آرامش بورس تهران

بررسی تأثیر حالت‌های روحی در ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران

این پژوهش با توجه به اهمیت تصمیم‌گیری‌های مالی در زندگی افراد، تأثیر حالت‌های روحی را در ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران فعال در بورس اوراق‌ بهادار تهران بررسی کرده ‌است. ریسک‌پذیری صفتی است که افراد براساس آن تشویق می‌شوند به ابتکار عمل روی آورند و کارهای مخاطره‌آمیز انجام دهند. درواقع، ریسک‌پذیری تمایل فرد به قرارگرفتن در سناریوی تصمیم‌گیری است. حالت روحی، مجموعه‌ای از احساسات پایدار و با نمود خارجی است که در افراد مختلف، شدت و مدت استمرار متفاوتی دارد. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیّۀ سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران است که از این میان، 386 نمونه انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌های لازم در زمینۀ حالت‌های روحی و ریسک، به‌ترتیب از پرسشنامۀ استاندارد پاناس و پرسشنامۀ ریسک‌پذیری و برای آزمودن فرضیه‌های پژوهش از روش الگوسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده‌ شد. نتایج نشان داد ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران تحت‌ تأثیر چهار حالت روحی عاطفۀ مثبت زیاد، عاطفۀ مثبت کم، عاطفۀ منفی زیاد و عاطفۀ منفی کم است؛ به‌گونه‌ای که با عاطفۀ مثبت زیاد و عاطفۀ منفی کم، رابطۀ مستقیم و با عاطفۀ مثبت کم و عاطفۀ منفی زیاد، رابطۀ عکس دارد. همچنین عاطفۀ مثبت زیاد، بیشترین و عاطفۀ مثبت کم،کمترین تأثیر را در میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار دارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23831170.1397.6.1.8.9

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• رویکردهای رفتاری در معاملات دارایی‌های مالی

عنوان مقاله [English]

Assessing the impact of investors mental status on risk taking behavior of Tehran Stock Exchange Investors

نویسنده [English]

• Behrouz Larisemnani

Professor, Department of Business Administration, Payame Noor University (PNU), P.O Box, 19395-4697 Tehran, Iran

چکیده [English]

With respect to financial decisions in daily life of investors, in this research we assess the mental state of investors on their risk taking behavior in Tehran stock exchange. Risk taking is the آرامش بورس تهران degree of encouragement investors has in order to take innovation and do extraordinary jobs. Mental state is composed of sustainable emotions with external expression in different degrees and continuity for kinds of investors. All Tehran stock exchange investors were among the study and 386 samples were selected. For mental state and risk taking behavior data gathered on the basis of PANAS and risk taking standard questioners in turn. Hypothesis tested by structural equation modeling with partial least square approach. Results show risk taking is positively affected by high positive affection and low negative affection besides negatively affected by low positive affection and high negative affection. High positive affection has the highest impact and low positive affection has the lowest impact on risk taking behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mental status
• Risk taking
• Positive affection
• Negative affection
• PANAS model

اصل مقاله

مقدمه

ظهور نظریه‌های مالی- رفتاری، فصل جدیدی را در مطالعات مالی گشوده‌ است؛ به‌گونه‌ای که با بررسی تأثیر عوامل روان‌شناختی افراد در تصمیم‌گیری‌های آنان، نقش عامل انسانی و رفتارهای او را پررنگ‌تر کرده است. این عامل که متغیر اثرگذاری در سایر متغیرهای مالی است، در گذشته در نظر گرفته نمی‌شد. افراد همواره در معرض تصمیم‌گیری هستند. برخی از این تصمیم‌ها مانند تصمیم‌گیری در مسائل مالی به‌طور مستقیم در زندگی آنها تأثیر دارد. به‌طور معمول، افراد تمایل دارند در دارایی­هایی با بازده زیاد سرمایه‌گذاری کنند تا مطلوبیت خود را بتوانند به حداکثر برسانند؛ اما این تصمیم‌ها تحت تأثیر مسائلی از قبیل سن، جنس، درآمد، سلامتی، هوش، خلق و خوی و نگرش سرمایه‌گذاران قرار دارد [10، 11، 21]. یکی از مسائلی که تصمیم‌های افراد را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد، حالت‌های روحی شخص در زمان‌های گوناگون است. حالت‌های روحی، بیشتر براساس احساسات افراد شکل می‌گیرد؛ یعنی فرد در درون خود از هر کنش بیرونی، حالتی را حس می‌کند و آن را بروز می‌دهد [17]. اسلامی بیدگلی و کردلویی (2010) به نقل از فیشر و کینز [1] پدیده‌های مربوط به روان‌شناسی فردی را در قیمت سهام مؤثر می­دانند و به نقل از سایمون [2] می­گویند افراد در تصمیم‌گیری‌های خود کاملاً عقلایی عمل نمی‌کنند [5، 20]؛ از این‌رو، با توجه به اهمیت تصمیم‌گیری‌های مالی در زندگی افراد، این پژوهش می‌کوشد رابطۀ حالت‌های روحی افراد (سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران) و میزان ریسک‌پذیری آنها را بررسی کند و به این پرسش پاسخ دهد که آیا حالت‌های روحی در ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران تأثیر دارد یا خیر؟

مبانی نظری

در دهه‌های اخیر، توجه به مالی- رفتاری به‌دلیل گرایش بیشتر به حوزۀ رفتاری و روان‌شناسی رو به افزایش است و این فرضیه در مباحث مالی شرکتی، سرمایه‌گذاری و کارایی بازارهای مالی، اهمیت فزاینده‌ای یافته‌است. نظریۀ چشم‌انداز به‌عنوان نظریۀ توضیح‌دهندۀ رفتار سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد چگونه سرمایه‌گذاران در بعضی مواقع به‌صورت نظاممند، نظریۀ مطلوبیت را نادیده می‌گیرند [6]. آدام اسمیت [3] با ارائۀ نظریۀ احساسات اخلاقی در سال 1759 نخستین بار، مسألۀ دخالت مسائل عاطفی و ذهنی را در کلیّۀ امور انسان و به‌ویژه در مسائل اقتصادی بیان کرد [20].

ریسک‌پذیری به‌عنوان یکی از موضوعات مالی- رفتاری، میزانی است که با آن افراد تشویق می‌شوند به ابتکار عمل روی آورند و کارهای مخاطره‌آمیز انجام دهند. درواقع، ریسک‌پذیری تمایل فرد به قرارگرفتن در سناریوی تصمیم‌گیری است [23]. مبانی نظری در این زمینه، دو جهت کلی دارد: اول، نظریۀ چشم‌انداز که بیان می‌کند: ممکن است افراد اطلاعات را در مسیری منطقی تحلیل نکنند. براساس این نظریه در شرایط مساوی سود و زیان، تأثیر منفی ناشی از زیان در سرمایه‌گذار بیشتر از تأثیر مثبت کسب سود است. نظریۀ دوم، ریسک‌پذیری را خصیصه‌ای فردی می‌داند و معتقد است این مسأله به عوامل درونی فرد مرتبط می‌شود. براساس این نظریه، افراد با نیاز به موفقیت زیاد، تمایل بیشتری به قبول مخاطره دارند [2]. ترن [4] (2017) الگوی رفتاری سرمایه‌گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تایلند را بررسی کرده‌ است و به چهار تورش رفتاری اطمینان بیش از حد، خوش‌بینی زیاد، روان‌شناسی ریسک و رفتار توده‌وار اشاره دارد. این عوامل، فرایند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار را تحت ‌تأثیر قرار می‌دهد [27]. به عقیدۀ سزارینی و وندونتر، [5] دو دسته عوامل داخلی و خارجی، ریسک‌پذیری افراد را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. آنها معتقدند بخشی از ریسک‌پذیری، امری ذاتی و ناشی از تفاوت‌های وراثتی است‌؛ اما بخش دیگری از ریسک‌پذیری اکتسابی و حاصل تجربه‌های به‌دست‌آمده در طول زندگی افراد است [29، 4]. تایون و همکاران [6] (2016) در مطالعۀ خود به ریسک‌های رفتاری سرمایه‌گذاران و نقش آن در شکل کلی قیمت سهام و نیاز به تدابیر مدیریتی و مقرراتی برای کاهش این نوع ریسک اشاره دارند. به نقش عقلانیت و سازگاری رفتاری سرمایه‌گذار در شکل‌گیری قیمت سهام نیز اشاره شده ‌است [28]. ژانگ و همکاران [7] (2017) در پژوهش خود به ارتباط بین احساسات سرمایه‌گذاران با بازده چندین شاخص مهم بورس اوراق بهادار در چین دست یافتند. این ارتباط بین متغیرهای محلی قوی‌تر از ارتباط بین متغیرها در بین مناطق مختلف مشاهده‌ شد [31].

پژوهش‌های گرابل و لیتون، کانادحاسان و کنجوسلیمان [8] همگی دربارۀ تحمل­پذیری ریسک نشان داده است که چهار نوع ریسک‌پذیری وجود دارد: فیزیکی، اجتماعی، اخلاقی و مالی. ریسک‌پذیری مالی حداکثر زیانی است که شخص در زمان اتّخاذ تصمیم‌های مالی قبول می‌کند ]7،9،13 [. ریسک‌پذیری مالی، نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب‌های افراد دربارۀ ثروت، بازنشستگی، ترکیب سبد سرمایه‌گذاری، بیمه و دیگر سرمایه‌گذاری‌ها و تصمیم‌های مالی مرتبط دارد [9]. درمجموع و با توجه به تعاریف ارائه‌شده برای ریسک و ریسک‌پذیری، عواملی مانند حس سرمایه‌گذاران دربارۀ ریسک (وضعیت روان‌شناختی سرمایه‌گذاران همچون قضاوت‌های ذهنی از ریسک‌پذیری و واکنش‌های عاطفی برای رفتارهای مالی)، میزان ریسکی که سرمایه‌گذاران می‌خواهند یا می‌توانند متحمل شوند (گرایش به ریسک و ظرفیت ریسک‌پذیری)، میزان شناخت سرمایه‌گذاران از ریسک، اهداف سرمایه‌گذاران (دورۀ نگهداری سبد سرمایه‌گذاری، هدف از سرمایه‌گذاری، ترجیحات ریسک‌پذیری) و وضعیت مالی سرمایه‌گذاران را اجزای تشکیل‌دهندۀ ریسک‌پذیری می‌توان دانست [7، 16، 15].

یکی دیگر از مفاهیم رفتاری مدّنظر در روان‌شناسی شناختی، «حالت روحی» افراد در زمان‌های مختلف است. بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌ها، نتیجۀ حالت درونی و روحی افراد است. انسان نسبت به رخدادهای محیط بیرون واکنش نشان می‌دهد و یکی از حالت‌های روحی را ابراز می‌کند. حالت‌های روحی افراد بیشتر براساس احساسات آنها شکل می‌گیرد؛ یعنی فرد در روح خود از هر کنش بیرونی، حالتی را حس می‌کند و آن را بروز می‌دهد. درواقع، این وضعیت تجربۀ افراد در هر لحظه از زمان است [17، 22]. حالت روحی به‌عنوان مجموعه‌ای از احساسات پایدار و با نمود خارجی تعریف شده است که در افراد مختلف، شدت و مدت استمرار متفاوتی دارد؛ به عبارت دیگر، حالت درونی مسلط بر فرد در هر زمان که با درگیری بیشتری نسبت به یک هیجان صرف همراه است [14، 25]. مطالعات نشان می‌دهد انجام بعضی امور مانند امتحان‌دادن، شرکت در یک رقابت ورزشی و یا انجام مصاحبۀ استخدامی، واکنش‌های عاطفی شدیدی را در انسان ایجاد می‌کند. همچنین مشخص شده ‌است در چنین شرایطی، حالت روحی افراد، عملکرد آنها را نمی‌تواند پیش‌بینی کند [12].

روان‌شناسان معتقدند حالت روحی با استفاده از پیش‌بینی نتایج احتمالی اتفاقات و کمک به تشخیص مشکلات بالقوه، عملکرد را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد؛ به‌ویژه در مواردی که نتایج عملکرد مشخص نباشد [8]. فانگ و همکاران [9] (2016) تأثیر ویژگی‌های روحی را در عملکرد سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار ویتنام بررسی کردند. یافته‌ها نشان داد وجدان، روحیۀ تغییر، تجربه و توافق، اثر مستقیم در عملکرد سرمایه‌گذاری دارد. همچنین وجدان، روحیۀ تغییر، تجربه به همراه برون‌گرایی با عاطفۀ مثبت، عملکرد سرمایه‌گذاری را تحت ‌تأثیر قرار داده است [19]. یکی از دغدغه‌های روان‌شناسان، یافتن متغیرهای اساسی در زمینۀ شناخت خصوصیات روحی و روانی افراد بوده است؛ زیرا این حالات و خصوصیات یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در تصمیم‌گیری‌های افراد است .تاکنون مطالعات زیادی در این مورد، انجام شده است. یکی از این مطالعات که سه روان‌شناس امریکایی به نام‌های واتسون، کلارک و تلگن [10] (1985) انجام دادند، به ابداع الگوی پاناس [11] منجر شد که در این پژوهش به کار رفته است. براساس این، ابتدا فهرستی شامل 65 تا 75 واژۀ توصیف‌کنندۀ حالات روحی مشخص و درنهایت، پس از آرامش بورس تهران تحلیل عوامل مختلف، دو مقیاس «عاطفۀ مثبت» و «عاطفۀ منفی» شناسایی شد. هر تجربۀ هیجانی، این دو بعد مستقل را دارد. این مقیاس،20 عبارت دارد. هر یک از این جملات، نشان‌دهندۀ عاطفۀ مثبت یا منفی است. مقیاس عاطفۀ مثبت و منفی، یک ابزار خودگزارشی است و آزمودنی باید در یک طیف لیکرت 5 درجه‌ای مشخص کند که هر یک از عبارات یادشده را تا چه حد احساس می‌کند. این دو بعد با طبقات وسیعی از متغیرهای روان‌شناسی در ارتباط است [30]. بوزکورت [12] (2016) در مطالعۀ خود، خودکشی را حالت روحی منفی‌ای معرفی کرد و براساس این نشان داد حالت روحی منفی در بازده بازار سهام ترکیه اثر می‌گذارد و سرمایه‌گذاران با حالت روحی منفی، تقاضای بیشتری برای دارایی پرخطر دارند [3].

عاطفۀ مثبت نشان می‌دهد یک شخص تا چه اندازه، شور و شوق زندگی دارد و تا چه حد، احساس فاعلیت و هوشیاری می‌کند. افراد با عاطفۀ مثبت زیاد، فعالانه و توانمندانه توأم با شور و نشاط و اعتماد، به زندگی رو می‌کنند و در تعاملات اجتماعی خود، اعتماد به نفس و رضایت کاملی دارند و از قرارگرفتن در کانون توجه نمی‌هراسند. درمجموع، عاطفۀ مثبت زیاد با فعالیت، سرخوشی، شور و اشتیاق، هیجان‌خواهی و قدرت در ارتباط است .درمقابل، افراد با عاطفۀ مثبت کم، بدون انرژی، اشتیاق و اعتماد هستند. آنها تودار و گوشه‌گیر هستند، از هیجان‌ها و تجربه‌های پرشور پرهیز می‌کنند و نسبت به درگیرشدن فعالانه با محیطشان تردید دارند. به‌طور کلی، عاطفۀ مثبت کم با بی‌حالی، کسالت، خواب‌آلودگی و کم‌تحرکی در ارتباط است .

با توجه به مطالب مطرح‌شده در این بخش، فرضیه‌های اول و دوم پژوهش به‌صورت زیر توسعه می‌یابد:

فرضیۀ اول: عاطفۀ مثبت [13] زیاد در ریسک‌پذیری افراد، تأثیر مستقیم دارد.

فرضیۀ دوم: عاطفۀ مثبت کم در ریسک‌پذیری افراد، تأثیر معکوس دارد.

عاطفۀ منفی زیاد، نشان‌دهندۀ حالات خلقی ناخوشایندی همانند خشم، نفرت، بیزاری، گناه، ترس و عصبیت است. این افراد به سمت ناراحتی و ناخرسندی گرایش دارند و دیدشان نسبت به خود منفی است. به‌طور کلی، این بعد عاطفه با پریشانی، ترس، تخاصم و عصبیت در ارتباط است .

عاطفۀ منفی کم نیز با آرامش روحی همراه است. افرادی که در این بعد، نمرۀ کم به دست می‌آورند، نسبتاً آرام و ایمن هستند و از خویش رضایت خاطر دارند. با توجه به مطالب ذکرشده، فرضیه‌های سوم و چهارم پژوهش را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد:

فرضیۀ سوم: عاطفه منفی [14] زیاد در ریسک‌پذیری افراد، تأثیر معکوس دارد.

فرضیۀ چهارم: عاطفۀ منفی کم در ریسک‌پذیری افراد، تأثیر مستقیم دارد.

گفتنی است دو بعد عاطفۀ مثبت و منفی نه‌تنها در تضاد با یکدیگر نیستند، به‌عنوان دو بعد متمایز در تحلیل‌های عاملی ظاهر می‌شوند [1، 18].

روش‌ و متغیرهای پژوهش

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- همبستگی است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیّۀ سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران است. با توجه به اینکه تعداد نمونه باید ده برابر تعداد گویه‌ها باشد، حجم نمونۀ لازم، 386 تخمین زده شد. متغیرهای این پژوهش به دو دسته متغیر مستقل و وابسته تقسیم می‌شود. متغیرهای مستقل پژوهش شامل عاطفۀ مثبت زیاد، عاطفۀ مثبت کم، عاطفۀ منفی زیاد و عاطفۀ منفی کم و متغیر وابسته، میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران است که از اجزایی چون وضعیت روان‌شناختی سرمایه‌گذاران، گرایش به ریسک، ظرفیت ریسک‌پذیری، آشنایی با سرمایه‌گذاری، اهداف سرمایه‌گذاران و وضعیت اقتصادی سرمایه‌گذاران تشکیل شده است.

عاطفۀ مثبت زیاد: حالتی را در افراد نشان می‌دهد که آنها از بودن در کنار دیگران لذت می‌برند و به تجربه‌های پرهیجان علاقه دارند. این متغیر با شاخص‌هایی چون هوشیار و زیرک [15] ، خوش‌ذوق [16] ، مصمم [17] ، متوجه و دقیق [18] و فعال [19] شناخته می‌شود.

عاطفۀ مثبت کم: حالتی روحی را نشان می‌دهد که درآن افراد بدون انرژی، اشتیاق و اعتماد هستند و از هیجان‌ها و تجربه‌های پرشور پرهیز می‌کنند و نسبت به درگیرشدن فعالانه با محیط تردید دارند و با شاخص‌هایی چون زودرنجی [20] ، شرمساری [21] ، بی‌قراری [22] ، عصبی [23] و هراسان [24] شناخته می‌شود.

عاطفۀ منفی زیاد: عاطفۀ منفی زیاد، نشان‌دهندۀ ناراحتی درونی و اشتغال ناخوشایند است و با شاخص‌هایی چون پریشانی [25] ، ناراحتی [26] ، گناه [27] ، ترس و وحشت [28] و خصومت [29] شناخته می‌شود.

عاطفۀ منفی کم: عاطفۀ منفی کم بر خونسردی، آرامش، راحتی و آسودگی دلالت دارد و با حالت‌هایی مثل علاقه‌مندی [30] ، ذوق‌زدگی [31] ، نیرومندی [32] ، شور و اشتیاق [33] و غرور و افتخار [34] همراه است.

ریسک‌پذیری: شامل تمایل به مدیریت و برعهده‌گرفتن امور و اختصاص منابع به فرصت‌هایی است که احتمال تقبل هزینۀ شکست معقولی را نیز به همراه دارد. اجزای تشکیل‌دهندۀ آن عبارتند از:

وضعیت روان‌شناختی سرمایه‌گذاران که عبارت است از قضاوت‌های ذهنی سرمایه‌گذاران از ریسک‌پذیری و واکنش‌های عاطفی مربوط به رفتارهای مالی و حسی که سرمایه‌گذاران دربارۀ ریسک دارند. گرایش به ریسک یعنی میزان ریسکی که سرمایه‌گذاران به پذیرش آن تمایل دارند. ظرفیت ریسک‌پذیری که نشان‌دهندۀ حداکثر میزان ریسکی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند آن را بپذیرند؛ آشنایی با سرمایه‌گذاری که به معنی میزان آشنایی سرمایه‌گذاران با مفاهیم مالی، انواع مختلف سرمایه‌گذاری و نحوۀ خرید و فروش سهام در بازار است؛ اهداف سرمایه‌گذاران که شامل دورۀ نگهداری سبد سرمایه‌گذاری، هدف از سرمایه‌گذاری و ترجیحات ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران است و وضعیت اقتصادی سرمایه‌گذاران که دربرگیرندۀ میزان درآمد افراد و میزان وابستگی آنها به سود سرمایه‌گذاری است [7، 16].

با توجه به مباحث مطرح‌شده در بخش مبانی نظری و متغیرهای شناسایی‌شده، الگوی نظری پژوهش به‌صورت نمایۀ 1 طراحی شد.

حرکت آرام بورس تهران در کانال ۸۰ هزار واحدی

به گزارش ایسنا، امروز دوشنبه دماسنج بازار سرمایه ایران از ابتدای باز شدن معاملات تا رقم ۸۰ هزار و ۱۷۰ واحد بالا رفت، اما در ادامه با افت‌ همراه بود به طوری که در کل نسبت به روز گذشته ۱۷ واحد رشد کرد و در تراز ۸۰ هزار و ۸۱ واحدی ایستاد.

همچنین شاخص کل هم‌وزن با ۶۹ واحد رشد در تراز ۱۶ هزار و ۸۹ واحدی ایستاد و شاخص آزاد شناور پس از ۱۷۶ واحد صعود رقم ۸۸ هزار و ۸۹۸ واحدی را تجربه کرد. شاخص بازار اول با ۸۰ واحد رشد، رقم ۵۶ هزار و ۸۲۵ واحدی را تجربه کرد و همچنین شاخص بازار دوم با ۳۵۰ افت به رقم ۱۷۰ هزار و ۵۴۶ واحدی را تجربه کرد.

ارزش معاملات بورس تهران به رقم ۲۶۳ میلیارد و ۸۹۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بالغ شد که این رقم ناشی از دست به دست شدن ۹۴۸ میلیون و ۷۲۱ هزار سهم و اوراق مالی قابل معامله طی ۵۳ هزار و ۵۲۳ نوبت معامله بود.

در سومین روز معاملات این هفته نماد پتروشیمی خلیج فارس با بیش از ۱۱۴ واحد تاثیر منفی در شاخص کل، بیشترین نقش را در نوسانات دماسنج بازار سرمایه داشت. پس از این نماد پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت بندرعباس بیشترین تاثیر منفی را در نوسانات شاخص کل ایفا کرد. در طرف مقابل نمادهای معاملاتی فولاد مبارکه اصفهان و معدنی و صنعتی گلگهر بیشترین نقش را در رشد نماگر بازار سرمایه داشتند.

امروز در گروه فرآوردهای نفتی در اکثر نمادها شاهد روند کاهشی بودند. در این گروه ۴۸ میلیون و ۵۴۳ هزار سهم به ارزش نزدیک به ۱۶ میلیارد تومان مورد داد و ستد قرار گرفت. علاوه بر این در گروه فلزات اساسی معاملات روند نسبتا مساعد خود را داشت. در این گروه بیش از ۱۰۵ میلیون سهم به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۰۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان مورد داد و ستد قرار گرفت.

از جمله معاملات درون گروهی امروز می‌توان به داد و ستد ۱۰۱ میلیون سهم شرکت پتروشیمی جم به ارزش بیش از ۹۳ میلیارد تومان در دو نوبت معامله اشاره کرد که این موضوع باعث شد در این نماد شاهد بیشترین ارزش و حجم معامله باشیم. همچنین در نماد معاملاتی بانک سینا، ۹۹ میلیون سهم به ارزش نزدیک به ۱۱ میلیارد تومان تنها در یک معامله درون گروهی کد به کد شد. این نماد نیز جزو نمادهایی بود که شاهد بیشترین عرضه و معامله در معاملات امروز بورس اوراق بهادار تهران بودند.

آیفکس نیز امروز ۳.۴ واحد بالا رفت و به رقم ۸۴۱.۹ واحد رسید. ارزش معاملات فرابورس ایران امروز رقم ۱۶۲ میلیارد تومان را رد کرد که این رقم ناشی از دست به دست شدن بیش از ۴۹۶ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله طی کمی بیشتر از ۱۹ هزار نوبت داد و ستد بود.

حرکت آرام بورس تهران در کانال ۸۰ هزار واحدی

در چهارمین روز معاملات این هفته بورس اوراق بهادار تهران بیشترین ارزش و حجم آرامش بورس تهران معاملات در نماد شرکت پتروشیمی جم که شاهد جابجایی ۱۰۱ میلیون سهم در کدهای درون گروهی بود، صورت گرفت. همچنین شاخص کل بازده نقدی و قیمتی ۱۷ واحد رشد کرد و به عدد ۸۰ هزار و ۸۱ واحدی رسید.

به گزارش مرور نیوز، امروز دوشنبه دماسنج بازار سرمایه ایران از ابتدای باز شدن معاملات تا رقم ۸۰ هزار و ۱۷۰ واحد بالا رفت، اما در ادامه با افت‌ همراه بود به طوری که در کل نسبت به روز گذشته ۱۷ واحد رشد کرد و در تراز ۸۰ هزار و ۸۱ واحدی ایستاد.

همچنین شاخص کل هم‌وزن با ۶۹ واحد رشد در تراز ۱۶ هزار و ۸۹ واحدی ایستاد و شاخص آزاد شناور پس از ۱۷۶ واحد صعود رقم ۸۸ هزار و ۸۹۸ واحدی را تجربه کرد. شاخص بازار اول با ۸۰ واحد رشد، رقم ۵۶ هزار و ۸۲۵ واحدی را تجربه کرد و همچنین شاخص بازار دوم با ۳۵۰ افت به رقم ۱۷۰ هزار و ۵۴۶ واحدی را تجربه کرد.

ارزش معاملات بورس تهران به رقم ۲۶۳ میلیارد و ۸۹۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بالغ شد که این رقم ناشی از دست به دست شدن ۹۴۸ میلیون و ۷۲۱ هزار سهم و اوراق مالی قابل معامله طی ۵۳ هزار و ۵۲۳ نوبت معامله بود.

در چهارمین روز معاملات این هفته نماد پتروشیمی خلیج فارس با بیش از ۱۱۴ واحد تاثیر منفی در شاخص کل، بیشترین نقش را در نوسانات دماسنج بازار سرمایه داشت. پس از این نماد پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت بندرعباس بیشترین تاثیر منفی را در نوسانات شاخص کل ایفا کرد. در طرف مقابل نمادهای معاملاتی فولاد مبارکه اصفهان و معدنی و صنعتی گل گهر بیشترین نقش را در رشد نماگر بازار سرمایه داشتند.

امروز در گروه فرآوردهای نفتی در اکثر نمادها شاهد روند کاهشی بودند. در این گروه ۴۸ میلیون و ۵۴۳ هزار سهم به ارزش نزدیک به ۱۶ میلیارد تومان مورد داد و ستد قرار گرفت. علاوه بر این در گروه فلزات اساسی معاملات روند نسبتا مساعد خود را داشت. در این گروه بیش از ۱۰۵ میلیون سهم به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۰۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان مورد داد و ستد قرار گرفت.

از جمله معاملات درون گروهی امروز می‌توان به داد و ستد ۱۰۱ میلیون سهم شرکت پتروشیمی جم به ارزش بیش از ۹۳ میلیارد تومان در دو نوبت معامله اشاره کرد که این موضوع باعث شد در این نماد شاهد بیشترین ارزش و حجم معامله باشیم. همچنین در نماد معاملاتی بانک سینا، ۹۹ میلیون سهم به ارزش نزدیک به ۱۱ میلیارد تومان تنها در یک معامله درون گروهی کد به کد شد. این نماد نیز جزو نمادهایی بود که شاهد بیشترین عرضه و معامله در معاملات امروز بورس اوراق بهادار تهران بودند.

آیفکس نیز امروز ۳.۴ واحد بالا رفت و به رقم ۸۴۱.۹ واحد رسید. ارزش معاملات فرابورس ایران امروز رقم ۱۶۲ میلیارد تومان را رد کرد که این رقم ناشی از دست به دست شدن بیش از ۴۹۶ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله طی کمی بیشتر از ۱۹ هزار نوبت داد و ستد بود.

mana.ir

بازار سرمایه که در روزهای اخیر منتظر انعقاد قرارداد های بیشتر و جذاب تر بود پس از سفر ریاست جمهوری به اروپا وارد فاز احتیاط شد و کمی از آهنگ رشد خود کاست .

به گزارش مانا در روزی که تحلیل ها پس از انعقاد قرارداد های کلان با خودروسازان مطرح و شرکت های بزرگ ایتالیایی و فرانسوی بسته شد انتظار میرفت بازار با یک حرکت بلند خیز برای فتح قله های بیشتر بردارد اما دستور کار احتیاط در بین معامله گران و اتفاقا ایجاد صف های فروش طویل در سهم هایی که نوک پیکان قرارداد های سفر رئیس جمهور بودند در نوع خود قابل توجه بود .

در بین سهم هایی که میتوانست امروز را به خوبی طی کند از خودرو بانک تا بیمه و فولادی ها همه نسبتا روز خوبی را پشت سر نگذاشتند و میتوان امروز را به نام گروه پتروشیمی نام زد .

در حالی بازار همچنان مدار مثبت خود را نگه داشته است که روز گذشته در لوای معاملات بلوکی مخصوصا در سه بانک مطرح بورسی شاخص و حجم معاملات قابل توجه شد اما در مجموع بازار روز رو به رشدی را تجربه کرد.

بر همین اساس شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران در پایان امروز شنبه ، با افزایش 382 واحدی به رقم 71 هزار و 393 واحد رسید.

شاخص بازار اول اما در حالی با رشد 103 واحدی عدد 49 هزار و 519 واحد را به نمایش گذاشت که شاخص بازار دوم 1784وحد افزایش رقم 158 هزار و 753 واحد را تجربه کرد.

بر اساس این گزارش معاملات سهام در نماد معاملاتی سه شرکت هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با 268 واحد، پالایش نفت اصفهان با 55 واحد و بانک صادرات با 37 واحد افزایش، ‌بالاترین تاثیر مثبت را در برآورد شاخص کل بورس به نام خود ثبت کردند. در مقابل معاملات سهام در نماد معاملاتی سه شرکت مخابرات ایران با 52 واحد، سرمایه‌گذاری غدیر با 36 واحد و ایران خودرو با 28 واحد کاهش، بیشترین تاثیر منفی را بر محاسبه این نماگر به نام خود ثبت کردند.

همچنین ‌امروز ارزش کل معاملات بورس تهران به بیش از 368 میلیارد تومان بالغ شد که ناشی از دست به دست شدن یک میلیارد و 949 میلیون سهم در 119 هزار و 315 نوبت داد و ستد بود.

بر اساس این گزارش امروز بلوک‌های 1.95 درصدی بانک ملت، 2.39 درصدی بانک تجارت و 3.84 درصدی بانک صادرات ایران از سوی سازمان خصوصی‌سازی روی میز فروش بورس تهران گذاشته شد.

عرضه‌ای که با توجه به تجمیع دارایی‌ها و جابه‌جایی برخی معاملات بلوکی از سوی حقوقی‌های بزرگ هر سه معامله شد.

در میان معاملات بلوکی خصوصی‌سازی امروز در نماد معاملاتی فولاد مبارکه اصفهان نیز کمتر از 51 میلیون سهم به ارزش بیش از 5 میلیارد و 900 میلیون تومان به کد شرکت‌های تابعه منتقل شد.

بازگشت آرامش به بورس

تین نیوز | بورس تهران برای پنجمین هفته متوالی روند منفی خود را ادامه داد تا بازدهی بازار سهام از ابتدای سال به سطح 6/ 1 درصد برسد. به این ترتیب، بخش عمده رشد 13 درصدی بورس که تا 17 فروردین محقق شده بود در عمل از میان رفته است.

در همین حال، با افزایش عمق رکود، توجه مسوولان نیز به وضعیت بازار سرمایه جلب شده و اقدامات حمایتی بار دیگر در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا، شنیده‌ها از حضور مجدد بانک‌ها به منظور تقاضای سهام احتمالا از هفته آینده حکایت دارد. علاوه بر این، موضوع چالش‌برانگیز خوراک پتروشیمی‌ها هم برای سال‌های 91 و 92 با پیگیری‌های سازمان بورس به تعیین تکلیف قطعی رسیده و با لغو قیمت 13 سنتی، قرار شد که همان رقم 7 سنت مبنای محاسبه هر متر مکعب گاز مصرفی باشد؛ هر چند برای سال جاری تغییری در نرخ خوراک 13 سنتی ایجاد نشده است.

در همین حال، پیشرفت مذاکرات هسته‌ای آرامش بورس تهران فضایی از امیدواری را نسبت به تکمیل نگارش متن توافق جامع در موعد مقرر ایجاد کرده است. مجموع عوامل مورد اشاره، چشم‌انداز به تعادل رسیدن بورس پس از افت سنگین یک ماه گذشته را به تصویر می‌کشد.

سه اقدام خوب دیگر از سوی «سازمان»
در هفته جاری، رئیس آرامش بورس تهران سازمان بورس اظهارنظر مشروحی درخصوص وضعیت بازار و برنامه‌های آتی خود داشت. بخشی از اظهارات شامل وعده حمایت از طریق دخالت نهادهای حقوقی و توقف عرضه‌های اولیه تا پایان خرداد ماه بود که بنابر سابقه تاریخی، تاثیر کمتری در بلندمدت بر بازار سرمایه بر جا می‌گذارند.

اما موضوع اصلی به سه بخش دیگر از اظهارات رئیس سازمان مربوط می‌شود که در ادامه اقدامات خوب پیشین در راستای اصلاح ساختار بازار سرمایه به شمار می‌رود. در مهم‌ترین اقدام، بنا شده تا بازه نوسان قیمت‌های سهام در بورس از 4 درصد به 5 درصد افزایش یابد که گامی کوچک اما در خور توجه به انتقاد دیرینه کارشناسان از محدودیت‌های معاملاتی نظیر حجم مبنا و محدوده نوسان محسوب می‌شود. گام مهم دیگر، امکان ارسال مستقیم اطلاعات از سوی شرکت‌ها روی شبکه اطلاع‌رسانی کدال است که رفع‌کننده ابهامات مربوط به عدم انعکاس بلاواسطه و سریع اطلاعات به دست سرمایه‌گذاران خواهد بود. علاوه بر این، موضوع حساسیت برانگیز فعالیت صندوق توسعه بازار که در نقش حمایتی عمل می‌کند نیز مورد توجه سازمان قرار گرفته است.

در این راستا، بنا شده تا سبد سهام به روز شده این صندوق 600 میلیارد تومانی با جزئیات کامل در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد تا خرید و فروش‌ روزانه آن نیز از طریق وب سایت قابل رصد باشد.
سه اقدام مورد اشاره در ادامه تصمیمات قبلی نظیر کاهش حجم مبنا، گام‌هایی مهم برای افزایش شفافیت و کارآیی بازار سرمایه هستند که نتایج مثبت آن طبیعتا در بلند‌مدت قابل مشاهده خواهد بود.

پیامد گام‌های بانک مرکزی برای بورس
پس از کاهش نرخ سود بانکی در جلسه شورای پول و اعتبار، بانک مرکزی در روزهای اخیر برنامه‌های جدیدی را در راستای تحریک رشد اقتصادی اعلام کرده است. بر این اساس، سقف تسهیلات خرید خودروهای داخلی 15 میلیون تومان، سقف تسهیلات جعاله تعمیر مسکن 10 میلیون تومان، سقف تسهیلات خرید کالا و خدمات ضروری 10 میلیون تومان وسقف تسهیلات کارت اعتباری بر پایه عقد مرابحه 5 میلیون تومان تعیین شده است.

بنابراین سقف وام‌دهی در اکثر موارد به میزان دو برابر رشد کرده است. انتظار می‌رود این تصمیم در صورت همراهی بانک‌ها بر فضای آرامش بورس تهران آرامش بورس تهران رکود گسترده و عمیق حاکم بر بازار مصرف تاثیرگذار باشد که برای شرکت‌های بورسی به ویژه در بخش خودرو و کالاهای مصرفی تحول مثبتی به شمار می‌رود. گام مهم دیگر به جلسه هفته آتی شورای پول و اعتبار باز‌می‌گردد که به احتمال زیاد در بردارنده خبر تصویب افزایش وام مسکن از 35 به 60 میلیون تومان خواهد بود. تصویب این پیشنهاد می‌تواند محرکی برای خروج رکود عمیق حاکم بر بازار مسکن باشد که نه‌تنها برای صنعت ساختمان، بلکه برای طیف وسیعی از شرکت‌های بورسی (در صنایع سیمان، فولاد، کاشی و. ) به سبب تاثیرپذیری از رونق ساخت‌و‌ساز تحول مثبتی به شمار می‌رود. براساس آمار سامانه رهگیری معاملات املاک، قیمت‌های معاملاتی هر متر‌مربع آپارتمان مسکونی در شهر تهران در فروردین‌ماه سال جاری با افت 10 درصدی نسبت به ماه اسفند به 8/ 3 میلیون تومان بازگشته که حتی از قیمت‌های بهار 92 نیز پایین تر است. با توجه به آرامش بورس تهران رفتار سیکلی بازار ملک، انتظار می‌رود افزایش وام مسکن در کنار رشد نقدینگی دو سال اخیر و تورم کالاهای مصرفی، امکان ایجاد تحرک هر چند محدود در بازار مستغلات را در افق شش‌ماه تا یک سال آتی
فراهم کند.

تحولات مهم در بازارهای جهانی
کاهش دسته‌جمعی قیمت اوراق قرضه آرامش بورس تهران کشورها در سطح جهان در هفته‌های اخیر توجه بسیاری از کارشناسان را به سوی خود جلب کرده است. در اثر این اتفاق، بالغ بر 450 میلیارد دلار از ارزش بازار قرضه از میان رفته است. سقوط نرخ اوراق در این بازار پس از بازگشت قیمت‌های نفت و نیز عدم کاهش تورم مورد انتظار در ایالات‌متحده و اروپا، شدت گرفته است. در همین راستا، نرخ‌های تورم پس از ثبت چند ماه منفی متوالی در اروپا و آمریکا دوباره به سطح صفر درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل بازگشته است.

از سوی دیگر، تمایل بانک مرکزی آمریکا به آرامش بورس تهران اجرای حداقل یک مرتبه افزایش نرخ بهره پایه تا پایان سال، فشار روی قیمت اوراق قرضه آمریکایی را افزایش داده است. در همین حال، سقوط اوراق قرضه معمولا بنابر سیکل‌های تاریخی با افت بازارهای سهام با یک فاز تاخیر توام می‌شود که هنوز نشانه‌ای از آن در دست نیست اما می‌تواند سناریویی محتمل در بورس‌های سهام غربی در صورت تداوم افزایش نرخ‌های بهره اوراق بدهی باشد.

در تحولی دیگر، همگام با سومین کاهش نرخ‌های بهره در چین در شش ماه گذشته، بازارهای کالایی از جمله فلزات اساسی جان دوباره‌ای یافته‌اند و همگام با قیمت‌های جهانی نفت، به روند صعودی بازگشته‌اند. کارشناسان بانک‌های سرمایه‌گذاری انتظار ادامه جسورانه سیاست‌های انبساطی از سوی بانک مرکزی چین را در قالب دو تا چهار مرحله دیگر کاهش نرخ بهره تا پایان سال دارند که می‌تواند با کاهش نگرانی‌ها از افت سریع رشد اقتصادی اژدهای زرد، خبر خوشی برای بازارهای کالایی تلقی شود.