی و هزینه سربار کم است. این موارد باعث می‌شود بتواند خدمات مشتری عالی به مشتریان نسبتاً محدودی ارائه دهد. نقاط ضعف شرکت نیز مربوط به‌ اندازه آن است. نازنین نیاز به سرمایه‌گذاری در آموزش برای بهبود مهارت‌های کارکنان کوچک خود دارد. او باید بر سیاست‌های حفظ و نگهداری تمرکز کند تا اعضای اصلی تیم را از دست ندهد.

نازنین متوجه شد که فرصت‌هایی در ارائه خدمات با سرعت و پاسخ مناسب به کسب‌وکارهای محلی و سازمان‌های دولتی دارند. با توجه به اینکه رقبای آن‌ها سازگاری پایینی دارند، این شرکت احتمالاً می‌تواند اولین کسی باشد که کالا یا محصولات و خدمات جدید به بازار عرضه می‌کند. برای رفع تهدیدها لازم است این شرکت مشاوره‌ای هم‌ زمان با پیشرفت تکنولوژی خود را تغییر بدهد. همین‌ طور باید مراقب رقبای بزرگ خود باشد، با توجه به اینکه کوچک‌ترین تغییری در آن‌ها، باعث تحول بازار خواهد شد. برای مقابله با این امر، باید بازاریابی خود را به وب‌سایت‌های منتخب صنعت متمرکز کند تا با بودجه کم تبلیغات، بیشترین حضور ممکن را در بازار داشته باشد.

نکته: می‌توانید تحلیل SWOT شخصی هم انجام دهید. این کار به پیشرفت شغلی شما و کشف استعدادها، توانایی‌ها و فرصت‌های شما کمک خواهد کرد.

اینفوگرافی ماتریس SWOT

برای دیدن یک تصویر جامع از این مفهوم روی لینک ایفوگرافی ماتریس SWOT کلیک کنید.

نکات کلیدی

ماتریس SWOT یک چارچوب ساده اما مفید برای تجزیه‌وتحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شرکت یا سازمان شما است. این تحلیل به شما کمک می‌کند تا کارهایی که به‌خوبی انجام می‌دهید را بشناسید، آن بخشی که ضعف دارید را برطرف کنید، ریسک‌ها را به حداقل برسانید و از فرصت‌های موفقیت بیشترین بهره را ببرید. ماتریس SWOT می‌تواند برای شکل‌دهی یک استراتژی به‌ صورت غیررسمی یا به روشی پیچیده‌تر به‌عنوان ابزاری جدی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین می‌توانید برای درک و شناخت رقبای خود از آن استفاده کنید که می‌تواند بینش لازم برای ایجاد یک موقعیت رقابتی منسجم و موفق به شما ارائه دهد. هنگام تحلیل، واقع‌بین و دقیق باشید. آن را در سطح مناسب اعمال کنید و در صورت لزوم با سایر ابزارهای ایجاد گزینه‌های انتخاب آن را تکمیل کنید.

نکته: اکثر افراد، تحلیل SWOT را به آلبرت هامفری نسبت می‌دهند؛ اما همان‌طور که ژورنال بین المللی تحقیقات کسب و کار هم اشاره کرده است، بحث‌های زیادی در مورد مبتکر این ابزار وجود دارد.

سوالات متداول

تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT چارچوبی برای شناسایی و تحلیل نقاط قوت (S)، ضعف (W)، فرصت ها (O) و تهدیدهای (T) یک کسب و کار است. این کلمات مخفف SWOT را تشکیل می دهند. هدف اصلی تجزیه و تحلیل SWOT افزایش آگاهی از عواملی است که در تصمیم گیری تجاری یا ایجاد یک استراتژی تجاری نقش دارند.

چرا تجزیه و تحلیل SWOT مهم است؟

تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک می کند تا نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات سازمان خود را شناسایی کنید. همینطور شما را راهنمایی می کند تا کارهایی که به خوبی انجام می‌دهید را شناسید، آنچه را که کمبود دارید برطرف کنید، فرصت های جدید به دست آورید و خطرات را به حداقل برسانید. قبل از تصمیم گیری در مورد هر استراتژی جدید، برای ارزیابی موقعیت سازمان خود از یک تحلیل SWOT استفاده کنید.

ماتریس SWOT چیست و چه کاربردی در پیشبرد کسب‌و‌کار دارد؟

آنالیز SWOT که با نام ماتریس SWOT نیز شناخته می‌شود، یک روش برنامه‌ریزی استراتژیک است، که هر شخص یا سازمانی می‌تواند از آن به منظور شناخت فرصت‌ها و تهدیدها و به طور کلی نقاط ضعف و قوت تجارت خود استفاده کند. به این ترتیب، این تحلیل‌ها می‌تواند شما را در راه برنامه‌ریزی پروژه‌های‌تان یاری کند، تا بتوانید در راه رقابت تجاری از رقبای خود سبقت بگیرید.

ماتریس SWOT به منظور شناختن عوامل مطلوب و نامطلوب داخلی و خارجی محتمل در مسیر پیشبرد اهداف پروژه یا تجارت ساخته شده است. در واقع شما در حین انجام آنالیز SWOT به ایجاد پرسش‌ها و پاسخ‌هایی می‌پردازید، که در ماتریس SWOT چیست؟ نهایت، منجر به شناخت مزیت‌های رقابتی کسب و کارتان می‌شود. این شیوه‌ی آنالیز بر پایه‌ی روش آزمون و خطا ساخته شده و می‌توان این ویژگی را تنها نقطه ضعف احتمالی آن دانست.

ضعف و قوت، تهدید و فرصت

نام ماتریس SWOT از حروف اول چهار واژه Strengths، Weaknesses، Opportunities و Threats تشکیل شده است.

نقاط قوت (Strengths)

شامل ویژگی‌های موجود در کسب و کار که رقبا از داشتن وجود آن‌ها محروم هستند.

نقاط ضعف (Weaknesses)

ویژگی‌های منفی موجود در ماتریس SWOT چیست؟ کسب و کار که در وضعیت فعلی رقبا دیده نمی‌شود.

فرصت‌ها (Opportunities)

اتفاقات یا شرایط خارجی که می‌تواند از آن‌ها در مسیر رسیدن به اهداف استفاده کرد.

تهدیدها (Threats)

اتفاقات و موقعیت‌هایی که می‌توانند موقعیت پروژه را به خطر بیندازند.

همانطور که از تعریف چهار واژه فوق می‌توانید متوجه شوید، نقاط ضعف و قوت کاملاً وابسته به ویژگی‌های داخلی پروژه هستند؛ این در حالی است که فرصت‌ها و تهدیدها از موارد بیرونی نشات می‌گیرند.

تناسب استراتژیک

یکی دیگر از مفاهیمی که در زمان استفاده از این سیستم آنالیز با آن سر و کار داریم تناسب استراتژیک نام دارد. تناسب استراتژیک در حوزه آنالیز به وسیله ماتریس SWOT به معنای میزان مطابقت محیط داخلی شرکت با محیط خارجی آن است.

آنالیز ماتریس SWOT

کارکردن بر روی داده‌های ماتریس SWOT می‌تواند تا حد بسیار زیادی به پیشبرد تجارت الکترونیک شما کمک کند، علت این امر فراهم کردن شرایط برنامه‌ریزی برای اقدامات آتی است. روند کار در زمان استفاده از آنالیز SWOT به این ترتیب است، که برنامه‌ریزها و استراتژیست‌های شرکت، به سنجش قابل دسترس بودن یا نبودن اهداف به وسیله SWOT پرداخته و اگر به این نتیجه برسند، که با این شرایط هدف غیر قابل دستیابی است، به بازنگری در هدف می‌پردازند و این اقدام را تا زمان دستیابی به اهداف واقع‌بینانه ادامه می‌دهند.

فاکتورهای درونی و بیرونی در ماتریس SWOT

آنالیز SWOT با هدف شناسایی عوامل داخلی و خارجی برای پی بردن به تاثیر هر کدام در مسیر دستیابی به هدف انجام می‌شود. در یک ماتریس SWOT بخش‌های اصلی اطلاعات به دو دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:

• فاکتورهای داخلی: نقاط قوت و ضعف درون سازمان
• فاکتورهای خارجی: فرصت‌ها و تهدیدهای به وجود آمده خارج از ساختار سازمان

در ادامه مفصل‌تر با این دو مفهوم آشنا خواهیم شد.

موارد داخلی

در طی آنالیز با کمک ماتریس SWOT شرایط و ویژگی‌های موجود، یا به طور کلی‌تر فاکتورهای مختلف درون سازمانی با توجه به تاثیر خود در راه رسیدن به هدف، جزو دو دسته نقاط قوت و نقاط ضعف جای می‌گیرند. در واقع این هدف است که یک وضعیت موجود داخلی را به ضعف یا قوت تبدیل می‌کند و آنچه برای یک مجموعه نقطه‌ی ضعف محسوب می‌شود، ممکن است برای دیگری، یک نقطه‌ی قوت باشد. این نقاط قوت و ضعف می‌تواند شامل نیروی انسانی، منابع مالی و توانایی تولید و هر چیز دیگری باشد.

موارد خارجی

دیگر مواردی که در جهت آنالیز در ماتریس SWOT قرار می‌گیرند، شامل موارد خارجی هستند. این موارد که تحت عنوان فرصت‌ها و تهدیدها شناخته می‌شوند، شامل مسائل کلان اقتصادی، تحولات فناوری، قوانین و تحول در وضعیت فرهنگی یا اجتماعی جامعه و همچنین تغییر در بازار یا در تغییر در وضعیت رقبا هستند.

ایرادهای وارده بر این ماتریس

آنالیز SWOT یک روش طبقه بندی است و به هر حال نقاط ضعف خاص خود را دارد. برای مثال روش آنالیز به کمک ماتریس SWOT کاربران را ترغیب می‌کند، تا به رفع و رجوع یا تقویت فاکتورهای مثبت و منفی موجود بپردازد و به این ترتیب، می‌تواند تمرکز فرد را از مسائل مهم در راه دست‌یابی به هدف دور کند. ضمناً موارد مربوط موجود در این ماتریس بدون هیچگونه اولویت‌بندی در دسته‌های مختلف جای می‌گیرند. به این ترتیب ممکن است، تصور شود که ویژگی‌های مثبت کوچک، می‌توانند نقص‌های بزرگ را پوشش دهند.

استفاده از ماتریس SWOT و آنالیز آن

روش عاقلانه در هنگام کار با ماتریس SWOT این است که در چشم پوشی از فاکتورها عجولانه عمل نکنیم. زیرا ارزش SWOT به ویژگی‌های سطحی آن‌ها نبوده و کاملاً در گروی استراتژی‌هایی است، که می‌توان بر پایه آن‌ها ساخت. به عبارت دیگر می‌توان گفت، در یک ماتریس SWOT آن ویژگی (فارغ از داخلی، خارجی و مثبت یا منفی بودن) که امکان ایجاد استراتژی مناسبی را برای شما فراهم کند، از ارزش بالایی برخوردار بوده و مابقی ویژگی‌ها فاقد ارزشی چندان هستند.

از ماتریس SWOT می‌توان در زمینه‌ی هر مسیری که به یک هدف منتهی می‌شود، استفاده کرد و استفاده از این ماتریس تنها به شرکت‌های در جستجوی سود بیشتر خلاصه نمی‌شود. برای مثال می‌توان گفت: اشخاص، نهاد‌های دولتی و سازمان‌های مردم نهاد و خیریه‌ها نیز می‌توانند از این روش تحلیلی برای ساخت یک استراتژی مناسب استفاده کنند.

از دیگر موارد استفاده از آنالیز SWOT می‌توان به برنامه ریزی پیش از بحران، یا تعیین استراتژی برای مدیریت بحران اشاره کرد.

ساخت استراتژی

از تجزیه و تحلیل SWOT می‌توان برای ایجاد استراتژی سازمانی یا شخصی مورد استفاده کرد. مراحل لازم برای اجرای آنالیز استراتژی محور شامل شناسایی عوامل داخلی و خارجی (با استفاده از ماتریس 2×2) ، انتخاب و ارزیابی مهمترین عوامل و شناسایی روابط موجود بین ویژگیهای داخلی و خارجی است.

به عنوان مثال، وجود روابط قوی بین نقاط قوت و فرصت‌ها نشانگر وجود شرایط خوب در شرکت بوده و استفاده از استراتژی تهاجمی امری کم ریسک جلوه می‌دهد. از سوی دیگر، پیوند تنگاتنگ میان نقاط ضعف و تهدیدهای موجود را می‌توان به عنوان یک هشدار تلقی کرده و به واسطه آن خود را برای استفاده از یک استراتژی دفاعی آماده کنیم.

تطبیق و تبدیل

تطبیق و تبدیل، یکی از مهم‌ترین روش‌های استفاده از ماتریس SWOT است. تطبیق برای پیدا کردن مزیت‌های رقابتی، بر اساس مطابقت نقاط قوت و فرصت‌ها استفاده می‌شود. این درحالی است که تبدیل تاکتیکی شامل اعمال تغییرات به منظور تبدیل کردن نقاط ضعف یا تهدیدها به نقاط قوت یا فرصت است.

استفاده از ماتریس SWOT برنامه‌ریزی شرکتی

برنامه‌ریزی شرکتی بخشی از تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌هایی است که سازمان را قادر می‌سازد به اهداف خود برسد. این دقیقاً همان فرآیند منظم و جدی است که سازمان از آن برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کند. البته به طور معمول شرکت‌ها از ماتریس SWOT و آنالیزهای PEST و PESTLE به صورت ترکیبی استفاده می کنند، انجام آنالیز به منظور برنامه‌ریزی شامل مراحل زیر است:

• تعیین اهداف
• ارزیابی داخلی SWOT سازمان
• تجزیه و تحلیل استراتژی‌های موجود
• موضوعات استراتژیک تعریف شده
• تعیین عوامل مهم موفقیت
• تهیه برنامه‌های عملیاتی، منابع و پروژه‌ها برای اجرای استراتژی
• نظارت بر نتایج

تحلیل ماتریس SWOT برای پیشرفت کسب و کار

در بسیاری از تحلیل‌های رقابتی، بازاریابان، برای هر یک از رقبای شرکت، پروفایل‌های دقیقی برپایه‌ی نقاط قوت و ضعف (نسبت به وضعیت خود) و بر پایه‌ی استفاده از ماتریس SWOT ایجاد می‌کنند. آن‌ها، سپس ساختار هزینه کرد، منابع، سود، شایستگی‌ها ، جایگاه رقابتی و تمایز محصول، درجه ادغام عمودی، تاریخچه بازخورد به پیشرفت‌های صنعت و سایر عوامل را در مورد هر یک از رقبا بررسی می‌کنند، تا بتوانند در زمان تصمیم گیری از این داده‌ها استفاده کنند.

اکثر مدیران بازاریابی، جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز را امری ضروری برای انجام تحلیل دقیق بازار می‌دانند. به همین منظور، آن‌ها برای به دست آوردن اطلاعات به‌طور متناوب به انجام تحقیقات در زمینه‌ی بازاریابی می‌پردازند. بازاریابان تکنیک‌های مختلفی را برای انجام تحقیقات در مورد بازار به کار می‌گیرند، که برخی از معمول‌ترین آنها عبارتند از:

• تحقیقات کیفی بازاریابی مانند بررسی گروه‌های هدف
• تحقیقات بازاریابی کمّی مانند بررسی‌های آماری
• تکنیک‌های تجربی مانند استفاده از بازارهای آزمایشی
• تکنیک‌های مشاهده‌ای مانند مشاهدات وضعیت میدانی (بازخورد مردم در محل)

ممکن است مدیران بازاریابی، فرآیندهای مختلف مشاهده و هوش رقابتی محیطی را برای کمک به شناسایی روندها و آگاهی از تحلیل بازاریابی شرکت طراحی و نظارت کنند، برای درک بهتر اینکه بدانید ماتریس SWOT چیست، می توانید به جدول زیر نگاهی بیندازید:

Threats	Opportunities	Weaknesses	Strengths
مشاوره عظیم در سطوح جزئی	موقعیت کاملاً تثبیت شده در بازار هدف محدود	کمبود مشاوران در سطح عملیاتی	اعتبار در بازار
حمله سایر گروه‌های مشاوره کوچک به بازار	امکان وجود بازار مشاوره در زمینه‌های دیگر	عدم توانایی انجام وظایف چندگانه	تخصص در مشاوره انتخاب شریک

تجزیه و تحلیل SWOT در اکثر موارد بسیار سودمند است زیرا به هر سازمانی کمک می‌کند تا متوجه شود که آیا یک هدف قابل دستیابی است یا خیر؛ بنابر این سازمان‌ها را قادر می‌سازد اهداف خود را با واقع بینی انتخاب کنند.

چنانچه می خواهید به رشد اقتصادی و سوددهی شرکت خود کمک کنید، باید اهداف واقع‌بینانه و استراتژی مشخص و دقیقی برای رسیدن به آن اهداف داشته باشید. استفاده از ماتریس SWOT و آنالیز آن، به واسطه مشخص کردن نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها می‌تواند شما را تا حد بسیار زیادی یاری کند. بنابراین بهتر است شانس خود را برای استفاده از این روش امتحان کنید.

شما یک گام جلوتر از دیگران باشید! اگر به آی‌تی و تکنولوژی علاقه‌مندید و دوست دارید سریع‌تر در این زمینه پیشرفت کنید، همین حالا به جمع 10103 عضو همیار آی‌تی بپیوندید، دسترسی به تمام آموزش‌های پریمیوم، دریافت جدیدترین آموزش‌های کاربردی مرتبط با آی‌تی و استفاده از مشاوره‌ی رایگان، برخی از مزایای عضویت در سایت هستند، شما نیز به کاربران همیار پیوسته و همین حالا وارد دنیای حرفه‌ای‌ها شوید. من هم می‌خواهم عضو ویژه‌ی همیار شوم

تجارت الکترونیک چیست و چه مزایایی ماتریس SWOT چیست؟ برای کسب‌و‌کارها دارد؟

ایمیل مارکتینگ چیست و چرا باید از آن برای بازاریابی استفاده کنید؟

هر آن‌چه باید درباره‌ی مدیریت پروژه اجایل یا چابک (Agile) بدانید!

مدیر پروژه کیست، چه کاری انجام می‌دهد و چه وظایفی دارد؟

اگر یک کسب‌وکار آنلاین دارید، همین حالا آن را به هزاران کاربر علاقه‌مند، معرفی کنید! اسپانسرینگ چه مزایایی دارد؟

در بحث‌‌ پیرامون این مقاله شرکت کنید، سوالات شما توسط کارشناسان همیار آی‌تی پاسخ داده می‌شود. لغو پاسخ

بسیار عالی هست استفاده از ای تی وبرای کسانی که می خواهم حرفه ای کار کن از ای تی بهترین راه هست

فرصت ویژه برای حرفه‌ای‌ها

کاربران ویژه، افرادی هستند که به آی‌تی و تکنولوژی علاقه‌مند بوده و می‌خواهند زودتر از دیگران در این زمینه پیشرفت کنند، شما هم همین حالا به جمع اعضای ویژه‌ی همیار پیوسته و به تمام امکانات پریمیوم سایت دسترسی داشته باشید!

ماتریس SWOT چیست و چه کاربردی دارد؟

ماتریس SWOT ابزاری است که برای کشف و بررسی ماتریس SWOT چیست؟ جنبه‌های مختلف کسب و کار و اشراف بهتر روی وضعیت شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر ربع از این ماتریس دو در دو مربوط به یک حرف از عبارت SWOT است. عبارت SWOT از کنار هم قرار دادن حرف اول چهار کلمه انگلیسی تشکیل شده که بخش‌های این ماتریس را تشکیل می‌دهند:

• strengths به معنی نقاط قوت
• weaknesses به معنی نقاط ضعف
• opportunities به معنی فرصت‌ها
• threats به معنی تهدیدها

با استفاده از این ماتریس و بررسی وصعیت فعلی کسب و کار خود، می‌توانید نقاط قوت خود را تقویت کنید و نقاط شعف را به حداقل برسانید. همچنین می‌توانید از فرصت‌های بیرونی برای بهتر کردن کسب و کار خود استفاده کنید و در برابر تهدیدهای بیرونی از خودتان محافظت کنید. ماتریس SWOT یه جدول است که از چهار خانه تشکیل شده و هر خانه جدول به یک بخش آن اختصاص دارد. در ادامه هر کدام از این بخش ها را شرح می‌دهیم.

نقاط قوت موارد هستند که کسب و کار شما در حال حاضر به خوبی انجام می‌دهد، منابع منحصر به فردی که تیم شما در اختیار دارد، یا هر مزیت رقابتی که کسب و کار شما دارد. نقاط قوت فاکتورهای درونی هستند، بنابراین می‌توانید روی آنها حساب باز کنید و از آنها به نفع خود استفاده کنید.

نقاط ضعف حوزه‌هایی هستند که کسب و کار شما می‌تواند یا لازم است بهبود بدهد؛ جایی که لازم است منابع خود را تقویت کنید یا رقبا از شما پیشی می‌گیرند. نقاط ضعف نیز عوامل درونی هستند، بنابراین اغلب می‌توانید آنها را برطرف کرده و بر آنها غلبه کنید.

فرصت‌ها حوزه‌هایی هستند که می‌توانید از آنها استفاده کنید. این حوزه‌ها می‌توانند منابع جدیدی باشند که در دسترس شما هستند، یا روندهای نوظهوری باشند که می‌توانید در دستور کار خود قرار دهید یا هر نقطه قوتی که هنوز در استراتژی خودتان از آن استفاده نکرده اید. فرصت‌ها از عوامل خارجی به شمار می روند، زیرا خارج از کنترل شما هستند.

تهدید به هر عاملی گفته می‌شود که می‌تواند از بیرون بر کسب و کار شما تأثیر منفی بگذارد یا هر مانعی که کسب و کار شما در حال حاضر با آن مواجه است. وقتی تحلیل بازار را اجرا می‌کنید، معمولاً می‌توانید متوجه تهدیدای بشوید که کسب و کار شما با آن مواجه است. به عنوان یک عامل خارجی، تهدیدها هم مانند فرصت‌ها اغلب خارج از کنترل شما هستند.

این بخش را می‌توان در قالب جدول SWOTپیاده سازی کرد و در هر بخش به سه سوال پاسخ داد که وضعیت کسب و کار را تا حدی مشخص می‌کند. سوالات انالیز ماتریس SWOT عبارتند از:

• مزیت رقابتی ما چیست؟
• چه منابعی داریم؟
• چه محصولاتی عملکرد خوبی دارند؟

• کجا می‌توانیم پیشرفت کنیم؟
• چه محصولاتی عملکرد ضعیفی دارند؟
• کجا کمبود منابع داریم؟

• چه مقررات جدیدی عملیات را تهدید می‌کند؟
• رقبای ما چه کاری را به خوبی انجام می‌دهند؟
• چه گرایش‌هایی مصرف کننده تجارت را تهدید می‌کند؟

• از چه فناوری می‌توانیم برای بهبود عملیات استفاده کنیم؟
• از چه فناوری می‌توانیم برای بهبود عملیات استفاده کنیم؟
• چه بخش‌های جدیدی از بازار را می‌توانیم کشف کنیم؟

مزایای استفاده از ماتریس SWOT کدامند؟

اولین و مهم‌ترین مزیت ماتریس SWOT این است که هزینه کمی دارد و حتی بدون هزینه هم قابل اجرا است. هر کسی که درک درستی از عملکرد کسب و کار شما داشته باشد، می‌تواند با استفاده از ماتریس سوات آن را تجزیه و تحلیل کند. مزیت دیگر SWOT این است که برای اجرا به زمان زیادی نیاز ندارد و در شرایطی که زمان کافی برای رسیدگی به یک موقعیت پیچیده ندارید، به کمک شما می‌آید. به عبارت دیگر برای تجزیه و تحلیل به روش سوات، نیازی نیست از یک مشاور خارج از سازمان استفاده کنید یا این فرایند را برون‌سپاری کنید.

یکی دیگر از مزایای تجزیه و تحلیل SWOT این است که بر مهم‌ترین عوامل موثر بر کسب و کار شما تمرکز می‌کند. با استفاده از SWOTمی‌توانید درک بهتری از کسب و کار خود به دست بیاورید، نقاط ضعف آن را رفع کنید، از تهدیداتی که ممکن است تجارت شما را به خطر بیندازند، دوری کنید، فرصت‌ها را شناسایی کنید و برای بهره بردن از آنها سرمایه‌گذاری کنید. همچنین می‌توانید نقاط قوت خود را تقویت کنید و از آنها بیشتر استفاده کنید و اهداف و استراتژی‌های کسب و کار خود را توسعه دهید.

با استفاده از تحلیل SWOT می‌توانید استراتژی‌های کلی کسب و کار خود را تعریف کنید و یا در یک بخش خاص مانند بازاریابی یا فروش از مزایای آن استفاده کنید. می‌توانید یک رویکرد بالا به پایین در پیش بگیرید و پس از تبیین استراتژی‌های کلی با استفاده از سوات، آن ها را به بخش‌های پایین‌تر تعمیم بدهید. همچنین می‌توانید با رویکرد پایین به بالا، ابتدا بخش‌هایی مانند تولید یا فروش را با استفاده از سوات تحلیل کنید و سپس نتایج تحلیل را به لایه‌های بالاتر ماتریس SWOT چیست؟ سازمان تعمیم بدهید.

نحوه انجام تجزیه و تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT

تجزیه و تحلیل کسب و کار با استفاده از ماتریس SWOT در دو بعد درون سازمانی و برون سازمانی قابل اجرا است. آنچه در داخل شرکت رخ می‌دهد، به عنوان یک منبع عالی اطلاعات برای دسته بندی نقاط قوت و ضعف تجزیه و تحلیل SWOT عمل می‌کند. به عنوان نمونه‌هایی از عوامل داخلی، می‌توان به منابع مالی و انسانی، دارایی‌های مشهود و نامشهود (نام تجاری) و ماتریس SWOT چیست؟ کارایی عملیاتی اشاره کرد. سؤالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارتند از:

• چه کاری را خوب انجام می‌دهیم؟ (قدرت)
• قوی‌ترین دارایی ما چیست؟ (قدرت)
• دشمنان ما چه کسانی هستند؟ (ضعف)
• خطوط تولید کم بازده ما کدامند؟ (ضعف)

آنچه در خارج از شرکت اتفاق می‌افتد، به اندازه برای عوامل داخلی برای موفقیت یک شرکت مهم هستند. عوامل خارجی مانند سیاست‌های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمین‌کنندگان، مقوله‌هایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصت‌ها و ضعف‌ها استفاده کرد. سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:

• چه روندهایی در بازار مشهود است؟ (فرصت)
• کدام جمعیت شناسی را هدف قرار نمی‌دهیم؟ (فرصت)
• چند رقیب وجود دارد و سهم آنها از بازار چقدر است؟ (تهدید)
• آیا مقررات جدیدی وجود دارد که به محصولات ما آسیب برساند؟ (تهدید)

انواع استراتژی در تحلیل SWOT

بعد از این که جدول ماتریس سوات را طراحی کردید و به سوالات هر بخش پاسخ دادید، می‌توانید از چهار استراتژی رایج استفاده کنید که در ادامه شرح می‌دهیم:

استراتژی SO (نقاط قوت و فرصت‌ها)

در این استراتژی از نقاط قوت داخلی برای استفاده از فرصت‌های خارجی استفاده می‌کنید. به عنوان مثال، اگر شخص یا کمیته‌ای دارید که در دریافت حمایت‌های مالی یا تامین مالی مهارت دارد (نقطه قوت) و یک پیشنهاد تامین مالی به شما شده است (فرصت)، استفاده از آن فرد یا کمیته برای بالا بردن احتمال دریافت تامین مالی، یک استراتژی SO به شمار می‌رود. استراتژی SO یک استراتژی رقابتی است.

استراتژیWO (ضعف‌ها و فرصت‌ها)

در این استراتژی با استفاده از فرصت‌های خارجی، ضعف‌های داخلی را بهبود می‌بخشید. مثلاً فرض کنید که فرصت دریافت تامین مالی را از دست داده اید. این یک ضعف است، اما آیا فرصت دیگری برای دسترسی به این پول وجود دارد؟ می‌توانید یک متخصص یا مشاور استخدام کنید یا شاید شما تصمیم بگیرید که یک کارمند را آموزش بدهید تا ماتریس SWOT چیست؟ در این زمینه مهارت کسب کند. استراتژی WO یک استراتژی محافظه‌کارانه است.

استراتژیST (نقاط قوت و تهدیدها)

در این استراتژی از نقاط قوت داخلی برای جلوگیری از تهدیدات خارجی استفاده می‌کنید. فرض کنید که یک تهدید خارجی کسب و کار شما را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی با استفاده از SWOT می‌توانید بفهمید نقاط قوت سازمان شما چیست که می‌تواند برای جلوگیری از این آسیب به شما کمک کند؟ استراتژی ST یک استراتژی رقابتی است.

استراتژی WT (نقاط ضعف و تهدیدها)

این استراتژی دفاعی‌ترین موقعیت در ماتریس سوات است که از تهدیدها اجتناب کنند و نقاط ضعف را به حداقل برسانند. از این استراتژی اغلب زمانی استفاده می‌شود که یک سازمان در موقعیت بدی قرار دارد. به عنوان مثال، شاید یک آژانس به اندازه‌ای که ذینفعان انتظار دارند، سودده نباشد. در این مورد ممکن است منطقی باشد که برخی از برنامه ها را با سازمان دیگری ادغام کنیم تا از منابع بهتر استفاده کنیم. استراتژی WT یک استراتژی تدافعی است.

کاربردهای تحلیل ماتریس سوات در کسب و کار

از ماتریس سوات می‌توانید برای تصمیم‌گیری در بخش‌های مختلف کسب و کار خود استفاده کنید. به علاوه این ماتریس ابزار خوبی برای تحقق اهداف سازمانی شما به شمار می‌رود. تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند در برنامه‌های پیشگیرانه به کمک شما بیاید و یا در موقعیت‌های بحرانی شما را نجات بدهد. تحلیل ماتریس سوات کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه شرح می‌دهیم:

یکی از کاربردهای روش SWOT تدوین استراتژی سازمانی یا حتی شخصی است. با استفاده از این ماتریس می‌توانید عوامل داخلی و خارجی را شناسایی و اولویت‌بندی کنید و روابط بین آنها را ارزیابی کنید و نتایج این بررسی‌ها تعیین می‌کند که شما چه استراتژی باید در پیش بگیرید. به عنوان مثال اگر رابطه قوی بین نقاط قوت و فرصت‌ها پیدا کردید، می‌توانید با استفاده از یک استراتژی تهاجمی به اهدافتان برسید. همچنین اگر رابطه قوی بین نقاط ضعف و تهدیدها کشف کردید، لازم است با در پیش گرفتن یک استراتژی دفاعی از بروز بحران‌های جدی‌تر جلوگیری کنید.

بازاریابی و فروش

بازاریابی اصولاٌ بر پایه جمع‌آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن انجام می‌شود. کاربرد ماتریس سوات در بازاریابی این است که نقاط قوت و نقاط ضعف رقبا را شناسایی می‌کند. مواردی که در بازاریابی می‌توان با استفاده از SWOT در مورد آنها اطلاعات بیشتری کسب کرد، عبارتند از مزایا و شایستگی‌های رقبا، تمایز محصولات و ساختار هزینه. همچنین SWOT اطلاعاتی در مورد سیر تحولات صنعت به بازاریابان می‌دهد که در تدوین استراتژی بازاریابی نقش حیاتی دارند.

مثال‌هایی از ماتریس SWOT

در سال 2015، روش تجزیه و تحلیل SWOT در کمپانی کوکاکولا پیاده‌سازی شد و نقاط قوتی مانند نام تجاری مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌ها در بازارهای نوظهور را شناسایی کرد. با این حال، نمی‌شد از نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های سالم و رقابت از سوی ارائه‌دهندگان نوشیدنی سالم چشم‌پوشی کرد.

مجریان SWOT مدیران کوکاکولا را وادار کردند که به سوالات سختی در مورد استراتژی این شرکت جواب بدهند، و در عین حال به آنها اطمینان دادند که همچنان اولین شرکت تولیدکننده نوشیدنی گازدار باقی خواهند ماند. مدیران کوکاکولا پنج سال بعد تاثیر استفاده از تجزیه و تحلیل سوال را مشاهده کردند. ارزش سهام کوکاکولا طی پنج سال بعد از اجرای SWOT، بیش از 60 درصد افزایش یافت!

برای به دست آوردن تصویر بهتری از تجزیه و تحلیل SWOT، مثال دیگری از یک شرکت تولید اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت برای درک بهتر اینکه چگونه باید در بازار اسموتی رقابت کند و چطور می‌تواند سودآوری خود را افزایش بدهد، تجزیه و تحلیل SWOT را پیاده سازی کرد. از طریق این تجزیه و تحلیل، مشخص شد که نقاط قوت این شرکت مواد اولیه باکیفیت، خدمات مشتری شخصی و رابطه قوی با تامین کنندگان است. در عین حال چند نقطه ضعف هم شناسایی شد: تنوع کم محصولات و تجهیزات قدیمی.

با بررسی اینکه چگونه عوامل خارجی بر کسب و کار تأثیر می‌گذارد، این شرکت فرصت‌هایی را در فناوری نوظهور، جمعیت شناسی و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی کرد. همچنین به تهدیدهایی مانند کاهش فروش در زمستان و پیچیدگی‌هایی در زنجیره تامین هم پی برد. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از تجزیه و تحلیل SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت حوزه‌هایی که در آنها ضعف داشت، استفاده کرد.

ماتریس SWOT یکی از مهم‌ترین بخش‌های استراتژی در هر سازمانی است که از آن می‌توان برای تجزیه و تحلیل و ارزیابی موضوعات خاص استفاده کرد. با پی بردن به نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای خارجی و در کنار آن، آگاهی از نقاط قوت داخلی و فرصت‌های خارجی، می‌توانید به بهترین شکل تهدیدها را به فرصت تبدیل کنید و استراتژی کسب و کار خود را بهبود ببخشید. این روش همچنین در بخش‌های دیگری مانند بازاریابی و فروش هم کاربرد دارد.

ماتریس SWOT چیست؟ نمونه تحلیل SWOT با [مثال+دانلود پرسشنامه سوات]

ماتریس SWOT یا ماتریس سوات یک ابزار استراتژی می باشد. وظیفه این ابزار تحلیل تهدیدها و فرصت های خارج سازمان در مقابل نقاط ضعف و مثبت داخل سازمان می باشد. در حقیقت محیط پیرامون(عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و…) شرکت ها همواره در حال تغییر هستند. بنابراین شرکت هایی که بتوانند تغییرات محیطی را شناسایی کنند و براساس آن محیط داخل ماتریس SWOT چیست؟ سازمان را مدیریت کنند بهتر می توانند در موقعیت های مختلف واکنش نشان دهند.

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT یا مدل SWOT یکی از قدیمی ترین ابزارهای استراتژی می باشد. این ماتریس از حرف ابتدایی چهار واژه زیر تشکیل شده است:

فرصت (Opportunity)
تهدید (Threat)
قوت (Strength)
ضعف (Weakness)

با استفاده از این تحلیل شما میتوانید نقاط ضعف سازمان را شناسایی نموده و اقدامات لازم را جهت بهبود آنها پیش بینی نمایید یا با شناسایی نقاط مثبت می توانید آنها را در جهت مقابله با تهدیدات احتمالی که شناسایی کرده اید به کار ببندید.

یکی از کاربرد های مهم ماتریس SWOT میتوان به انتخاب و ارزیابی خرید نرم افزارهای اداری سازمان از جمله نرم افزار بایگانی، نرم افزار اتوماسیون اداری، نرم افزار دبیرخانه و نرم افزار BPMS اشار کرد.

تحلیل SWOT چیست؟

اشتباهی که اکثر افراد انجام میدهند این است که فکر می کنند ماتریس SWOT همان تحلیل SWOT می باشد. در صورتی که ماتریس سوات یک مدل یا روش برای طراحی وضعیت فعلی یک کسب و کار می باشد. مقصود از نوشتن فرصت، تهدید، مثبت و ضعفها این است که بتوانیم ابتدا یک شناختی از محیط پیرامون و سازمان کسب کنیم. در نهایت با لیست کردن این موارد بتوانیم تحلیل درست و نتیجه گیری منطقی داشته باشیم.

چگونه یک ماتریس SWOT انجام دهیم؟

برای رسم ماتریس SWOT باید از گروهی از مدیران و صاحب نظران در سازمان یا بیرون سازمان کمک بگیرید. چرا که رسم ماتریس سوات یک کار گروهی می باشد.

نقاط قوت (Strength): نقاط قوت سازمان خود را لیست کنید. مثلا بنویسید در چه حوزه هایی خوب عمل میکنید. نیروی انسانی خوب، فرهنگ سازمانی، منابع مالی و .	نقاط ضعف (Weakness): نقاط ضعف سازمان خود را لیست کنید. مثلا انگیزه پایین نیروها، کیفیت پایین محصولات، نقدینگی پایین و .
فرصت ها(Opportunity): مثلا بیماری کرونا برای برخی کسب و کاها فرصته برای برخی تهدید، برجام هم همینطور	تهدیدها (Threat): تغییر نرخ ارز، پیشرفت های فناوری و .

مثال از ماتریس SWOT:

برای رسم ماتریس سوات باید چند مرحله را انجام دهیم.

۱- محیط پیرامون سازمان را بررسی میکنیم و فرصت های موجود را شناسایی و لیست میکنیم.

۲- محیط پیرامون سازمان را بررسی میکنیم و تهدیدهای موجود را شناسایی و لیست میکنیم.

۳- محیط داخلی سازمان را بررسی میکنیم و نقاط قوت را شناسایی و لیست میکنیم.

۴- محیط داخلی سازمان را بررسی میکنیم و نقاط ضعف را شناسایی و لیست میکنیم.

۵- نقاط قوت و فرصت ها را با هم تطبیق می دهیم و تحلیل میکنیم و برای آن ها استراتژی های SO مینویسیم.

۶- نقاط ضعف و فرصت ها را با هم تطبیق می دهیم و تحلیل میکنیم و برای آن ها استراتژی های WO مینویسیم.

۷- نقاط قوت و تهدیدها را با هم تطبیق می دهیم و تحلیل میکنیم و برای آن ها استراتژی های ST مینویسیم.

۸- نقاط ضعف و تهدیدها را با هم تطبیق می دهیم و تحلیل میکنیم و برای آن ها استراتژی های WT مینویسیم.

در زیر یک نمونه ماتریس SWOT را می آوریم و این اطلاعات مربوط به یک شرکت فرضی می باشد.

عوامل درونی- قوت ها:

۱٫محصول با کیفیت
۲٫تکنولوژی به روز محصول
۳٫پرسنل مسلط و پاسخگو
۴٫خدمات پشتیبانی به موقع و مناسب
۵٫عدم نیاز به مراجعه حضوری

عوامل درونی- ضعف ها:

۱٫عدم وجود محصول قابل رقابت با رقبا
۲٫عدم وجود برنامه اختصاصی موبایل
۳٫کافی نبودن موارد امنیتی
۴٫عدم وجود نمایندگی فروش و خدمات در برخی استانهای مهم

عوامل درونی- فرصت ها:

۱٫با توجه به بیماری کرونا و دورکاری نیاز به نرم افزار های تحت وب بیش از پیش احساس می شود.
۲٫با توجه به کرونا جستجوی مردم در گوگل بیشتر شده

عوامل درونی- تهدیدها:

۱٫افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه ها می شود.
۲٫نرخ تورم و کرونا باعث تعدیل نیرو در بسیاری از سازمانها شده است.

نمونه ماتریس SWOT از یک بیمارستان:

در زیر نمونه یک ماتریس swot فرضی آمده است.

دانلود پرسشنامه ماتریس SWOT

الگوی تجزیه وتحلیل swot

قوت
قوت های ممکن	واکنش		آیا این یک قدرت است؟
قدرت های محسوس
آیا مدیرانتان با تجربه هستند؟
آیا شرکت شما دانش بنیان است؟
آیا عضو انجمن های صنعتی خاصی هستید؟
آیا تجارت شما خلاقانه است؟

فرصت
فرصت های ممکن	واکنش		آیا این یک فرصت است؟
فرصت های محسوس
آیا می توانید محدوده محصول خود را افزایش دهید؟
آیا می توانید سود و بهره تجارت خود را گسترش دهید؟
آیا می تواند اکثر کارهای سازمان خود را برون سپاری کنید؟
آیا می توانید مشتریانتان را به صورت جغرافیایی یا توسط محصول جدید گسترش دهید؟
آیا رقبای غیر فعالی دارید؟
آیا فرصت های صادراتی دارید؟
آیا بازار کل برای محصول شما رشد می کند؟
فرصت های کلان
آیا تغییرات مطلوبی در اوضاع مقرراتی و سیاسی درانتظار شما است؟
ایا تغییراتی برای محدودیت های صادرات/ واردات پیش خوا که برای تجارت شما مطلوب باشد؟
آیا چشم انداز اقتصادی مطلوب است؟
آیا تغییرات فرهنگی مطلوبی وجود دارد که برای شما سود آور باشد؟
آیا تغییراتی در استفاده از تکنولوژی وجود دارد که تجارت شما از آن استفاده می کند مانند تجارت الکترونیک یا فروش اینترنتی؟

تهدیدها
تهدیدهای ممکن	واکنش		آیا این یک تهدید است؟
تهدیدهای صنعتی
آیا واردات و قیمت پایین به تجارت شما ضربه می زند؟
آیا مصرف کنندگان برای استفاده از یک محصول جانشین حق انتخاب دارند؟
آیا محصولات جانشین در حال افزایش است؟
آیا بازار شما رشد کمی دارد و در حال کاهش است؟
آیا مشتریان یا پیمانکارانتان قدرت تعیین قیمت ماتریس SWOT چیست؟ را دارند؟
آیا نیازهای خریدارانتان در حال تغییر است؟
آیا بازار کل برای محصول شما رشد می کند؟
تهدید های کلان
آیا تغییرات نرخ تبادل خارجی بر صادرات یا واردات شما تاثیر می گذارد؟
ایا تغییرات در دمو گرافیک وجود دارد که به تجارت شما ضربه بزند؟
آیا نظم و انضباط در صنعت شما در حال افزایش است؟

دانلود رایگان فرم پرسشنامه SWOT

کلام آخر:

در نهایت به انتهای مقاله ماتریس SWOT چیست رسیدیم. در این مطلب تلاش کردیم توضیح دهیم که این ماتریس چه کمکی می تواند به کسب و کارها کند حتی میتواند در فرایند انتخاب نرم افزارهای اداری از جمله نرم افزار دبیرخانه به سازمان کمک نماید.

امیدوارم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. اگر سوال یا نکته ای در مورد هر کدام از مراحل وجود دارد آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا سایر بازدید کنندگان هم استفاده کنند.