اقتصاد ما
محاسبه قيمت پاياني هر نماد براي اعمال در محاسبات شاخص و درصورتي که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشد، به شرح زير است:
اگر حجم معامله شده از حجم مبنا کمتر باشد :
Price = Closing price + (Traded volume)/ (Base Volume) *(VWAP - Closing Price)
در اين فرمول داريم :
Price= قيمت سهام براي محاسبه در شاخص
Closing price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبلي
Traded Volume= حجم معامله شده از آن نماد در جلسه معاملاتي جاري
Base Volume= حجم مبنا
VWAP= قيمت ميانگين وزني، نحوه محاسبه VWAP (Volume Wieghted Average Price ) به شرح زير است:
VWAP = ?(Price * Traded Volume ) / ?Traded Volume
Traded Volume of trade= حجم هر معامله
Price= قيمت هر معامله
اگر حجم معامله شده نماد از حجم مبنا بيشتر باشد، همان قيمتVWAP مبناي محاسبه قيمت پاياني در شاخص خواهد بود.
2- نحوه محاسبه شاخص
چگونگي محاسبه شاخص کل، شاخص تابلوهاي اصلي و فرعي، شاخص صنعت و شاخص گروهها به شرح زير است:
Index = ?(Pn * Qn )* 100/Base (فرمول لاسپيرز):
Pn= قيمت بر اساس فرمولهاي فوق
براي شاخص کل، مجموع حاصلضرب آخرين قيمت در سرمايه کليه شرکتها بر عدد پايه تقسيم شده و با ضرب در عدد 100 شاخص کل محاسبه مي شود.
براي تابلو اصلي و فرعي کسر فوق فقط براي شرکتهاي موجود در آن تالار محاسبه شده و براي گروههاي صنعت، شاخص آن گروه بر اساس فرمول فوق و فقط براي آن گروهها محاسبه ميشود .
قيمت هاي تعادلي و تعديل پايه:
1- هنگام افزايش سرمايه از محل اندوخته (سهام جايزه):
هنگام افزايش سرمايه بهصورت سهام جايزه، با توجه به اينکه در اين موارد آورده نقدي نداريم، لذا پايه شاخص نيز تعديل نخواهدشد و اگر قيمت سهام متناسب با افزايش سرمايه و مطابق فرمول زير کاهش يابد، شاخص تغيير نخواهد کرد:
Adjusted Price = Close Price / (1+ a)
Adjusted Price= قيمت تعادلي
Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبلي
a= ضريب افزايش سرمايه
حال اگر نمادي که افزايش سرمايه داشته است با قيمت تعادلي (Adjusted Price) باز شود، تغيير قيمت در شاخص نخواهيم داشت. بديهي است اگر نماد مذکور با قيمتي بالاتر از قيمت تعادلي باز شود، افزايش شاخص و در صورتي که با قيمتي پايين تر از قيمت تعادلي باز شود کاهش شاخص خواهيم داشت.
2- هنگام افزايش سرمايه از محل آورده نقدي (حق تقدم خريد):
در هنگام افزايش سرمايه از محل آورده نقدي، با توجه به آورده نقدي يا مبلغ صرف سهام، پايه شاخص مطابق فرمول زير نيازمند تعديل خواهدبود::
New Base = Old Base * (Old Cap + 1000 * Right Cap)/ Old Cap
Old Base= پايه شاخص روز قبل
Old Cap= ارزش بازار روز قبل
Right Cap= سرمايه حق تقدم
بعد از باز شدن نماد اگر سهام با قيمت تعادلي زير باز شود، شاخص تغيير نخواهد يافت و اگر سهم با قيمت بالاتر از قيمت تعادلي باز شود افزايش شاخص خواهيم داشت:
Adjusted Price = (Close Price + 1000* a) / (1+a)
Adjusted Price= قيمت تعادلي پس از افزايش سرمايه
Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبل
a= ضريب افزايش سرمايه
شايان ذکر است که هنگام کاهش سرمايه (درصورتي که همراه با آورده نقدي نباشد) نيز همانند سهام جايزه عمل شده و در هنگام محاسبه قيمت تعادلي ضريب افزايش سرمايه منفي است.
3- هنگام افزايش سرمايه همزمان به صورت حق تقدم خريد سهام و سهام جايزه:
در مواقع افزايش سرمايه با توجه به آورده نقدي يا مبلغ صرف سهام نياز به تعديل پايه شاخص خواهيم داشت. جهت تعديل پايه داريم :
New Base = Old Base * (Old Cap + 1000 * Right Cap)/ Old Cap
Old Base= پايه شاخص روز قبل
Old Cap= ارزش بازار روز قبل
Right Cap= سرمايه حق تقدم
بعد از باز شدن نماد اگر سهام با قيمت تعادلي زير باز شود شاخص تغيير نخواهد يافت و اگر سهم با قيمت بالاتر از قيمت تعادلي باز شود، افزايش شاخص خواهيم داشت:
Adjusted Price = (Close Price + 1000* a) / (1 + a + b)
Adjusted Price= قيمت تعادلي پس از افزايش سرمايه
Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبل
a= ضريب افزايش سرمايه حق تقدم
b= ضريب افزايش سرمايه جايزه
شايان ذکر است که کاهش سرمايه (درصورتي که همراه با آورده نقدي نباشد) نيز همانند جايزه عمل شده و در هنگام محاسبه قيمت تعادلي ضريب افزايش سرمايه منفي و جهت تعديل پايه نيز سرمايه منفي در فرمول لحاظ مي شود.
4- هنگام افزودن يک شرکت جديد به شاخص
در هنگام اضافه کردن يک شاخص جديد بايد پايه شاخص به نحو زير تعديل شود تا تغييري در عدد شاخص نداشته باشيم. بديهي است که اين تعديل بعد از اولين معامله روي اين نماد خواهد بود:
New Base = Old base * (old cap + capital * price) / old cap
New base= پايه جديد شاخص
Old Base= پايه شاخص روز قبل
Capital= سرمايه شرکت وارد شده به شاخص
Price= قيمت معامله شده شرکت وارد شده به شاخص
Old Cap= ارزش بازار در پايان روز معاملاتي قبل ?(Pn * Qn )
5- شاخص بازده نقدي و قيمت
هدف از محاسبه اين شاخص تاثير اعلام سود نقدي بر پايه شاخص است و در حالت اعلام سود با توجه به کاهش احتمالي قيمت سهم، پايه شاخص به نحوي اصلاح خواهد شد که سبب کاهش شاخص نشود.
بدين منظور داريم:
Index Tedpix = ?PnQn *100/ base
Index Tedpix= شاخص بازده نقدي و قيمت
?PnQn= ارزش بازار
در مواقع اعلام سود نقدي يا افزايش سرمايه جهت تعديل پايه خواهيم داشت:
Base Tedpix = [Base Tepix * ?(PnQn - DnQn)/ ?PnQn] +
[?(Base Tepix) * Base Tedpix (t-1)/Base Tepix(t-1) ]
Base Tedpix= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت
Base Tepix= پايه شاخص کل
PnQn= ارزش بازار (به ازاي هر سهم برابر است با قيمت * سرمايه )
DnQn= سود نقدي * سرمايه (به ازاي شرکتهايي که سود اعلام کرده اند)
Base Tepix(t-1)= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت روز قبل
Base Tepix(t-1)= پايه شاخص کل روز قبل
6- شاخص بازده نقدي
Index Tedix = 1653 * Base Tepix / Base Tedpix
Index Tedix= شاخص بازده نقدي
Base Tepix= پايه شاخص کل
Base Tedpix= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت
مرتضی امینی
نوشتاري جهت آشنايي بيشتر با مسائل اقتصادي ايران و جهان
قیمت سهام در روز بعد چگونه محاسبه میشود؟
موفق عمل کردن در بازار بورس نیازمند یادگیری پیوسته است. دانش مالی نهفته در این بازار به سرمایه گذاران کمک میکند تا معامله‌هایی موفق را به سرانجام برسانند. «تابلو خوانی» و بازار خوانی نیز در شمار مهارت‌های بسیار مهم و کاربردی در بورس قرار می‌گیرند. اگر یک سرمایه گذار به مهارت تابلو خوانی مسلط باشد می‌تواند اتفاق‌هایی که در تابلو معاملاتی بورس می‌بیند را تجزیه و تحلیل کند و با کمک این اطلاعات به خرید و فروش سهام بپردازد. در این مقاله می‌خواهیم به قیمت سهام در روز بعد و نحوه محاسبه قیمت سهام برای روز بعد بپردازیم. قبل از اینکه نحوه محاسبه قیمت سهام در روز بعد را به شما بگوییم ابتدا به صورت مختصر به معرفی و تعریف برخی از اصطلاحات مهم و ضروری برای تجزیه و تحلیل تابلو معاملاتی بورس می‌پردازیم.
اصطلاحات ضروی محاسبه قیمت سهم در روز بعد
قیمت معامله سهم: قیمت لحظه ای سهم می‌باشد.
بازه روز سهم: به حداقل و حداکثر قیمت سهام که در یک روز معامله میشود “بازه روز سهم” گفته میشود. به عنوان مثال قیمت پایه سهام در ساعت ۹ صبح ۵۳۸۰ در نظر گرفته شده و با افزایش تقاضا تا ۵۹۲۰ رشد میکند و تا پایان روز این قیمت ادامه پیدا می‌کنند. بنابراین بازه روز سهم در این روز (۵۹۲۰، ۵۳۸۰) می‌باشد.
حجم مبنا: برای اینکه یک نوسان کامل رشد یا افت سهم مشخص شود لازم است تا حداقل تعداد مشخصی سهم مورد معامله قرار گیرد. به این حداقل تعداد حجم مبنا گفته میشود که عاملی تاثیر گذار بر قیمت پایانی می‌باشد. توجه داشته باشید که حجم مبنا طبق قوانین بورس برای شرکت‌های فرابورسی همیشه یک می‌باشد.
مثال حجم مبنا: فرض کنید که طبق قانون اعلام شده بورس با تعیین ۲۵۰ روز کاری در یک سال، ۲۰ درصد از سهام هر شرکت باید مورد معامله قرار گیرد تا نوسان کامل رشد یا افت سهام را بتوان تشخیص داد. بنابراین اگر سهام یک شرکت ۱ میلیارد باشد حجم مبنا به صورت زیر محاسبه میشود:
درصد سهام مورد معامله در یک سال: ۲۰%
درصد معامله در یک روز: ؟
برای محاسبه درصد معامله در یک روز بسیار راحت مانند دبستان یک جدول تناسب به شکل زیر میکشیم و محاسبه را انجام می‌دهیم. طبق جدول درصد معامله در یک روز ۰.۰۰۰۸ می‌باشد.
حال اگر سهام یک شرکت ۱ میلیارد باشد داریم:
۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ * ۰.۰۰۰۸ = ۸,۰۰۰,۰۰۰
بنابراین حجم مبنا در یک روز ۸,۰۰۰,۰۰۰ است.
حال اگر حجم معاملات سهم برابر با حجم یا بیشتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی سهم را همان میانگین موزون محاسبه شده در نظر می‌گیرند و در سامانه معاملات ثبت می‌کنند. اگر میزان حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد به همان میزان از قیمت سهم هم کم شده و قیمت پایانی را بر همین اساس محاسبه شده و در سامانه ثبت میشود.
- EPS: سود هر سهم یک شرکت : نسبت قیمت به درآمد برای هر سهم
- قیمت آخرین: قیمت آخرین نشان دهنده آخرین قیمتی است که معامله خرید یا فروش در آن انجام شده است
- قیمت پایانی: به میانگین وزنی کل قیمت معاملات در هر لحظه گفته میشود.
نحوه محاسبه قیمت پایانی:
حجم کل معاملات صورت گرفته تا آن لحظه/حجم معاملات انجام شده در هر قیمت * قیمت متناظرش
قیمت پایانی بسته شده در پایان هر روز همان قیمت مبنا و قیمت سهام در روز بعد می‌باشد. به عبارت دیگر قیمت پایانی هر روز مبنای صفر تابلو روز بعد است و قیمت روز بعد سهم براساس قیمت پایانی روز قبل سهم محاسبه محاسبه قیمت مبنا میشود. همچنین با توجه به قیمت پایانی سهم در هر روز روند صعودی و یا نزولی سهام در روزهای آینده مشخص میشود.
نحوه محاسبه قیمت پایانی در بورس
فرمول کلی قیمت پایانی به صورت زیر محاسبه میشود که در ادامه به ۳ حالت محاسبه قیمت پایانی و مقایسه آن با حجم مبنا خواهیم پرداخت.
Price= قیمت سهام برای محاسبه در شاخص
Clothing price= قیمت پایانی روز معاملاتی قبلی (قیمت سهام در روز بعد)
Traded Volume= حجم معامله شده جاری
Base Volume= حجم مبنا
VWAP= قیمت میانگین وزنی
Traded volume of trade= حجم هر معامله
(PRICE=clothing price+traded volume/bace volume*(vwap-clothing price
P2= قیمت پایانی روز جاری
P1= قیمت پایانی روز قبل
Z= میانگین وزنی قیمت در روز جاری
X= حجم مبنا شرکت
طبق مطالب گفته شده در بالا و مثال زیر اگر حجم معاملات مساوی یا بیشتر از حجم مبنا باشد محاسبه قیمت پایانی یا همان قیمت سهم در روز بعد برابر با میانگین وزنی قیمتVWAP در نظر گرفته میشود.
برای نحوه محاسبه قیمت سهام برای روز بعد در مرحله اول باید بدانید که قیمت شروع سهم روز بعد همان قیمت پایانی بسته شده امروز می‌باشد. حال در پایان تمامی مطالب گفته شده برای محاسبات قیمت سهام روز بعد را به صورت خلاصه وار با فرمولات محاسباتی قیمت پایانی در بورس مرور میکنیم و به این بحث خاتمه می‌دهیم.
محاسبه قیمت سهام برای روز بعد
- اگر میزان حجم معاملات صورت گرفته با حجم مبنا برابر باشد، قیمت سهم در روز بعد برابر با میانگین وزنی قیمت VWAP در نظر گرفته میشود.
- اگر میزان حجم معاملات صورت گرفته از حجم مبنا کمتر باشد، قیمت سهم در روز بعد از طریق فرمول
[P2= P1+ [ (Z-P1) Y/X محاسبه قیمت مبنا محاسبه میشود. - اگر میزان حجم معاملات صورت گرفته از حجم مبنا بیشتر باشد، قیمت سهم در روز بعد برابر با میانگین وزنی قیمت VWAP در نظر گرفته میشود.
دلیل استفاده از قیمت پایانی به جای آخرین قیمت در محاسبه قیمت سهام روز بعد
به دلیل اینکه آخرین قیمت یا قیمت بسته شده در یک روز (Close Price) نوسانات زیادی دارد برای اشاره به قیمت یک سهام و محاسبه قیمت سهام روز بعد از قیمت پایانی که میانگین قیمتی می‌باشد استفاده میشود.
سخن پایانی
در این مقاله شما را با کلیات نکات مهم و مهارت‌های لازم برای خواندن تابلو بورسی آشنا کردیم و نحوه محاسبه قیمت سهام برای روز بعد را به شما آموزش دادیم. در مقالات بعدی با ما همراه باشید تا با سایر نکات سهام و بورس آشنا شوید. همچنین سوالات، نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
حجم مبنا چیست؟
در بازارهایی که قیمت‌گذاری بر اساس میزان عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد، همواره نگرانی‌هایی درباره عدم کنترل بازار و سقوط یا صعود سهم به شکل غیر واقعی (در بازه زمانی محدود) وجود دارد. اگرچه برخی افراد از همین رخدادها سود می‌برند، اما بسیاری از سهامداران بر ارزش واقعی سهم تمرکز دارند.
به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، در بازار بورس ایران، قوانین مختلفی مثل: تعیین دامنه نوسان، حجم مبنا، تعیین کارمزد معاملاتی و. برای جلوگیری از تخلف و کنترل بازار وضع شده است. در این مطلب به موضوع «حجم مبنا» و دلایل وضع قوانین مروبط به آن می‌پردازیم. اینکه حجم مبنا چیست؟ چگونه محاسبه میشود؟ چه قوانینی دارد؟ و چه مزایا و معایبی را برای بورس ایران در پی داشته است؟
حجم مبنا چیست؟
برای اینکه بدانیم حجم مبنا چیست، باید ابتدا با دو مفهوم «دامنه نوسان» و «قیمت پایانی» آشنا شویم. دامنه نوسان که در حال حاضر در بازار بورس و اوراق بهادار ۵ درصد تعیین شده است، امکان تغییر قیمت سهام در روز جاری نسبت به روز گذشته را بیان میکند. مثلا اگر قیمت پایانی سهمی روز جاری ۱۰۰ تومان باشد، این سهم در روز آینده می‌تواند تا ۵ درصد بیشتر یا کمتر مورد معامله قرار بگیرد.
حال این سهم با توجه به دامنه نوسان، قیمت‌های متفاوتی را در طول روز تجربه میکند. در نهایت از محاسبه میانگین وزنی همه قیمت‌هایی که سهم در طول روز معاملاتی تجربه کرده است، «قیمت پایانی» به دست می‌آید.
اکنون با توجه به دو مفهوم بالا، می‌توانیم حجم مبنا را بررسی کنیم. حجم مبنا در تعریف رسمی این‌گونه بیان میشود: «حداقل تعداد سهامی که باید در یک روز معاملاتی، خرید و فروش شود تا کل درصد تغییر قیمت را پوشش دهد.» شاید این تعریف کمی پیچیده به نظر بیاید، اما در ادامه به کمک فرمول محاسبه حجم مبنا و توضیحات تکمیلی، فرمول را به خوبی درک خواهید کرد.
محاسبه حجم مبنا
برای محاسبه حجم مبنا قوانین خاصی وجود دارد که از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار تهران تبیین شده است. طبق این قوانین، در یک سال باید حداقل ۱۰ درصد از کل سهام شرکت بورسی مورد معامله قرار بگیرد. حال اگر تعداد روزهای کاری یک سال ۲۵۰ روز بدانیم، این عدد برابر ۰.۰۰۰۴ خواهد شد. به فرمول زیر دقت کنید:
۰.۰۰۰۴ = ۲۵۰ / (۱۰۰ / ۱۰)
حداقل تعداد معاملاتی که باید انجام شود = تعداد روزهای کاری سال / ده درصد از کل سهام
حال اگر تعداد کل سهام شرکت را ۲۰۰ میلیون در نظر بگیریم، با محاسبه حجم مبنا به عدد ۸۰ هزار می‌رسیم:
(حجم مبنا) ۸۰.۰۰۰ = ۲۵۰ / ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ (۱۰درصد از ۲۰۰ میلیون)
کمتر بودن حجم معاملات از حجم مبنا
کمتر بودن حجم معاملات از حجم مبنا یکی از مواردی است که در سهام مختلف بورسی مشاهده میشود. اما سوال اینجاست در صورت کمتر بودن حجم معاملات از حجم مبنا، چه اتفاقی برای سهم می‌افتد؟
برای پاسخ به این سوال، مثال عددی قبل را در نظر بگیرید. در این مثال، حجم مبنا برابر ۸۰ هزار بود و دامنه نوسان با این ۸۰ هزار تطبیق داده میشود. یعنی اگر معاملات سهم مثبت ۵ درصد باشد و تعداد معاملات بیشتر از ۸۰ هزار شود، این رشد ۵ درصدی در قیمت پایانی برای سهم لحاظ خواهد شد و دامنه نوسان روز آینده با توجه به این رشد قیمت است.
حال در همین مثال که حجم مبنا برابر ۸۰ هزار بود، اگر معاملات سهم مثبت ۵ درصد باشد ولی تعداد معاملات ۴۰ هزار شود (یعنی نصف حجم مبنا)، نیمی از این رشد ۵ درصدی در قیمت پایانی محاسبه خواهد شد. در واقع از آنجایی که تعداد معاملات سهم نصف حجم مبنا بود، رشد قیمت آن هم نصف شد (مثبت ۲.۵ به جای مثبت ۵)، در نهایت قیمت پایانی با رشد مثبت ۲.۵ محاسبه میشود.
پس همانطور که متوجه شدید، کمتر بودن حجم معاملات از حجم مبنا، در محاسبه قیمت پایانی تاثیر مستقیم دارد.
مشاهده حجم مبنا و قیمت پایانی در تابلو بورس
برای مشاهده حجم مبنا و قیمت پایانی در تابلو بورس، به آدرس tsetmc.com مراجعه و نماد مدنظر را جست‌وجو کنید. در تابلو مربوط به نماد طبق تصویر زیر حجم مبنا و قیمت پایانی قابل مشاهده هستند.
قوانین حجم مبنا
قوانین حجم مبنا برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی با توجه به میزان «میزان سرمایه» و «بازار» متفاوت است. در ادامه قوانین حجم مبنا را مرور میکنیم.
- حداقل ارزش مبنای بازار اول و دوم فرابورس ۵۰ میلیارد ریال است.
- حداقل ارزش مبنای تابلو زرد ۲۰ میلیارد ریال است.
- حداقل ارزش مبنای تابلو نارنجی ۱۰ میلیارد ریال است.
- حداقل ارزش مبنای تابلو قرمز ۵ میلیارد ریال است.
- حداکثر ارزش مبنا برای شرکتها با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بیشتر، ۱۲۰ میلیارد ریال است.
- حداکثر ارزش مبنا برای شرکتها با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال است.
مزایا و معایب حجم مبنا
مزایا و معایب حجم مبنا را نمی‌توان به صورت مشخص و موردی بررسی کرد. چرا که قانون حجم مبنا طبق یک کلیت و برای جلوگیری از تخلف وضع شده است و البته محاسبه قیمت مبنا در شرایطی باعث نارضایتی سرمایه‌گذاران میشود. حجم مبنا باعث میشود که شیب تند قیمتی (صعودی یا نزولی) در سهام به وجود نیاید. سهم باید به مرور مسیر صعودی یا نزولی را طی کند. بنابراین کمتر شاهد قیمت‌های کاذب در بازار بورس ایران هستیم. پس اصلی‌ترین مزیت حجم مبنا کنترل بازار و کاهش سفته‌بازی است.
در رابطه با معایب حجم مبنا دو مورد را می‌توان بررسی کرد. نخست اینکه سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی همواره از قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا استقبال کرده‌اند. در بیشتر بازارهای جهانی، بحث ارزش ذاتی کالا، خدمات، سهم یا هر چیز دیگری اصلا مطرح نمی‌شود، بلکه میزان تقاضا، ارزش را تعیین میکند. در واقع سرمایه‌گذار هر آنچه برایش تقاضا وجود داشته باشد را ارزشمند می‌داند، روی آن سرمایه‌گذاری میکند و مادامی که تقاضا وجود داشته باشد، در آن سرمایه‌گذاری باقی می‌ماند. در این تفکر اصلا مباحث بنیادی مطرح نیست. اما وجود قوانینی مانند دامنه نوسان و حجم مبنا باعث محدودیت در بازار میشود و سرمایه‌گذاران با این نوع تفکر را راضی نمی‌کند.
برای بررسی دومین مشکل حجم مبنا در بازار بورس، شرایطی را در نظر بگیرید که صف خرید یا فروش در سهمی تشکیل شده است. در این شرایط مقداری زیادی سرمایه بلوک و روند (صعودی یا نزولی) کند میشود. حجم معاملات پایین می‌آید و اصلا نوسانی در سهم مشاهده نمی‌شود. در واقع حجم مبنا و دامنه نوسان اجازه مانور در محدوده خاصی را داده‌اند و سهم به سقف یا کف این محدوده رسیده است و دیگر نمی‌تواند حرکت کند.
البته تدابیری هم برای این شرایط وجود دارد. مثلا اگر سازمان بورس این وضعیت را حقیقی بداند، برای مدتی محدود (مثلا یک روز) سهم را بدون لحاظ کردن حجم مبنا و دامنه نوسان باز میکند. بنابراین معاملات مجددا جریان می‌گیرد و سهم بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری میشود.
سخن آخر
یک معامله‌گر بورسی باید بداند حجم مبنا چیست و چگونه می‌تواند از آن برای شناخت جایگاه سهم در بازار بورس و درک ارزش سهام استفاده کند. با بررسی حجم مبنا، قیمت پایانی و میزان معاملات حقیقی و حقوقی که در تابلو مربوط به سهم نوشته شده است، به خوبی می‌توان میزان گرایش سرمایه‌گذاران به آن سهم را درک کرد و درباره ادامه سهامداری یا خروج از سهم تصمیم گرفت. در نهایت لازم به ذکر است که این مطلب از وبسایت باشگاه مشتریان کارگزاری آگاه برگرفته شده است.
نحوه محاسبه قیمت فردا سهم در بورس
یکی از موضوعاتی که ذهن معامله‌گران بازار بورس را مشغول میکند محاسبه قیمت مبنا و برایشان از اهمیت خاصی برخوردار است، قیمت فردای سهم مورد نظرشان است. قیمت شروع سهام در بازار سرمایه همان قیمت پایانی روز قبل است که اصطلاحا با آن بسته شده است. در این مقاله از سری مقالات کارگذاری اقتصاد بیدار بیشتر توضیح خواهیم داد که محاسبه قیمت فردای سهم چگونه صورت می‌گیرد.
نحوه محاسبه قیمت سهام برای روز بعد
قیمت همه نماد‌های بازار بورس در روز کاری بعدی‌‌شان همان قیمت پایانی روز قبل است اما پیش از توضیح چگونگی محاسبه قیمت پایانی و قیمت روز بعد نماد باید بدانیم که خود قیمت پایانی چیست. قیمت پایانی همان میانگین قیمت‌های خرید و فروش شده‌ی سهم در یک روز معاملاتی است و این قیمت، قیمت مبنا و شروع سهم در روز کاری پیش‌رو می‌باشد. قیمت پایانی امروز، صفر تابلو برای بازار فردا است که می‌تواند طبق بازه مجاز خود بالاتر یا پایین‌تر هم برود. بنابراین محاسبه قیمت روز بعد هر سهم براساس قیمت پایانی روز قبل سهم می‌باشد. در این بین مفهوم حجم مبنا نیز تاثیر غیر قابل انکاری به‌روی قیمت پایانی و بدنبال آن به‌روی قیمت روز بعد نماد دارد.
رابطه حجم مبنا و قیمت روز بعد سهم
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهم از یک نماد است که باید در یک روز معاملاتی، خرید یا فروش شود تا قیمت آن نماد، بتواند تا سقف دامنه نوسان (اغلب مثبت و منفی پنج) ،بالا یا پایین رود. اگر سهمی در یک روز کاری کمتر از حجم مبنای مشخص شده معامله شود متناسب با کسری آن حجم از معاملات قیمت پایانی سهم نیز کاهش می‌یابد. برای مثال این شرایط را در نظر بگیرید: سهمی حجم مبنای آن ۷۰۰ هزار برگ سهم است و میانگین قیمت معامله شده‌اش در روز در عدد ۴ مثبت می‌باشد اما امروز به‌جای ۷۰۰ هزار برگ سهم که کل حجم مبنا است تنها ۳۵۰ هزار عدد سهم معامله شده است. در این صورت با توجه به رابطه بیان شده میان حجم مبنا و قیمت پایانی و به دنبال آن قیمت روز بعد سهم به‌جای ۴ مثبت عدد ۲ مثبت را نشان می‌دهد. و بدین صورت حجم مبنا بروی قیمت روز بعد سهم تاثیر می‌گذارد.
محاسبه قیمت فردای سهم در حالت حجم معاملاتی کمتر نسبت به حجم مبنا
همانطور که بیان شد حجم معاملاتی کمتر نسبت به حجم مبنا تاثیر بسزایی در قیمت صفر تابلوی فردای نماد مورد نظر دارد. اما بر خلاف مثالی که زده شد همیشه معملات در صورت کمتر بودن نسبت به حجم مبنا نصف آن نیستند و به همین خاطر نحوه محاسبه آن از پیچیدگی‌هایی برخوردار میشود که فرمول آن را در ادامه با جزییات خواهیم دید:
جمع‌بندی
در این مقاله از سرای مقالات کارگزاری اقتصاد بیدار شما را با نکات مهم در‌خصوص قیمت فردای سهم آشنا کردیم و نحوه محاسبه قیمت محاسبه قیمت مبنا سهام برای روز بعد را به شما آموزش دادیم. به طور کلی در تعیین قیمت فردا حجم مبنا و قیمت پایانی سهم در آخرین روز کاری بسیار موثر هستند. به منظور آشنایی بیشتر با الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال و دیگر نکات و مفاهیم محاسبه قیمت مبنا کاربردی در بازار بورس، میتوانید مقالات موجود در سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.
حجم مبنا چیست ؟
اگر شروع به فعالیت در بازار بورس کرده باشید و یا اگر با فعالان بازار بورس در ارتباط باشید احتمالا با این اصطلاح روبه رو شده اید:
“آیا معاملات فلان سهم حجم مبناش رو پر کرده ؟ “
” حجم مبنا چقدر هست ؟ “
” نتونست حجم مبناشو بزنه “
“حجم مبناشو پر کرد”
برای توضیح دقیق و شفاف حجم مبنا ابتدا به تعریف برخی مفاهیم دیگر می پردازیم.
دامنه نوسان
برای دریافت اطلاعات سهام اگر به سایت tsetmc.com و یا سایت سهمیو سر زده باشید، برای هر سهم در روز معاملاتی بازه ی قیمتی تعیین میشود تحت عنوان بازه مجاز .
بازه مجاز در واقع بازه ای است که در آن حداقل و حداکثر محاسبه قیمت مبنا قیمتی که یک سهم می تواند در روز معامله شود را نشان می دهد.
چگونه بازه مجاز برای هر سهم تعیین می شود ؟
برای مثال سهمی که قیمت پایانی روز قبل آن 200 تومان است، در اطلاعات مربوط به بازه مجاز آن قیمت حداقل 190 تومان و حداکثر آن 210تومان درج شده است.
پس دامنه ی نوسان این سهم نسبت به قیمت پایانی آن در روز قبل +5 و –5 درصد است.
لازم به توضیح است دامنه نوسان برای بازارهای مختلف متفاوت است. برای کسب اطلاع در این خصوص پیشنهاد میکنیم در خصوص بازارهای بورس و فرابورس مطالعه نمایید.
قیمت پایانی
قیمت پایانی برابر است با میانگین موزون کلیه معاملات یک سهم در یک روز معاملاتی.
فرض کنید یک سهم در قیمت های متفاوتی در یک روز معامله می شود:
| قیمت | حجم |
| 190 | 200.000 |
| 200 | 150.000 |
| 210 | 50.000 |
| 220 | 3.000.000 |
شما اگر بخواهید میانگین قیمتی که این سهم معامله شده را به دست آورید. باید میزان حجمی که در هر قیمتی معامله شده را در میانگین در نظر بگیرید. چون برای مثال این سهم در قیمت 220 تومان 3 میلیون سهم معامله شده و در قیمت 200 تومان 150 هزار سهم معامله شده است.
در نتیجه :
میانگین موزون = مجموع (حاصلضرب قیمت در میزان حجم معامله شده ) / مجموع حجم معامله شده
و این میانگین موزون همان قیمت پایانی برای این سهم است. که میتوانید این اطلاعات را در سایت سهمیو برای هر سهم مشاهده کنید.
چرا حجم مبنا به وجود آمد ؟
در مثالی که در خصوص دامنه نوسان زدیم، در نظر بگیرید من تعداد 50 برگه سهم از این سهم را دارم. طبق اطلاعات این سهم، بازه ی مجاز برای معاملات آن بین 190 تا 210 تومان است.
در نظر بگیرید من اگر تعداد 50 سهم خودم را با قیمت 210 تومان سفارش فروش بگذارم و همین میزان سفارش خرید گذاشته شود چه اتفاقی می افتد ؟
در این شرایط قیمت پایانی سهم را محاسبه کنید :
قیمت پایانی :
پس درصد قیمت پایانی امروز نسبت به دیروز 5 درصد افزایش داشته است.
این اتفاق ممکن است تعمدا و برای افزایش و یا کاهش ارزش سهم رخ دهد.
لذا سازمان بورس مفهومی به نام حجم مبنا را اعلام کرد. حجم مبنا به جلوگیری از بازاری هیجانی و داشتن ریسک کنترل شده و اینکه معاملات بر اساس عرضه و تقاضا انجام شود کمک میکند.
علاوه بر این موارد حجم مبنا باعث شد درصد قیمت پایانی سهم بعد از یک روز معاملاتی میزان معقول تری باشد.
تعریف حجم مبنا
حداقل حجمی که باید طی یک روز معاملاتی، معامله شود تا قیمت پایانی با حداکثر و یا حداقل دامنه نوسان برای سهم محاسبه شود.
میزان حجم مبنا برای سهم ها متفاوت است.
فرمول محاسبه حجم مبنا
بر مبنای اینکه سازمان بورس اعلام کرد حداقل 10درصد از سهام یک شرکت باید طی یکسال (250 روز معاملاتی) معامله شود حجم مبنا برای یک روز معاملاتی بدین شکل محاسبه میشود:
کل سهام شرکت * 0.0004 = حجم مبنا برای یک روز
( سوال: اگر یک سهم به اندازه ی حجم مبنای اعلام شده معامله نشد چه میشود ؟ )
در نظر بگیرید حجم معاملات یک سهم در یک روز 2 میلیون باشد.
حجم مبنا برای این سهم 3 میلیون است.
حال به این اصطلاح که یک سهم حجم مبنای خود را کامل نکرده است بر میخوریم.
این سهم اگر به اندازه ی حجم مبنا معامله میشد قیمت پایانی آن میتوانست حداکثر و یا حداقل دامنه نوسانش باشد.
ولیکن در این شرایط که به اندازه حجم مبنای تعیین شده معامله نشده است چه اتفاقی می افتد و چه تاثیری در قیمت پایانی دارد محاسبه قیمت مبنا ؟
با یک نسبت ساده می توان فهمید:
(اگر 3 میلیون معامله میشد 5 درصد، حال که 2 میلیون معامله شده است چند درصد؟ )
2M/3M = x/5%
شما می توانید اطلاعات سهم از جمله قیمت پایانی مربوط به هر سهم را در سایت سهمیو دنبال کنید.
دیدگاه شما