سروش هشترود
ماشین: هر وسیله که انجام کارها را آسان کند، ماشین می نامیم.
ورودی ماشین: شامل همه آن چیزهایی است که انجام میدهیم تا ماشین کار کند.
خروجی ماشین: آن چیزی است که ماشین برای ما انجام میدهد.
مثال
برای حرکت دوچرخه، نیرویی که به پدال وارد میکنیم، ورودی ماشین و خروجی آن حرکتی است که دوچرخه انجام میدهد.
ورودی یا خروجی ماشینها ممکن است براساس نیرو، توان یا انرژی بررسی شوند.
ماشین ها به صورت های گوناگون در انجام کارها به ما کمک میکنند:
١. همهٔ ماشین ها با انتقال نیرو به ما کمک میکنند.
۲. بعضی از ماشین ها باعث تغییر جهت نیرو می شوند. قرقره بالای پرچم، دوچرخه، قیچی همه از راه تغییر جهت نیرو به ما کمک می کنند.
۳. ماشین ها گاهی با افزایش مقدار نیرو به ما کمک می کنند. (مانند دیلم، انبردست، در قوطی بازکن).
۴. بعضی از ماشین ها با افزایش مسافت اثر نیرو بر جسم و افزایش سرعت انجام کار ماشین ها به ما کمک می کنند. (جارو فراشی، انبر ، موچین، یخ گیر و . )
یک ماشین می تواند در یک زمان هم افزایش نیرو و هم تغییر جهت نیرو داشته باشد مانند جک اتومبیل. و یا در یک زمان هم جهت نیرو را تغییر دهد و هم مسافت اثر نیرو را زیاد کند مانند دوچرخه.
هیچ ماشینی هرگز نمی تواند در یک زمان هم مقدار نیرو و هم مسافت اثر نیرو را افزایش دهد. زیرا در این صورت کارگرفته شده از ماشین بیش تر از کار داده شده به آن خواهد بود که چنین چیزی غیرممکن است.
گشتاور نیرو: اثر چرخانندگی یک نیرو را گشتاور نیرو میگوییم.
عوامل مؤثر بر گشتاور نیرو
کارداده شده به ماشین (کار نیروی محرک): برای آن که یک ماشین کار انجام دهد، باید نخست بر روی آن کار انجام دهیم. نیرویی که به این منظور به ماشین وارد میشود، نیروی محرک و کار این نیرو را کار نیروی محرک (کار داده شده) می نامند.
برای اندازه گیری این کار کافی است نیرویی که به ماشین وارد می شود در اندازهٔ طولی که طی می کند ضرب شود.
کار نیروی محرک (کار داده شده) = جابه جایی نیروی محرک × نیروی محرک
کارگرفته شده از ماشین (کار نیروی مقاوم): نیرویی را که ماشین باید بر آن غلبه کند، نیروی مقاوم و کار این نیرو کار نیروی مقاوم (کار مفید) نامیده می شود برای محاسبه کار مفید، نیروی مقاومی که بر آن غلبه شده است در جابه جایی آن ضرب می کنیم.
کار نیروی مقاوم (کار مفید) = نیروی مقاوم × جابه جایی نیروی مقاوم
کار غیر مفید:
معمولا کار غیرمفید ماشین را نمی توان به طور مستقیم اندازه گرفت و برای تعیین آن کار مفیدی را که از ماشین گرفته ایم از کاری که به ماشین داده ایم، کم می کنیم.
کار غیر مفید = کار داده شده - کار مفید
کار گرفته شده = کار داده شده
کار داده شده = کار مفید + کار غیر مفید
نکته: مطابق قانون پابستگی انرژی، انرژی هنگام تبدیل شدن از یک صورت به صورت دیگر و یا انتقال از یک جسم به جسم دیگر خلق و نابود نمی شود؛ بنابراین مقدار انرژی داده شده به یک ماشین نیز همواره با مقدار انرژیی که از ماشین گرفته می شود برابر است.
مزیت مکانیکی نشان می دهد که ماشین نیروی وارده را چند برابر می کند.
نکته: مزیت مکانیکی کمیتی نسبی بوده و بدون واحد بیان می شود.
انرژی گرفته شده از ماشین = انرژی داده شده به ماشین
انرژی تلف شده + انرژی (یا کار) مفید گرفته شده از ماشین = کل انرژی داده شده به ماشین
بازده: در هر وسیله می توان نسبت کار مفید به کل انرژی داده شده به دستگاه را به عنوان یک عامل مهم در کیفیت آن وسیله در نظر گرفت، این نسبت بازده نام دارد.
نکته: در یک ماشین واقعی چون کار خروجی از کار یا انرژی ورودی کمتر است، بازده ماشین همیشه کوچکتر از یک است.
مزیت مکانیکی نشان می دهد ماشین چگونه به ما کمک می کند:
مزیت مکانیکی یک ماشین در حالت تعادل، به صورت نسبت اندازه نیروی مقاوم به اندازهٔ نیروی محرک، تعریف میشود:
اندازه نیروی محرک: اندازه کار نیروی مقاوم = مزیت مکانیکی
اگر مزیت مکانیکی بزرگتر از یک باشد، ماشین مقدار نیرو را افزایش می دهد.
اگر مزیت مکانیکی کوچکتر از یک باشد، ماشین مسافت اثر نیرو را زیاد می کند.
اگر مزیت مکانیکی برابر یک باشد، ماشین فقط از راه انتقال و یا تغییر جهت نیرو به ما کمک می کند.
ماشین ها را می توان به چنددسته تقسیم نمود:
۱. ماشین ساده
۲. ماشین مرکب
۳. ماشین پیچیده
ماشین ساده : ماشینی است که ساختمان ساده ای دارد مانند بیل، کلنگ، پیچ گوشتی، در بازکن نوشابه
ماشین مرکب : اگر دو یا چند ماشین ساده را با هم ترکیب کنیم یک ماشین مرکب ساخته ایم . مانند : قیچی خیاطی، قیچی آهن بری، انبر دست و .
ماشین پیچیده : ماشینی است که اجزای بسیار زیادی دارد و از ترکیب تعداد زیادی ماشین مرکب ساخته شده است. مانند : اتومبیل، موتورسیکلت و .
توجه : تفاوت زیادی بین ماشین های ساده و مرکب وجود ندارد به عنوان مثال قیچی یک ماشین مرکب است اما ساختمانی بسیار ساده دارد یا انبردست هم به همین صورت .
ماشینهای ساده به چند گروه تقسیم می شوند:
۱. اهرمها ۲. قرقره ها ۳. چرخ دنده ۴. سطح شیب دار ۵. چرخ ومحور ۶. گوه ۷. پیچ
اهرمها: اهرم میله بلند و محکمی است که قسمتی از آن به جایی تکیه کرده است و دارای قسمتهای مختلفی است که به شرح زیر میباشد:
تکیه گاه : قسمتی از اهرم است که اهرم به آن تکیه کرده یا به دور آن می چرخد که با حرف F نشان می دهند.
نیروی محرک: نیرویی است که ما به ماشین وارد می کنیم که باحرف E نشان میدهند.
نیروی مقاوم: نیرویی است که ماشین به جسم وارد می کند که با حرف R نشان می دهند.
بازوی مقاوم: فاصله بین نیروی مقاوم تا تکیه گاه را بازوی مقاوم می گویند که با حرف LR نشان می دهند.
بازوی محرک: فاصله بین نیروی محرک تا تکیه گاه را می گویند که با حرف LE نشان می دهند.
اهرمها به سه نوعند :
۱. اهرم نوع اول: اهرمی است که تکیه گاه بین نیروی محرک و نیروی مقاوم می باشد .
کلمه بین الزاماً به معنی وسط نیست یعنی اینکه تکیه گاه میتواند کاملاً در وسط باشد یا اینکه تکیه گاه به نیروی مقاوم نزدیک باشد و یا اینکه تکیه گاه به نیروی محرک نزدیک باشد .
الف: اهرم نوع اولی که تکیه گاه کاملاً در وسط باشد. در این صورت بازوی محرک و بازوی مقاوم با هم برابرند در نتیجه نیروی محرک و نیروی مقاوم هم باهم برابرند دراین صورت اهرم با انتقال نیرو و تغییر جهت نیرو به ما کمک میکند و افزایش نیرو و یا افزایش مسافت ندارد. مانند الا کلنگ، ترازو، .
ب: اهرم نوع اولی که تکیه گاه به نیروی مقاوم نزدیک باشد. در این صورت بازوی محرک بزرگتر از بازوی مقاوم است پس نیروی محرک کوچکتر از نیروی مقاوم است در این صورت اهرم با انتقال نیرو و تغییر جهت نیرو و افزایش نیرو به ما کمک میکند. مانند دیلم، قیچی آهن بری، انبردست، .
ج: اهرم نوع اولی که تکیه گاه به نیروی محرک نزدیک باشد. در این صورت بازوی محرک کوچکتر از بازوی مقاوم است و نیروی محرک بزرگتر از نیروی مقاوم پس اهرم با انتقال نیرو و تغییر جهت نیرو و افزایش مسافت و سرعت اثر نیرو به ماکمک میکند. مانند قیچی خیاطی .
۲. اهرم نوع دوم: اهرمی است که تکیه گاه دریک طرف اهرم واقع است و نیروی مقاوم بین نیروی محرک و تکیه گاه قرار گرفته باشد که در این صورت بازوی محرک بزرگتر از بازوی مقاوم است و نیروی محرک کمتر از نیروی مقاوم پس اهرم با انتقال نیرو و افزایش نیرو به ماکمک می کند ولی تغییر جهت نیرو یا افزایش مسافت ندارد. مانند دربازکن نوشابه، چرخ دستی، فندق شکن (انبر گردو شکن)
۳. اهرم نوع سوم: اهرمی است که تکیه گاه دریک طرف اهرم واقع شده است و نیروی محرک بین تکیه گاه و نیروی مقاوم قرار دارد و بازوی محرک کوچکتر از بازوی مقاوم است تعریف ساده اهرم و نیروی محرک بزرگتر از نیروی مقاوم پس با انتقال نیرو و افزایش مسافت و سرعت اثر نیرو به ما کمک می کند. مانند جاروی دسته بلند، موچین، انبر ذغال، .
در اهرمها و در شرایط تعادل، مزیت مکانیکی از رابطه زیر به دست می آید:
بازوی مقاوم : بازوی محرک = مزیت مکانیکی اهرم ها
قرقره ها: با طناب و قرقره نیز میتوان ماشین ساده ساخت. با استفاده از چنین ماشینی میتوان اجسام
سنگین را بلند کرد. هر قرقره محوری دارد که حول آن میتواند آزادانه بچرخد.
قرقرهٔ ثابت: با انتقال و تغییر جهت نیرو به ما کمک میکند.
قرقرهٔ متحرک: با انتقال و افزایش مقدار نیرو کمک میکند.
ترکیب قرقره ها: ترکیب یک قرقرهٔ ثابت با یک قرقرهٔ متحرک می تواند همزمان با تغییر جهت نیرو و افزایش نیرو کمک کند.
نکته: با اضافه کردن تعداد قرقره های ثابت و متحرک می توان نیرو را تا چندین برابر افزایش داد.
مزیت مکانیکی در قرقره ها:
میزان جابجایی ن مقاوم : میزان جابجایی ن محرک = مزیت مکانیکی قرقره
یا:
تعداد طناب ها که ن محرک وصل است : تعداد طنابها که به ن مقاوم وصل است = مزیت مکانیکی قرقره
چرخ دنده ها:
در اغلب ماشینهایی که میچرخند از چرخ دنده
استفاده میشود. ماشینی مانند یک دریل کوچک در سرعتهای
بالا به نیروی کمی احتیاج دارد و ماشینهای دیگری مانند چرخهای
بزرگ (پره دار ) پشت کشتیهای بخار، به نیروی زیادی در سرعتهای کم، احتیاج دارند.
چگونگی کارکرد چرخ تعریف ساده اهرم دنده ها به تعداد دندانه های آن، بستگی دارد.
چرخ دنده ها با انتقال نیرو و بسته به نحوه ترکیب آنها با یکدیگر می توانند با تغییر جهت نیرو، افزایش مقدار نیرو و افزایش سرعت و مسافت اثر نیرو کمک کنند.
سطح شیبدار:
سطح شیبدار به ما کمک میکند تا با نیروی کمتر؛ اما در مسافتی طوالنیتر، جسم سنگین را به سمت
باال حرکت دهیم. وقتی از سطح شیبدار استفاده میکنیم، نیروی محرک، کاهش پیدا میکند؛ اما
مسافتی تعریف ساده اهرم که باید طی شود تا جسم بالا برده شود، افزایش پیدا میکند.
*** آوای فرهنگیان دو ***
اهرم میله ای است که می تواند حول یک تکیه گاه دوران کند. در هر اهرم یک تکیه گاه, یک بازوی محرک و یک بازوی مقاوم وجود دارد.
اهرم بر اساس قرار گرفتن محل تکیه گاه, نیروی محرک و نیروی مقاوم به چند نوع تقسیم می شوند:
در این نوع اهرم تکیه گاه بین نیروی محرک و نیروی مقاوم قرار دارد و بنا به اینکه تکیه گاه نزدیک به کدام نیرو باشد سه حالت پیش می آید.
حالت اول اهرم نوع اول :
در این حالت تکیه گاه در وسط نیروی محرک و نیروی مقاوم قرار دارد .
بنابراین بازوی محرک ( L E ) با بازوی مقاوم ( L R ) برابر است و طبق فرمول مزیت مکانیکی ، مزیت مکانیکی یا ( A ) برابر با ۱ خواهد بود .
روش های کمک ماشین : انتقال نیرو – تغییر جهت نیرو
حالت دوم اهرم نوع اول :
در این حالت تکیه گاه به نیروی مقاوم نزدیک تر است .
بنابراین بازوی محرک ( L E ) از بازوی مقاوم ( L R ) بزرگتر است و طبق فرمول مزیت مکانیکی ، مزیت مکانیکی ( A ) بیشتر از 1 می شود.
روش های کمک ماشین : انتقال نیرو - تغییر جهت نیرو -افزایش نیرو
کاربرد: دیلم (برای بلند کردن اجسام سنگین)
حالت سوم اهرم نوع اول :
در این حالت تکیه گاه به نیروی محرک نزدیک تر است .
بنابراین بازوی تعریف ساده اهرم مقاوم ( L R ) از بازوی محرک ( L E ) بزرگتر است و طبق فرمول مزیت مکانیکی ، مزیت مکانیکی ( A ) کمتر از 1 می شود.
روش های کمک ماشین : انتقال نیرو – تغییر جهت نیرو –افزایش سرعت و مسافت نیرو
کاربرد: جاروی فراشی (که ما با جا به جا کردن قسمت بالای جارو جا به جایی بیشتری در پایین خواهیم بود.)
نکته : در صورتی جاروی فراشی حالت سوم اهرم نوع اول است که دستی که در پایین قرار گرفته تکیه گاه باشد و دستی که در بالای جارو قرار گرفته به جارو نیرو وارد کند.(نیروی محرک )
در این نوع اهرم نیروی مقاوم بین تکیه گاه و نیروی محرک قرار دارد.
ب نابراین بازوی محرک ( L E ) از بازوی مقاوم ( L R ) بزرگتر است و طبق فرمول مزیت مکانیکی ، مزیت مکانیکی ( A ) بیشتر از 1 می شود.
روش های کمک ماشین : انتقال نیرو – افزایش نیرو
کاربرد: فرغون و فندق شکن
در این نوع اهرم نیروی محرک بین تکیه گاه و نیروی مقاوم قرار دارد.
بنابراین بازوی مقاوم ( L R ) از بازوی محرک ( L E ) بزرگتر است و طبق فرمول مزیت مکانیکی ، مزیت مکانیکی ( A ) کمتر از 1 می شود.
روش های کمک ماشین : انتقال نیرو – افزایش سرعت و مسافت نیرو
کاربرد: چنگک ، موچین و پنس(برای برداشتن یخ و زغال و . )
ن کته : در صورتی که در جاروی فراشی دستی که در بالا قرار گرفته تکیه گاه باشد و دستی که در پایین قرار گرفته نیروی محرک را وارد کند در این صورت جاروی فراشی مثالی برای اهرم نوع سوم است.
ا هرم یك میله است كه حول یك نقطه معین گردش می‌كند. این نقطه تكیه‌گاه نامیده میشود. اهرم وزنه‌ای را كه بار نامیده میشود، با استفاده از نیرویی به نام "نیروی محرک" ، به حركت درمی‌آورد. سه نوع اهرم اصلی وجود دارد- و بدن مثال‌هایی از هر سه نوع را دارد - در بدن اهرم، یك استخوان است؛ نیرو توسط یك ماهیچه اعمال میشود و بار بخشی از بدن است كه استخوان آن‌را حمل می‌نماید. بخش‌های مختلف بدن خود را حركت دهید و ببینید آیا می‌توانید تشخیص دهید چه نوع اهرمی درگیر است.
اهرم مرتبه اول
تكیه‌گاه بین بازو و نیرو قرار دارد. مفصل گردن كه در هنگام حركت جمجمه به بالا و پایین، توسط ماهیچه‌های گردن كشیده میشود، مثالی از این نوع اهرم است .
 |  |
اهرم مرتبه دوم:
امكان دیگری كه برای قرار گیری بار وجود دارد، بین تكیه‌گاه و نیروست. این وضعیت وقتی شما روی نوك انگشتان خود ایستاده‌اید، اتفاق می‌افتد.
 |  |
اهرم مرتبه سه:
در این نوع اهرم، نیرو در وسط یا بین تكیه‌گاه و بار قرار دارد. این وضعیت در مفصل آرنج در بازو اتفاق می‌افتد.
 |  |
ماشین ها به چها رروش به ما کمک می کنند
۱- با انتقال نیرو (تقریبا همه ماشین ها در این خاصیت مشترک هستند )
2- با افزایش نیرو
3- با تغییر جهت نیرو
4- با افزایش مسافت وسرعت اثر نیرو
یکی از انواع ماشین ها اهرم ها هستندکه هر اهرم از سه قسمت مهم به نام های تکیه گاه – نیرو – جسم تشکیل شده است .
البته برای بحث درباره اهرم ها باید به این نکته هم اشاره کنیم که به فاصله تکیه گاه تا محل نیرو را بازوی محرک و از تکیه گاه تا جسم را بازوی مقاوم می نامیم .
حال براساس محل قرار گرفتن سه قسمت اصلی اهرم، اهرم ها را به سه دسته تقسیم می کنیم .
1- اهرم نوع اول :در این نوع اهرم که تکیه گاه در بین نیرو وجسم قرار دارد دارایخصوصیات زیر می باشد :
الف- در بعضی موارد بارزوی محرک و در بعضی موارد بازوی مقاوم می تواند بلندتر باشد
ب- چون در این اهرم تکیه گاه در وسط قرار دارد جهت نیرو برعکس می شود .
ج) نمونه هایی از آن را می توان انبردست – قیچی – الاکلنگ – دیلم و.. .
2- اهرم نوع دوم : در این نوع اهرم جسم در بین نیرو وتکیه گاه قرار داردو دارایخصوصیات زیر است
الف ) همیشه بازوی محرک بلند تر از بازوی مقاوم است
ب) نمونه هایی از آن را می توان چرخ دستی – فرغون – فندق شکن – درب بطری باز کن
3- اهرم نوع سوم : در این اهرم نیرو در بین جسم وتکیه گاه قرار دارد ودارای این خصوصیات
الف ) همیشه بازوی مقاوم بلندتر از بازوی محرک است .
ب) نمونه های از آن را می توان انبریخ – جاروی فراشی- موچین
خصوصیت مشترک هر سه نوع اهرم این است که هر سه اهرم در انتقال نیرو به ما کمک می کنند .
نکته ها : اگر در یک اهرم بازوی محرک بلندتر از بازوی مقاوم باشد آن اهرم مقدار نیرو را افزایش می دهد یا به اصطلاح دیگر در این نوع اهرم در نیرو صرفه جویی
مي شود که نمونه آن اهرم های نوع دوم هستند .
واگر دریک اهرم بازوی مقاوم بلندتر از بازوی محرک باشد آن اهرم مسافت وسرعت اثر نیرو را افزایش می دهد ، همچنین می توان گفت در وقت هم صرفه جویی می شود .نمونه آن اهرم های نوع سوم هستند .
توجه داشته باشیم که اهرم نوع اول نسبت به محل قرار گرفتن تکیه گاه می تواند در نیرو یا در وقت برای ما مفید واقع شود .
می توان گفت مطالب بالا را کتاب با این زبان بیان کرده که هر چه تکیه گاه را به جسم نزدیک کنیم . و هرچه تکیه گاه را به نیرو نزدیک کنیم . .
در اهرم ها قانونی وجود دارد که اگر بخواهیم اهرم به حال تعادل برسد باید همیشه این رابطه درست باشد
مقدار نیرو ضربدر بازوی محرک = مقدار جسم ضربدر بازوی مقاوم
که در این نمونه می توانند مقدار هریک از موارد را نداده باشند که می توانیم با کمک این قانون براساس سه مقدار داده شده دیگر مقدار مجهول را حساب کنیم .
یکی دیگر از انواع ماشَین ها سطح شیبدار است
سطح شیبدار : سطح مایلی که دو سطح غیر هم ارتفاع را بهم مرتبط می سازد . دقت کنیم که در یک سطح شیبدار اگر ارتفاع ثابت باشد هر چه طول سطح شیبدار بیشتر شود انجام کار برای ما آسانتر است
نکته مهم دیگر اینکه در حالتی که ارتفاع ثابت باشدومقدار طول تغییر کند وما در هر دو حالت وزنه یکسانی را بالا ببریم مقدار کار ما در هر دو حالت مساوی می باشد .سطح شیبدار در زندگی انسان کاربردهای زیادی دارد مثل نردبان – پیچ که یک سطح شیبدار مارپیچ است و.
نوع دیگری از ماشین ها قرقرها هستند که ساده ترین آن قرقره ای است که از یک قرقره تشکیل شده است که ما به همان اندازه که طناب را بکشیم جسم به بالا حرکت می کند مثل قرقره پرچم دار بعضی قرقرهای مرکب بسته به تعداد قرقره مورد استفاده ممکن است ما با کشیدن6متر طناب جسم سه متر یا دو متر جابجا شود( البته کار کشیدن طناب( به زبان ساده)راحت تر خواهد بود ودر عوض مقدار بیشتری طناب راباید بکشیم) به عنوان مثال اگر بهقرقره ای که با آن موتور ماشین را بالا می کشند دقت کنیم می بینیم که با کشیدنچند متر طناب یا زنجیر موتور چند سانتی متر جابجا می شود . البته چون در کتاب بهاین مبحث کمتر پرداخته شده از توضیح بیشتر آن خودداری می کنم .
نوع دیگر ماشین ها می توان از گوه – چرخ ومحور و سایر ماشین های پیچیده نام برد .
به ابزارهایی که کار ما را آسان می کنند، ماشین گفته می شود.مانند اهرم،قرقره،سطح شیب دار،چرخ و محور که همه ،ماشین های ساده هستند.بعضی از ماشین ها پیچیده یا مرکب اند و از یک یا چند ماشین ساده تشکیل شده اند.
اهرم ها انواع گوناگونی دارند.در یکی از انواع اهرم،تکیه گاه بین نیروی محرک و مقاوم است،این نوع اهرم برای تغییر جهت نیرو به کار می رود.در دو نوع دیگر تکیه گاه ،در یکی از دو انتهای اهرم است و نیرو های محرک و مقاوم در یک جهت حرکت می کنند.از این نوع اهرم ها برای تغییر جهت نیرو استفاده نمی شود.مانند؛چرخ دستی و فندق شکن.
هر اهرم دارای سه قسمت است:
1)محلی که نیروی محرک به آن وارد می شود.
3)محلی که جسم تعریف ساده اهرم قرار دارد و نیروی مقاوم نامیده می شود.
اهرم ها سه نوع اند.
در اهرم نوع اوّل ،تکیه گاه بین نیروی محرک و نیروی مقاوم قرار دارد.
در اهرم نوع دوم ،نیروی مقاوم بین نیروی محرک و تکیه گاه قرار دارد و تکیه گاه در انتهاست.مانند؛مدادتراش،فندق شکن و فرغون.
در اهرم نوع سوم ،نیروی محرک بین نیروی مقاوم و تکیه گاه است و تکیه گاه در انتهاست.مانند؛یخ گیر،جاروی فرّاشی،جرثقیل
قرقره چرخی است که حول یک محور می چرخد.
قرقره دو نوع ثابت و متحرک دارد.نوع ثابت قرقره به جایی بسته یا ثایت شده است. قرقره هم مانند سطح شیب دار به بالا بردن اجسام کمک می کند.
چرخ و محور یعنی چرخش محور باعث چرخیدن چرخ می شود و برعکس ،چرخیدن چرخ هم موجب چرخیدن محور می گردد.چرخ چاه یک نوع چرخ و محور است.
سطح شیب دار یک ماشین ساده است که برای بالا بردن اشیاء به کار می رود.ما بوسیله ی سطح شیب دار می توانیم دو قسمت غیر هم سطح را به یکدیگر ارتباط دهیم. هر چه طول سطح شیب دار بیش تر و شیب آن کم تر (زاویه اش تندتر)باشد،بالا بردن اشیاء از آن ،نیروی محرک کم تری می طلبد.
گُوه و پیچ دو نوع دیگر از ماشین ها هستند.تفاوت گُوه و سطح شیب دار در این است که گوه با غلبه ی نیروی محرک بر نیروی مقاومت حرکت می کند ولی سطح شیب دار حرکت نمی کند.پیچ هم یک نوع سطح شیب دار مارپیچ است.
نیروی ماشین باید از جایی تأمین شودتا ماشین بتواند حرکت کند.
دانشمندان، انرژی را توان انجام کار می دانند.
منظور از کار ،نیرویی است که باعث جا به جایی جسم می شود.
هر جایی از بدن که مفصل باشد ،همانند اهرم عمل می کند.
بازو ی ما از ماهیچه های مختلفی ساخته شده است که از نیروی ذخیره شده در آن ها برای انجام کارها استفاده می کنیم.
بازو مانند اهرم نوع سوم عمل می کند.
جسم همان نیروی مقاوم است و فاصله ی آن را تا تکیه گاه "بازوی مقاوم" می نامند.
تصاویر انیمیشن از ساختمان چند نوع ماشین
1.تکیه گاه در کدام یک از وسایل زیر در وسط قرار دارد؟
الف)الّا کلنگ ب)جرثقیل ج)فرغون د)دربازکن نوشابه
2. . دو قسمت غیر هم سطح را به هم وصل می کند.
الف)جرثقیل ب)تکیه گاه ج)اهرم د)سطح شیب دار
3.نیرو،جسم و تکیه گاه به چند حالت ممکن است وجود داشته باشد؟
الف)سه حالت ب)یک حالت ج)دو حالت د)چهار حالت
4.در کدام یک از وسایل زیر از انرژی الکتریکی استفاده نمی شود؟
الف)پنکه ب)چرخ گوشت ج)دوچرخه د)ماشین لباسشویی
5.کدام نواحی بدن مانند یک اهرم عمل می کند؟
الف)هرجا که ماهیچه باشد. ب)هرجاکه مفصل باشد.
ج)هر جا که عضله به استخوان وصل باشد. د)هرجاکه حرکت وجود داشته باشد.
6.پنکه و قیچی به ترتیب چه نوع ماشین هایی هستند؟
الف)مرکب-مرکب ب)ساده-مرکب ج)ساده-ساده د)مرکب-ساده
7.در ماشین بخار انرژی . به انرژی . تبدیل می شود.
الف)گرمایی-الکتریکی ب)گرمایی-حرکتی ج)الکتریکی-گرمایی د)حرکتی-گرمایی
8.می خواهیم جعبه ی سنگینی را از زمین به ارتفاع 2 متری منتقل کنیم.از کدام تخته استفاده کنیم تا آسان شود؟
الف)2متری ب)270 سانتی متری ج)3متری د)320سانتی متری
9.شیوه ی کار پیچ گوشتی به کدام ماشین ساده ی زیر شبیه تر است؟
الف)دیلم ب)قرقره ی متحرک ج)فرمان اتومبیل د)پاروی قایق
10.چنگال و دندان شیر به کدام ماشین ساده ی زیر شباهت کم تری دارد؟
الف)چاقو ب)قرقره ی متحرک ج)موچین د)تبر
بسم رب المهدی(عج)"
سلام بر مهدی(عج)فاطمه(س) و سلام بر منتظرانش
پروردگارا
مرا مدد كن تا دانش اندكم نه نردباني باشد براي فزوني تكبر و غرور، نه حلقه اي براي اسارت و نه دست مايه اي براي تجارت، بلكه گامي باشد براي تجليل انسانيت و متعالي ساختن خود و ديگران
از اين كه خداوند متعال باز فرصتي را نصيب اين جانب كرده كه با وبلاگ دبستان در خدمت شما عزيزان باشم؛ خداوند را شاكرم و اميد دارم مباحث اين وبلاگ، با عنايات خاصه حضرت وليعصر(اروحناه فداه) و با همكاري دانش آموزان كوشا و فعال دبستان و نظرات شما بازدیدکنندگان گرامي، بتوانيم گام هاي مؤثر و مفيد به سوی موفقیت و رضایت پروردگار منّان برداريم.
(مجتبی سروریان)
اللهم عجل لولیک الفرج
اللهم الرزقنا توفیق الشهاده فی سبیله
به امید ظهورش صلوات
دبستان هوشمند مطهر
نیرو چیست؟ عامل کشش و رانش (هل دادن) اجسام را نیرو می گوییم.
ماشین چیست؟ به وسایلی مانند اهرم و سطح شیبدار که کار ما را آسان، می کند ماشین گفته می شود.
ساده: ماشینی است که ساختمان ساده ای دارد. شامل: اهرم، سطح شیبدار، گوه، پیچ، قرقره و چرخ و محور
پیچیده: ماشینی است که از به هم پیوستن چند ماشین ساده به وجود می آید. مانند: دوچرخه ، ماشین لباس شویی، چرخ گوشت، اتومبیل، تراکتور، لودر، هواپیما
روش های کمک کردن ماشین ها به ما:
افزایش نیرو: مانند دیلم
افزایش سرعت انجام کار: مانند جاروی فراشی (جاروی فراشی مدرسه)
تغییر جهت نیرو: مانند الاکلنگ
انتقال نیرو: تمام ماشین ها
اهرم چیست؟ میله ای محکم است که بخشی از آن را به نقطه ای تکیه داده ایم و با کمک آن می توانیم چیزهای سنگین را بلند کنیم.
هر اهرم سه بخش دارد:
1- جایی که به اهرم نیرو وارد می کنیم (نیروی محرک)
3- جایی که اهرم به جسم نیرو وارد می کند (نیروی مقاوم)
نکته: نیرویی که ما به اهرم وارد می کنیم را نیروی محرک (نیروی کارگر)، نیرویی که وزن جسم به اهرم وارد می کند نیروی مقام نامیده می شود. به فاصله ی نیروی محرک تا تکیه گاه بازوی محرک و به فاصله ی نیروی مقاوم تا تکیه گاه بازوی مقاوم گفته می شود.
نکته: در بدن ما استخوان ها، میله ی اهرم و مفصل ها، تکیه گاه و ماهیچه ها، نیرو می باشند.
نوع اول: تکیه گاه بین نیروی محرک و جسم قرار دارد و سبب تغییر جهت نیرو می شود مانند: الاکلنگ، ترازوی دو کفه ای، دیلم، میخ کش، قیچی، انبردست، دم باریک، سیم چین و میخ کش.
نوع دوم: جسم بین نیرو و تکیه گاه قرار دارد و سبب افزایش نیرو می گردد، بدون آنکه جهت نیرو تغییر کند. مانند فرغون، چرخ دستی، قایق پارویی، فندق شکن، درباز کن نوشابه.
نوع سوم: نیروی محرک بین تکیه گاه و جسم قرار دارد و سبب افزایش سرعت کار می گردد مانند: جاروی فراشی، چوگان، گلف، انبر یخ، چکش، قاشق و چنگال.
نکته: در اهرم اگر فاصله ی جسم تا تکیه گاه بیشتر باشد کار سریع می شود، اگر فاصله ی نیروی محرک تا تکیه گاه بیشتر باشد، نیروی ما افزایش می یابد و اگر تکیه گاه بین نیروی محرک و جسم باشد تغییر جهت نیرو وجود خواهد داشت.
سطح شیبدار چیست؟ سطحی است که با خط افق زاویه می سازد و با کمک آن می توان نیروی خود را افزایش داد و جسم را راحت تر بالا برد. مانند پله های ساختمان، سطح شیبدار پارکینگ ها، پل های هوایی خیابان ها و سرسره و .
نکته: گوه و پیچ نوعی سطح شیبدار هستند. لبه ی تیز چاقو و تبر مثال هایی از گوه اند.
نکته: هر چه طول سطح شیبدار بیشتر باشد و زاویه ی پای شیب کم تر باشد، افزایش نیرو بیشتر خواهد شد و جسم راحت تر بالا می رود.
قرقره: ماشین ساده ای است که به تغییر جهت نیرو کمک می کند و در ساختمان سازی به عنوان قرقره ی پرچم به کار می رود.
چرخ و محور چیست؟ یک چرخ متصل به یک محور است که با هم می چرخند. مانند پیچ گوشتی و دسته ی آن چرخ و میله ی آن محور است. دستگیره ی در، چرخ چاه و .
نکته: اره، تبر، چاقو، پیچ گوشتی و دستگیره ی در، ماشین ساده اند.
توجه: ماشین هایی که نیروی کار ما را افزایش می دهند، کار را آهسته می کنند ماشین هایی که کار را سریع می کنند نیروی ما را کاهش می دهند.
موتور الکتریکی: وسیله ای است که انرژی الکتریکی را به حرکتی تبدیل می کنند، مانند: آرمیچر، سشوار، دریل، پنکه، ماشین لباس شویی، جاروبرقی، آب میوه گیری، چرخ گوشت، موتور کولر و .
دلایلی که ما نمی توانیم برای انجام همه ی کارها از نیروی ماهیچه ای استفاده کنیم:
گاهی نیروی لازم برای انجام دادن یک کار از نیروی ماهیچه های ما بسیار بیشتر است.
olumebartar
5- نیروی کشش زمین چیست ؟ کره ی زمین به همه چیز نیرو وارد می کند و آن ها را به سمت خود می کشد . به این نیرو ، نیروی کشش زمین ( جاذبه ی زمین ) می گویند.
دو آهن ربا ، بدون تماس به هم . وارد می کنند. (نیرو)
6- نیروی کشش زمین در چه کارهایی به ما کمک می کند؟ در ریختن آب لیوان ، خالی کردن بار کامیون ، بارش برف و باران و به وجود آمدن آبشار
7- نیروی کشش زمین اجسام را به کدام سمت می کشد؟ به سمت پایین
8- هر چه جرم جسم بیشتر باشد نیروی کشش رمین چگونه است ؟ زمین با نیروی بیشتر جسم را به طرف خود می کشد.
9- هر چه جرم جسم کمتر باشد نیروی کشش زمین چگونه است ؟ زمین با نیروی کمتری جسم را به طرف خود می کشد.
10- اگر یک فنر را در دست بگیریم و طرف دیگر آن را به جسم وصل کنیم مقدار کشیدگی فنر چه نیرویی را نشان می دهد؟ نیروی کشش زمین
11- برای بلند کردن جسم نیروی . نیاز است . ( بیشتری )
12- اهرم چیست ؟ تخته ،میله یا هر وسیله ای که با آن و به کمک تکیه گاه جسمی را بلند می کنید اهرم نام دارد.
13- اجسام سنگین را می توان به کمک . بلند کرد. اهرم
14- چند نمونه از اهرم را نام ببرید؟ قیچی ، الاکلنگ ، در باز کن نوشابه
15- چگونه می توان یک اهرم ساده ساخت؟ هنگامی که با یک میله چیز سنگینی را جا به جا کرد.
16- نیروی کشش زمین در چه کارهای دیگری به ما کمک می کند؟ راه رفتن ،نشستن ، غذا خوردن ، ته نشین شدن گل و لای در رودخانه
درس 11 علوم سوم ابتدایی بکارید و ببینید. دبستان شهید دکتر چمران
1- چه چیزی گیاه را در خاک نگه می دارد؟ ریشه
2- ریشه ی گیاهان به چند گروه تقسیم می شوند؟آن ها نام ببرید؟ و برای هر کدام یک مثال بزنید؟ دو گروه ریشه های راست مانند ریشه ی گیاه لوبیا و ریشه های افشان مانند ریشه ی گندم
3- چند نمونه ریشه های خوراکی را نام ببرید ؟ هویج ،جغندر، و تربچه
4- انواع برگ ها را نام ببرید؟ برگ های دراز و باریک ، برگ های سوزنی شکل و برگ های پهن
5- انواع ساقه ها را بنویسید و برای هر کدام یک مثال بزنید ؟ بعضی ساقه ها کلفت و چوبی اند مانند ساقه ی درختان و بعضی از ساقه ها نازک اند . مانند ساقه ی گیاه لوبیا
6- از رشد . گیاه بوجود می آید. ( دانه ها)
7- ریشه ی گیاه هویج از چه نوعی است ؟ ریشه ی راست .
8- دانه ها به چند گروه تقسیم می شوند ؟ آن ها را نام ببرید و برای هر کدام یک مثال بزنید؟ دوگروه دانه های یک قسمتی مانند دانه های ذرت و دانه های دو قسمتی مانند: دانه ی آفتابگردان
9- گیاهان مخروط دار را تعریف کنیدو مثال بزنید؟ بعضی از گیاهان مثل درخت کاج به جای میوه و گل قسمت هایی به نام مخروط دارند به این گیاهان مخروط دار گفته می شود.
10- برگ گیاه ذّرت و لوبیا از چه نوعی هستند؟ برگ گیاه ذرّت باریک تعریف ساده اهرم و برگ گیاه لوبیا پهن است .
علوم سوم دبستان درس 12 هرکدام جای خود سوال و جواب دبستان شهید دکتر چمران
1- جانوران معمولا چه جاهایی زندگی می کنند؟ جایی که بتوانند نیاز هایشان را به خوبی برطرف کنند.
2- ما به کمک . نفس می کشیم ؟ شش هایمان
3- غوّاص ها برای تنفس از چه وسیله ای استفاده می کنند؟ از کپسول هوا
4- آیا در آبی که مصرف می کنیم هوا وجود دارد؟ بله
5- ماهی ها به جای شش . دارند. آبشش
6- ماهی ها چگونه تنفس می کند؟ از هوای درون آب
7- ماهی ها در چه جاهایی می توانند زندگی کنند؟ در رودخانه ها ، دریاهاّ اقیانوس ها و حتّی یک تنگ کوچک آب .
8- بدن اغلب ماهی ها را . پوشانده است . پولک
9- وجود پولک روی بدن ماهی چه فایده ای دارد؟ از بدن ماهی محافظت می کند.
10- ماهی ها با . در آب شنا می کنند. باله هایشان
11- . ماهی باله ی بزرگی است که با حرکت خود جانور را به جلو می راند. دم
12- چرا بدن ماهی لغزنده است ؟ برای اینکه راحت تر حرکت کند.
13- آیا ماهی ها در تمام مراحل زندگی شان در آب هستند؟ بله بچه ماهی ها درون آب از تخم خارج می شوند و در آب رشد می کنند و بزرگ می شوند.
14- ماهی ها چه ویژگی هایی دارند؟ ماهی ها باله دارند ، با آبشش تنفس می کنند ، تخم می گذارند و بدنشان از پولک پوشیده شده است .
15- قورباغه در کجا رشد می کند؟ تخم قورباغه در آب به بچّه قورباغه تبدیل می شود و بچّه قورباغه در آب رشد می کند.
16- دوزیستان معمولا در کجا زندگی می کنند ؟ چرا؟ در جاهای مرطوب – برای اینکه پوست بدنشان همیشه مرطوب باشد.
17- نمونه ای از دوزیستان را نام ببرید؟ سمندر ّ وزغ و قورباغه
18- وقتی بچه قورباغه بزرگ شدند چه تغییری می کنند؟ باله ها و آبشش ها و دمشان از بین می رود و به جای آنها در بدنشان شش و دست و پا به وجود می آید.
علوم درس 13 هرکدام جای خود سوال و جواب جانوران مهره داران
جانوران مهره دار
1) جانوران به طور کلی به چند گروه تقسیم می شوند ؟ نام ببرید .
2) به چه جانورانی مهره دار می گویند؟
3) جنس اسکلت از چیست؟
4) مهمترین قسمت اسکلت چه نام دارد؟
5)محل ستون مهره ها در کدام قسمت بدن است ؟
6) جانوران مهره دار به چند گروه تقسیم می شوند؟ نام ببرید.
7) از گروه ماهی ها3 مورد نام ببرید .
8) از گروه دوزیستان 1 مورد نام ببرید .
9) از گروه پرندگان 2 مورد نام ببرید .
10) از گروه پستانداران4 مورد نام ببرید .
??) ماهی ها به کمک چه چیزی در آب شنا می کنند ؟
12) پوست بیشتر ماهی ها از چه پوشیده شده است؟
13) ماهی ها به کمک چه عضوی تنفس می کنند؟
14) آبشش در کدام قسمت بدن ماهی قرار دارد ؟
15) ماهی ها چگونه زیاد می شوند ؟
16 ) چند جانور مهره دار نام ببرید .
17) اسکلت چه فایده ای دارد ؟
18) ماهی ها به کمک . خود درآب شنا می کنند .
19) پوست بیشتر ماهی ها. و . است .
20) ماهی ها در دو طرف سر خود . دارند .
21) ماهی چند باله دارد ؟ ص 26
22) ماهی ها در هنگام حرکت سریع کدام باله هایش را تکان می دهد؟
23) ماهی در هنگام دور زدن کدام باله هایش را حرکت می تعریف ساده اهرم دهد ؟
24) لغزندگی سطح بدن ماهی چه فایده ای دارد ؟
25) دوزیستان چگونه زیاد می شوند ؟
26) چرا به قورباغه جانور دوزیست می گویند ؟
27) قورباغه ها از کدام گروه جانوران هستند ؟
خزندگان دوزیستان پرندگان ماهی ها
28) جانوران دوزیست در کجا تخم ریزی می کنند ؟
آب خشکی کویر بیابان
29) از هر تخم قورباغه یک . بیرون می آید که شبیه قورباغه. است .
30) نوزاد قورباغه باله و. دارد .
31) نوزاد قورباغه با قورباغه ی کامل چه تفاوتی دارد؟
32) پوست قورباغه با پوست ماهی چه تفاوتی دارد؟
33) چرا قورباغه بعد از بزرگ شدن باید در خشکی زندگی کند ؟
34) چرا نوزاد قورباغه باید در آب زندگی کند ؟
35) چه وقتی قورباغه ازآب بیرون می آید ؟
36) به جانورانی مانند مار، سوسمار ولاک پشت،. می گویند.
37) چند جانور خزنده نام ببرید.
38) خزندگان چگونه حرکت می کنند؟
39) پوشش بدن خزندگان چیست؟
40) همه خزندگان با چه چیزی نفس می کشند؟ آبشش شش
41) خزندگان چگونه زیاد می شوند؟
42) چرا خزندگان کمتر از پرندگان غذا می خورند ؟
43) چرا لاک پشت را در گروه خزندگان قرارداده اند ؟
44) نام جانوری از گروه خزندگان که در دریا زندگی می کند نام ببرید.
45)بدن پرندگان از. پوشیده است و به جای دهان. دارند.
46) پرندگان از منقار خود چه استفاده می کنند؟
47) پرندگان. می گذارندو روی. خود می خوابند .
48) کدام حسّ پرندگان و خزندگان، باید قوی باشد ؟
49) چرا مرغ نمی تواندبه خوبیِ لک لک یا عقاب پرواز کند ؟
50) پرنده ای نام ببرید که اصلاً نمی تواندپرواز کند.
51) از گروه پرندگان چند مورد نام ببرید.
52) چرا غذای پرندگان با هم تفاوت دارد ؟
53) سطح بدن پستان داران از چه پوشیده شده است؟
54) همه ی پستان داران با. نفس می کشند.
55) پستان داران بچّه. و به بچّه های خود. می دهند
56) چند جانور پستان دار نام ببرید.
57) گربه به کدام جانور شبیه است؟
خروس زرّافه مار قورباغه
58)گربه چه شباهتی با زرّافه دارد؟
59) تعریف ساده اهرم کدام گروه از جانوران روی تخم ها ی خود می خوابند؟
پستانداران پرندگان خزندگان دوزیستان
60) پستان داران. و فراوان اند.
61) پستان داری را نام ببرید که در دریا زندگی می کند.
62)پستان داران باهم چه شباهتی دارند؟
63) پستانداری را نام ببرید که پرواز می کند.
پاسخنامه بخش دوم علوم سوم ابتدایی جانوران مهره دار
1) دو گروه – مهره دار و بی مهره
2) به جانورانی که در داخل بدن خود اسکلت دارند مهره دار می گویند.
6) پنج گروه- ماهی ها، دوزیستان ،خزندگان ، پرندگان ، پستان داران
7) کوسه ماهی ، اسب ماهی ، ماهی خاویار
9) شاهین ، پنگوئن
10) میمون ، خرس قطبی ، دلفین،گاو
14) در دو طرف سر ماهی
16) اسب ، مار، قورباغه ، خرگوش
17) بدن را محکم نگه می دارد.
19) پولک دار – لغزنده
21) هفت یا هشت باله
22) باله دمی و بالایی
23) باله پشتی یا دم و باله سینه ای
24) باعث حرکت آسان ماهی در آب می شود.
26) چون قورباغه دوران نوزادی خود را درآب وسپس در خشکی زندگی می کند.
31) نوزاد قورباغه باله و آبشش دارد ودر آب زندگی می کندامّا قورباغه ی کامل دست وپا و شش دارد ودر خشکی زندگی می کند.
32) بدن قورباغه پوششی ندارد ولی بدن ماهی از پولک پوشیده شده است.
33) چون آبشش آنها از بین می رودوبه شش تبدیل می شود.
34) چون آبشش دارد .
35) زمانی که آبشش به شش تبدیل شود.
37) مار ، مارمولک ، لاک پشت ، کروکودیل
38) خزندگان هنگام حرکت شکم خود را روی زمین می کشند.
41) خزندگان تخم گذارند.
42) خزندگان فعّالیّت کمتری دارند برای همین کمتر غذا می خورند.
43) چون با شش نفس می کشد،تخم می گذاردوروی بدن خودپولک داردو پاهای کوتاهی دارد.
46) از آن برای برچیدن دانه یا خوردن غذا استفاده می کنند.
47) تخم ، تخم های
48) در پرندگان حسّ بینایی و شنوایی ودر خزندگان حسّ ِ بویایی
49) چون بال مرغ نسبت به بدنش کوچک است.
51) خروس ، پلیکان، پرستو ، عقاب
52) چون شکل منقار هر پرنده با نوع غذای پرنده ارتباط دارد.
55) می زایند ، شیر
56) میمون ، خرس قطبی ، دلفین ، بز ، خفّاش
58) هر دو پستان دار هستند .
62) همه با شش تنفس می کنند، همه بچّه می زایند و به بچّه های خود شیر می دهندوسطح بدنشان از مو پوشیده شده است.
لوریج Leverage یا اهرم در ترید چیست + مزایا و معایب آن
لوریج Leverage یا همان اهرم یکی از اصطلاحات پرکاربرد در معاملات مالی است که آشنایی با آن برای تریدرها ضروری محسوب می شود. امروز قصد داریم در داناپ مفهوم لوریج را با نگاهی عمیق تر مورد بررسی قرار دهیم، پس با ما همراه باشید.
لوریج چیست؟
تریدرها (معامله کنندگان) از لوریج استفاده می کنند تا بازدهی بیشتری از سرمایه گذاری های کوچک داشته باشند. در حقیقت تریدرها فقط بخشی از سرمایه مورد نیاز برای بازکردن یک پوزیشن معاملاتی را فراهم می کنند و این سرمایه از طریق اهرم به سپرده نقدی بزرگتری تبدیل می شود و سود و ضرر آنها نیز بر اساس کل ارزش پوزیشن معاملاتی محاسبه می گردد.
در حقیقت اگر همه چیز به خوبی پیش رود، بازده نهایی آن معامله بسیار بیشتر از مبلغ اولیه سرمایه گذاری خواهد بود، اما اگر روند معاملاتی طبق انتظار پیش نرود، شما با ضرر عظیمی مواجه خواهید شد. تریدرها زمانی که می خواهند با سرمایه کم به بخش بزرگی از بازار دسترسی داشته باشند از لوریج سخن به میان می آورند. Leverage در برخی از محصولات مالی نظیر معاملات آپشن (Option)، مشتقات و قراردادهای CDF مورد استفاده قرار می گیرد.
لوریج یک تعریف دیگری نیز دارد؛ در حقیقت لوریج به بدهی های یک شرکت در مقایسه با ارزش سهام آن نیز اطلاق می شود. اگر یک شرکت، دارایی یا سرمایه گذاری لوریج بالایی داشته باشد به معنی این است که کالا یا سهام آن بدهی بیشتری به نسبت سهام آن دارد.
موضوع Leverage در مباحث بحران مالی بین سال های 2007 تا 2009 بر سر زبان ها افتاد، اما ارتباط مستقیم لوریج با رفتارهای ریسک پذیری که به سقوط مالی منجر می شدند موجب بدنامی آن در بین معامله کنندگان شد. البته لوریج تا به امروز، دوباره اعتبار و شهرت خود را بدست آورده است.
آنچه که باید درمورد Leverage بدانید
لوریج یا اهرم یک مدل سرمایه گذاری به شمار می رود که در آن تریدر تنها بخشی از ارزش پوزیشن را پرداخت خواهد کرد. در حقیقت سپرده اولیه از طریق Leverage افزایش می یابد و تریدر می تواند سهام بیشتری را خریداری کند. این سهام نقدی کوچک با نام پرداخت مارجین (Margin) شناخته می شود و با تمام دارایی ها و بازارهای دیگری که قصد تجارت در آن را دارید، متفاوت است.
یک بازار عمیق، شناور و نسبتا آرام به مارجین کمتری (حدود 5 تا 7 درصد ارزش پوزیشن) نیاز دارد، درحالی که تریدرها در یک بازار بی ثبات، مارجین بالاتری (حدود 10%) را درخواست می کنند. علاوه بر این، نرخ مارجین با توجه به مقررات و قوانین کشوری که حساب شما در آن قرار دارد، متفاوت خواهد بود.
لوریج و مارجین
لوریج و مارجین اگرچه با یکدیگر مرتبط هستند اما مفهوم یکسانی ندارند. زمانی که تریدر یک پوزیشن معاملاتی باز می کند، او مبلغ سپرده گذاری اولیه را با استفاده از Leverage افزایش می دهد تا از طریق آن سهام بیشتری را خریداری کند. به عبارت دیگر اهرم به معنای افزایش قدرت خرید یا فروش ابزارهای مالی است و عموماً به صورت نسبت های 1:2، 1:50 و غیره بیان می شود.
مارجین نیز وجه نقدی است که تریدر برای باز نگه داشتن یک پوزیشن معاملاتی باید پرداخت کند. مارجین در حقیقت عملکردی همانند ضمانت دارد تا خطرات ناشی از معاملات تجاری را پوشش دهد. به عبارت دیگر یک معامله کننده می تواند از مارجین برای ساخت لوریج استفاده کند.
مزایای لوریج
مزایای لوریج تقریبا در انواع مختلف دارایی کاربرد دارد که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد:
- تریدرها بازار سهام می توانند لوریج را از طریق قراردادهای آتی، وام مارجین و معاملات آپشن به سبد سهام خود اضافه کنند. برای مثال تریدرها به جای این که 10 هزار یورو از سهام یک شرکت را خریداری کنند، می توانند همان مبلغ را در قراردادهای آتی سرمایه گذاری کرده و از این طریق سهام بیشتری را در کنترل داشته باشند.
- فرصت های Leverage در بازار اوراق قرضه نیز یافت می شود. تریدرها از طریق سرمایه گذاری در معاملات کوتاه مدت ارزان قیمت سهم بازار خود را افزایش می دهند و سپس آن را به یک سرمایه گذاری بلند مدت با نرخ بالاتر تبدیل می کنند، آنها در نهایت از اختلاف قیمت بین این دو سرمایه گذاری سود خواهند برد.
- بازار تبادل ارز یا همان بازار فارکس نیز یکی از مکان هایی است که لوریج های بالایی در آن ارائه می شود. برای مثال برخی کارگزاری های فارکس لوریج 1:400 یا بیشتر را به مشتریان خود پیشنهاد می دهند که یعنی 100 دلار شما را تبدیل به 40000 دلار می کند.
- شرکت هایی وجود دارند که برای تامین مالی خود از Leverage استفاده می کنند و تریدرها نیز با سرمایه گذاری بر روی آنها به طور غیر مستقیم به فرصت های لوریج دسترسی پیدا خواهند کرد. شرکت ها اغلب از وام های مالی برای توسعه بخش های جدید استفاده می کنند و از این طریق حقوق سهامداران خود را افزایش می دهند. شما می توانید با تحلیل تراز مالی شرکت ها از وام ها و بدهی آنها آگاه شوید.
نرخ اهرم و نوسانات بازار
سرمایه گذاری لوریج اغلب با نام نرخ اهرم نیز شناخته می شود که بر اساس میزان حقوق صاحبان سهم در مقایسه با دارایی های محاسبه می گردد. برای مثال اگر یک تریدر مبلغ 1000 پوند را با لوریج 1:4 در یک پوزیشن مالی سرمایه گذاری کند، سرمایه وی 3000 پوند افزایش خواهد یافت. در حقیقت سرمایه گذار به ازای هر 1 دلار نقدینگی می تواند معامله ای به ارزش 4 دلار انجام دهد، بنابراین اگر سرمایه گذاری آتی 10% سود کسب کند، ارزش سهام آن نیز به علت لوریج 40% افزایش خواهد یافت.
البته به خاطر داشته باشید که نسبت لوریج یک محاسبه ساده است و از هزینه های Leverage صرف نظر می کند. شما همچنین می توانید از طریق ضرب کردن نوسانات دارایی مربوطه در نرخ لوریج، نوسانات سهام را بدست آورید. یک سرمایه گذاری با نرخ لوریج 4 برابر به همان میزان از نوسان بیشتری نیز برخوردار خواهد بود که این نشان دهنده افزایش ریسک در معاملات Leverage است.
نحوه عملکرد لوریج
فرض کنید که می خواهید 1000 سهم از شرکت X که قیمتی معادل 1 پوند دارد را خریداری کنید، آنگاه باید مجموعا 1000 پوند هزینه اولیه برای این کار در نظر بگیرید. اگر ارزش هر سهم 20 پنی افزایش یابد، شما می توانید هزار سهم خود را به مبلغ 1200 پوند به فروش برسانید و در نتیجه 200 پوند (20%) سود کسب کنید.
مثال ذکر شده روند عادی خرید سهام بود، اما با استفاده از Leverage می توانید با پرداخت بخشی از هزینه اولیه (مارجین)، سهام شرکت X را معامله کنید. اگر مبلغ مارجین 10% باشد، باید از فرمول 10% × 1 پوند × 1000 استفاده کنیم که جواب 100 پوند خواهد بود. به عبارت دیگر شما با مبلغ 100 پوند می توانید یک سهام 1000 پوندی را خریداری کنید و اگر سهام با افزایش 20 درصدی به قیمت 1.20 پوند معامله شود، با فروش کل دارایی به مبلغ 1200 پوند به یک سود 200 درصدی خواهید رسید.
مزایای لوریج
استفاده موفقیت آمیز از لوریج، سود بسیار خوبی را برای سرمایه گذاران به ارمغان می آورد. مزیت شاخص Leverage این است که سرمایه شما را آزاد می کند و از این طریق می توانید معاملاتی به مراتب بزرگتر را انجام دهید؛ به عبارت دیگر شما قادر خواهید بود که سرمایه گذاری خود را در طیف وسیع تری انجام دهید.
علاوه بر این اگر دارایی های مربوط به سرمایه گذاری لوریج با نرخ بالایی همراه باشند به مراتب سوددهی بسیار بیشتری در مقایسه با معاملات بلند مدت برای شما به ارمغان خواهند آورد. برای مثال اگر یک وامی 10 هزار پوندی با نرخ بهره 5% دریافت کنید و سپس آن را در یک معامله با سود 10% سرمایه گذاری کنید، از تفاوت بین سود معامله و نرخ بهره (500 پوند) درآمد کسب خواهید کرد و این در حالی است که سود چنین معامله ای در بازه زمانی 10 ساله مبلغی حدود 9.648 پوند خواهد بود.
معایب لوریج
یکی از معایب بزرگ در Leverage این است که شما از مزایای مالکیت کامل دارایی لذت نخواهید برد و اگر سرمایه گذاری با شکست روبرو شود ، ضرر و زیان زیادی گریبان گیر شما خواهد شد. برای مثال بحران مالی بین سال های 2007 تا 2009 کشور آمریکا به علت استفاده بیش از حد از لوریج های مالی اتفاق افتاد.
برای اینکه خطرات احتمالی لوریج را بهتر درک کنید، فرض کنید که یک سرمایه گذار در زمینه املاک با مبلغ 20 هزار پوند 10 خانه مسکونی به ارزش 200 هزار پوند را خریداری کرده است اما اگر ارزش هر خانه مسکونی به 160 هزار پوند کاهش یابد با مشکلات مالی بسیاری روبرو خواهد شد. در این حالت سرمایه گذار با ضرر 2000% مواجه خواهد شد و مبلغ 400 هزار پوند را از دست می دهد. علاوه بر این سرمایه گذار باید اقساط وام و بیمه را نیز پرداخت کند، بنابراین اهرم مالی همانقدر که سودآور است در برخی اوقات بسیار زیان بار خواهد بود.
دیدگاه شما